Nasza rozmówczyni ma już spore doświadczenie w różnych zawodach. Po ukończeniu Liceum im. Adama Mickiewicza w Wilnie dostała się na filologię angielską na Uniwersytecie Wileńskim. Ukończyła ją, po drodze zaliczając dodatkowy kierunek – psychologię.
Od tego czasu szukała pomysłu na życie, imała się różnych zajęć. Jeszcze w trakcie studiów podjęła pracę korepetytorki języka angielskiego w jednej ze szkół językowych w Wilnie. Po kilku latach zmieniła pracę i zatrudniła się w TVP Wilno jako dziennikarka redakcji mediów interaktywnych. W tym samym czasie zaczęła pracować w Fundacji „Wileńszczyzna” jako koordynator projektów. Po kolejnych trzech latach spróbowała swoich sił jako menedżerka projektów w firmie IT.
– W każdej z tych prac coś mi się podobało, ale pozostawiały one niedosyt. Chciałam spełniać się zawodowo i życiowo, dlatego postanowiłam wykorzystać swoją wiedzę z psychologii – mówi Joanna. – Psychologia fascynowała mnie od zawsze, postanowiłam więc powiązać swój zawód z tą dziedziną. Znalazłam zawód, w którym znajomość psychologii jest bardzo pomocna – opowiada.
Czytaj więcej: Podstawowe problemy zdrowotne dzieci i młodzieży
Coach – kim jest?
– Gdy podjęłam naukę coachingu, zrozumiałam, że tak naprawdę sama nie wiedziałam do końca, czym jest. W naszym społeczeństwie jest jeszcze zbyt mało wiedzy na ten temat, ale zaczyna się już to zmieniać i coraz więcej osób się do niego przekonuje – zapewnia Joanna.
Jak mówi, polskim odpowiednikiem coacha jest trener rozwoju osobistego, inaczej opiekun lub osobisty przewodnik. Zazwyczaj jednak używa się angielskiego zwrotu na określenie tego pojęcia. Z kolei coaching to metoda rozwoju osobistego. Swoje początki ma w Stanach Zjednoczonych i wywodzi się z obszaru sportu. Jak wiadomo, sportowcy osiągający sukcesy w mistrzostwach świata i olimpiadach mają swoich trenerów, coachów, którzy silnie motywują sportowców.
– Możliwe, że właśnie to skojarzenie ze sportem wywołuje mylne przekonanie, że coach nieustannie motywuje, popycha do działania, namawia, by iść do przodu, przekonuje, że „możesz wszystko” i „jesteś zwycięzcą”. Ale to nie jest tak. Coach i trener to nie to samo – podkreśla Joanna.
Szczera rozmowa drogą do celu
Jak mówi nasza rozmówczyni, zadaniem coacha jest odnalezienie i wyzwolenie potencjału w swoim kliencie, odkrywanie jego talentu, pomaganie w procesie rozwoju. Coach niczego nie narzuca z góry, nie mówi, jak człowiek ma się zachować. Dzięki temu, że aktywnie słucha i zadaje pytania, sprawia, że jego klient sam odnajduje potrzebne rozwiązania. Z kolei zadaniem klienta jest bycie szczerym, przede wszystkim ze sobą. No i musi on chcieć wziąć odpowiedzialność za swoje życie i swoje decyzje.
– Sesja coachingowa to indywidualna praca z człowiekiem. Zazwyczaj klient przychodzi z jakimś pytaniem albo mówi, jaki cel chciałby osiągnąć w życiu, np. awansować w pracy, założyć firmę, poprawić sytuację finansową, zawiązać relację, poprawić zdrowie albo rozwiązać jakiś osobisty problem. W zależności od celu coach zadaje klientowi pytania, które nakierowują go tak, by zadziała się jakaś zmiana. W trakcie rozmowy klient sam sobie odpowiada na pewne pytania, po czym podejmuje działania skierowane na poprawę swojego życia. Udana sesja to taka, w końcu której klient postanawia coś zmienić w swoim życiu na lepsze – tłumaczy Joanna.
– Może się zdarzyć, że dwie osoby będą stawiały przed sobą podobne cele, ale w toku rozmowy wyjaśni się, że potrzebują one odmiennych dróg do jego realizacji. Coach musi być dlatego elastyczny i posiadać dużą wiedzę, żeby w pełni otworzyć i rozwinąć ukryty potencjał osoby – podkreśla.
Relacja coach–klient jest oparta na zasadzie partnerskiej. Profesjonalny coach nie może rozmawiać z klientem z pozycji wszechwiedzącego eksperta, mentora czy autorytetu.
– W piramidzie Maslowa, koncepcji amerykańskiego psychologa, która klasyfikuje wszystkie potrzeby każdego człowieka na pięć grup, na szczycie potrzeb znalazła się potrzeba samorealizacji. Coach pomaga ludziom spełniać potrzeby wyższego rzędu: rozwija samoświadomość, pomaga zdobywać nową wiedzę, podnosić kwalifikacje zawodowe, zajmować się rozwojem osobistym i doskonaleniem siebie, czyli podejmuje te działania, które są potrzebne do samorealizacji. Coach pomaga szybciej i efektywniej otwierać potencjał klienta – zapewnia Joanna Zawalska.
Czytaj więcej: Brak wykwalifikowanej młodzieży
Uwaga na pseudocoachów
Jeżeli zależy nam na jak największym profesjonalizmie coacha, warto zapytać go, czy uzyskał niezbędne certyfikaty organizacji związanych z coachingiem. Mogą to być np. International Coach Federation lub International Coaching Community.
Dla przykładu International Coaching Community (ICC) jest jedną z największych organizacji na świecie, zrzeszającą profesjonalnych coachów i trenerów (nauczycieli coachingu). ICC powstała w Londynie w 2001 r. Organizacja ta została założona przez Josepha O’Connora – jednego z najsłynniejszych trenerów na świecie, autora książek, coacha, konsultanta, nauczyciela przywództwa – oraz Andreę Lages, międzynarodową trenerkę coachingu ICC. Obecnie szeregi ICC stanowi 15 tys. certyfikowanych coachów i 49 trenerów, którzy pracują w 78 krajach na całym świecie.
– Wybrałam tę szkołę, bo zależało mi na międzynarodowym certyfikacie. Przejrzałam oferty także innych organizacji, które prowadzą szkolenia coachingowe na Litwie i w Polsce (w ubiegłym roku pracowałam również w Warszawie, więc brałam pod uwagę opcję szkoleń w dwóch państwach). Oferta w Polsce jest znacznie szersza, są nawet prowadzone studia podyplomowe z coachingu. Niestety, nie wszystkie organizacje czy uczelnie wydają odpowiednie certyfikaty albo wydają tylko dokument o ukończeniu szkoleń, co nie jest równoznaczne z samym certyfikatem. Wybrałam właśnie Alisa Management Laboratory przede wszystkim ze względu na międzynarodowy certyfikat, odpowiadał mi czas i przebieg szkoleń oraz cena. Poza tym, po przeczytaniu recenzji uczestników szkoleń oraz po przejrzeniu całego rynku coachingu zrozumiałam, że podchodzą do tematu bardzo profesjonalnie i konkretnie – ocenia Joanna.
Fot. archiwum prywatne Joanny Zawalskiej, TVP WILNO
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 13(38) 01-07/04/2023