Žygimantas Mauricas, ekonomista banku Luminor, twierdzi, że gwałtowny wzrost EURIBOR źle się odzwierciedli na rynku pożyczek bankowych, w szczególności tych zaciągniętych na zakup nieruchomości.
„Zawsze się spodziewano, że odsetki będą niskie. Nagle mamy taki zimny prysznic. Nie widzimy jeszcze skutków ubocznych dotyczących zwiększenia stóp procentowych. Na rynku mieszkaniowym obserwujemy złe trendy, bo spadek aktywności jest bardzo szybki” — mówi ekonomista.
Czytaj więcej: Badanie: Mieszkańcy obawiają się pożyczania głównie z dwóch powodów
Skandynawskie śpią
Ze statystyk publikowanych przez Lietuvos bankas wynika, że w połowie marca wśród banków oferujących lokaty terminowe liderami w kraju są estoński Inbank i Medicinos bankas (jedyny na rynku bank z litewskim kapitałem zakładowym), oferujące 3,5 proc. odsetki na okres 5 lat. Medicinos bankas oferuje również takie oprocentowanie na okres czterech lat. Minimalna kwota wkładu wymagana przez Medicinos bankas to 100 euro, Inbank — 300 euro.
Z kolei litewskie oddziały skandynawskich banków jeszcze trwają w „wiecznej zmarzlinie”. Np. Sweedbank oferuje zaledwie 2 proc. rocznego zarobku swoim terminowym klientom przy obowiązku zawarcia 4-letniej umowy.
Unie kredytowe
Tymczasem wśród unii kredytowych 3,6 oprocentowanie na 5 lat oferują cztery spółdzielcze kasy pożyczkowe: Magnus, LTL, Vilniaus kredito unija i Taupa. Unia kredytowa LTL nie wymaga minimalnego wkładu, podczas gdy minimalna kwota wkładu wymagana przez pozostałe wymienione unie kredytowe waha się między 150 a 300 euro.
Wkłady na 2-3 lata
Wśród banków oferujących wysokie depozyty oszczędnościowe na krótsze okresy nie ma dużej podaży, ale jest spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, która ma taką propozycję. To Klaipėdos kredito unija z ofertą 3,2 proc. na okres dwóch i trzech lat. Minimalna wymagana kwota wkładu wynosi 70 euro.
Tymczasem jedyny bank, który oferuje najwyższe w tym zakresie, bo 1,5 proc. odsetki od skumulowanych depozytów, to GF bankas. Oferuje takie odsetki na wszystkie okresy — od jednego miesiąca do pięciu lat.
„Nieodwołalne” depozyty
Na Litwie nie ma spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, które oferowałyby tzw. nieodwołalne depozyty (Neatšaukiamieji indėliai), kiedy są wypłacane wyższe odsetki, ale dopiero po zakończeniu ustalonego terminu. Robi to tylko jeden bank — Šiaulių bankas. Minimalna kwota wkładu to 100 euro, a 3,5 proc. odsetki oferowane są na okres 4-, i 5-letniej umowy. Dla porównania sytuacja z lokatami w Polsce. Najlepszą propozycję ma Toyota Bank, który na Lokacie Plus proponuje aż 8,20 proc. w skali roku. Jest to jednak propozycja na maksymalnie 40 000 zł (8 500 euro), choć można założyć więcej depozytów.
Kredyty mieszkaniowe
Arnoldas Antanavičius, analityk nieruchomości, uważa, że wzrastający EURIBOR, a za tym i kredyty mieszkaniowe, nie dodadzą optymizmu na rynku nieruchomości.
„Są nadzieje, że ceny mogą się zmniejszyć, więc niektórzy klienci chcą jeszcze zaczekać. Ale wiadomo — banki nie chcą, by długoterminowe kredyty mieszkaniowe zaczęły tanieć. Tak więc i koszty pożyczek będą większe, ale być może pojawi się możliwość uzgodnienia z bankami mniejszej marży kredytu” — akcentuje Antanavičius.
Analityk uważa, że 2023 rok jest dobrym okresem do rozpoczęcia negocjacji cen, ale nie zapowiada mniejszych cen nieruchomości.
Czytaj więcej: Ruch w nieruchomościach — wzrósł popyt na małe mieszkania