Zdaniem ekspertów taka prognoza stanie się rzeczywistością, jeśli sytuacja demograficzna kraju ulegnie pogorszeniu, a prawo emerytalne nie ulegnie zmianie.
Najgorszy wynik wśród członków OECD
W 2023 r. średnia emerytura na Litwie wyniosła ok. 43 proc. przeciętnego wynagrodzenia krajowego. Im wyższy procent, tym większe prawdopodobieństwo, że na starość dana osoba będzie mogła cieszyć się wyższymi dochodami, a co za tym idzie — w pełni korzystać z życia, podróżować, uczestniczyć w życiu kulturalnym, zajmować się ulubionym hobby, inwestować w zdrowie.
Wydaje się jednak, że tak piękne perspektywy na starość są nie do pomyślenia dla mieszkańców Litwy. Ostatnie badanie przeprowadzone przez Organizację Współpracy Europejskiej i Rozwoju (OECD) przewiduje, że młodzież urodzona w 2000 r. po podjęciu pracy w 2022 r. i utrzymaniu się na rynku pracy do późnej starości, otrzyma emeryturę w wysokości zaledwie 28,9 proc. średniego wynagrodzenia.
To najgorszy wynik wśród 38 członków OECD. Najwyższe szacunki odnotowano w Portugalii, Turcji i Holandii, gdzie stopa zastąpienia dochodów wyniesie ponad 90 proc. W Grecji, Austrii, Luksemburgu, Hiszpanii, Włoszech wskaźnik ten osiągnie ponad 80 proc. Stopa zastąpienia to stosunek wysokości wypłacanej emerytury do wynagrodzenia otrzymywanego przed emeryturą. Oznacza to więc, że emeryci z powyższych krajów będą mogli cieszyć się niemal takimi samymi dochodami, jakie uzyskiwali pracując zawodowo.
Litwa zajmuje również najniższe miejsce wśród państw bałtyckich. Z badania wynika, że w Estonii stopa zastąpienia wyniesie 34,4 proc., a na Łotwie — 52,1 proc. W sąsiedniej Polsce wskaźnik ten wyniesie 40,3 proc. Drugim najgorzej ocenianym krajem w badaniu jest Australia, gdzie wskaźnik ten wyniesie 33,7 proc.
Średnia stopa zastąpienia dochodów w krajach OECD wyniesie 61,4 proc., co oznacza, że na Litwie ten przewidywany wskaźnik będzie dwukrotnie niższy.
Demografia skrajnie niekorzystna
W pisemnej odpowiedzi udzielonej dla LRT przez Ministerstwo Opieki Socjalnej i Pracy stwierdza się, że takie długoterminowe prognozy zawsze opierają się na założeniach dotyczących demografii, sytuacji na rynku pracy, wzrostu gospodarczego.
„Jeśli chodzi o sytuację na Litwie, to od wielu lat założenia litewskiej demografii w okresie długoterminowym są skrajnie niekorzystne” — stwierdza się w komentarzu.
Według ministerstwa, na podstawie prognoz demograficznych Eurostatu, biorąc pod uwagę śmiertelność, przyrost naturalny, przepływy migracyjne, przewiduje się, że w 2070 r. na Litwie będzie 2 mln mieszkańców. Na jednego pracownika przypadać będzie 1,06 emeryta — wyliczyło ministerstwo.
Litwa jest starym społeczeństwem. Jak wynika z danych Państwowej Agencji Danych, na początku 2023 r. na Litwie mieszkało 2 857 279 osób, z których osoby powyżej 65. roku życia stanowiły 571 666 mieszkańców, co stanowi około 20 proc. ogółu mieszkańców. To jedna piąta wszystkich obywateli kraju.
Czytaj więcej: Litewska demografia — problem czasów wolności