ONZ w ubiegłym tygodniu opublikowała Światowy Raport Szczęścia, który jest prowadzony od 2012 r. Na pierwszym miejscu znalazła się Finlandia, która zresztą zajmuje podium nieprzerwanie od sześciu lat.
19. miejsce: okazja do otwierania szampana
Do pierwszej piątki trafiły głównie kraje Europy Północnej, jak Dania, Islandia, Szwecja. Wyjątek stanowi Izrael, który uplasował się na piątym miejscu. Niespodzianką tego roku jest Litwa, która znalazła się na 19. miejscu spośród 143 krajów. Pod tym względem nasz kraj wyprzedził nie tylko Łotwę (41), Estonię (31) oraz Polskę (35), ale również Stany Zjednoczone. USA znalazło na miejscu 23., czyli za Wielką Brytanią, Słowenią oraz Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi.
— Z pewnością jest okazja do otwarcia szampana. Na pewno możemy cieszyć się z tej informacji. Nie możemy jednak spocząć na laurach. Teraz bowiem widzimy tylko cień rzeczywistego wydarzenia. Samo rzeczywiste wydarzenie ujawni się dopiero po 2-3 latach. Wtedy zobaczymy, czy to jest stała tendencja, czy tylko pewien przypadek przy pracy — komentuje dla „Kuriera Wileńskiego” prof. Bogusław Grużewski, dyrektor Instytutu Socjologicznego działającego przy Litewskim Centrum Badań Socjologicznych oraz ekspert Komisji Europejskiej ds. zatrudnienia i polityki rynku pracy.
Kryteria oceny
Raport jest przygotowywany przez grupę ekspertów, która w swym zestawieniu orientuje się na następujące czynniki: PKB na jednego mieszkańca, długość życia w zdrowiu, wsparcie społeczne, swoboda w podejmowaniu decyzji życiowych, szczodrość oraz poziom postrzeganej korupcji.
— W ostatnich 3-4 latach mieliśmy bardzo napiętą sytuację: pandemia, wojna w Ukrainie, agresywne nastawienie Białorusi. Tym niemniej, nasz kraj przeszedł ten okres dosyć pozytywnie. Mamy dosyć dobrą sytuację w gospodarce i na rynku pracy. Mamy wzrost w wynagrodzeniach. W tym roku znacząco wzrosło minimalne wynagrodzenie, ale trzeba też pamiętać, że podwyżki były też w poprzednich latach. Dlatego zakładam, że zwykły obywatel mógł pozytywnie ocenić zachodzące zmiany — ocenia socjolog.
Czytaj więcej: Prof. Bogusław Grużewski: „Szczęście zależy od włożonego wysiłku” (1-2)
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Śmiertelność mężczyzn
Pozytywne zmiany, twierdzi nasz rozmówca, dotyczą nie tylko PKB.
— W przypadku długości życia, to, niestety, pozostaje ono nadal jedno z najkrótszych w Unii Europejskich. Jednak warto zauważyć, że w ostatnich latach — kiedy państwo zaczęło aktywnie walczyć z dostępnością alkoholu i propagować zdrowy tryb życia — powoli długość życia się zwiększa. Niestety, w przypadku długości życia negatywny wpływ na statystyki ma duża śmiertelność mężczyzn w wieku przedemerytalnym. Te osoby nie umierają z przyczyn naturalnych, tylko zewnętrznych, jak alkoholizm, samobójstwo lub wypadki. I jak powiedziałem, w tym segmencie również widzimy pozytywne zmiany. Kiedy wydłuży się średnia długość życia w tej grupie, to zwiększą się również wskaźniki ogólnokrajowe — zaznacza Grużewski.
Wyjątkowa postawa Finów
Zdaniem jednego z autorów rankingu, Johna Helliwella, wysoka pozycja krajów Europy Środkowej świadczy o tym, że sytuacja w tych krajach po transformacji ustrojowej lat 90. ustabilizowała się i „mieszkańcy czują się pewniej w swojej nowej tożsamości”.
W przypadku Finlandii, jak wskazuje francuska agencja prasowa AFP, cytowana przez PAP, kluczowa dla poczucia szczęścia jest bliskość natury i równowaga między pracą i życiem prywatnym. Naukowczyni z Uniwersytetu w Helsinkach, Jennifer De Paola, zaznaczyła, że dla Finów w odróżnieniu od mieszkańców Stanów Zjednoczonych wskaźnik finansowy niekoniecznie świadczy o szczęśliwym życiu. „Społeczeństwo fińskie jest przepojone poczuciem zaufania, wolności i wysokim poczuciem autonomii” — podkreśliła ekspertka.
Zadowolenie młodzieży cieszy, ale też zaskakuje
Natomiast w przypadku zadowolenia młodzieży, nasz kraj znalazł się na pierwszym miejscu. Za Litwą znalazły się Izrael i Serbia. Ten wynik naprawdę zaskoczył naszego rozmówcę, ponieważ, jego zdaniem, kiedy przyjrzymy się różnym statystykom z różnych dziedzin, to sytuacja nie wygląda tak optymistycznie. Tym niemniej, samo podejście młodzieży jest elementem pozytywnym.
— Mówiąc o młodzieży, to mamy na Litwie tendencje dobre i złe. Zła jest taka, że liczba mieszkańców się zmniejsza. To dotyczy również osób młodych, dlatego ciągle można usłyszeć o procesach starzenia się społeczeństwa. Jest jednak druga strona medalu. Z powodu braków to wartość młodego człowieka ciągle wzrasta. To są prawa gospodarki rynkowej, że czym podaż jest mniejsza, tym wartość czegoś jest wyższa. To jest pewna oczywistość, że jeśli czegoś nam brakuje, to jesteśmy w stanie zapłacić więcej, aby to utrzymać. Tutaj warto odnotować, że młodzież z tej okazji powinna bardzo odpowiedzialnie korzystać. Jeśli chce znaleźć się w dobrym miejscu — a dobrych miejsc dla młodzieży jest coraz więcej — to powinna mieć dobre wykształcenie, odpowiedni stan zdrowotny fizyczny i emocjonalny — podkreśla Grużewski.
Mniej szczęśliwi są mieszkańcy Litwy w przedziale wiekowym od lat 60. Tutaj Litwa znalazła się dopiero na 44. miejscu. Natomiast pierwsza trójka ponownie powędrowała do Skandynawii, czyli w kolejności: do Danii, Finlandii, Norwegii.
Czytaj więcej: Łukasz Kamiński: „Chciałbym, by polskość dla młodzieży była czymś w trendzie”
Rosja i Ukraina
Kolejna ciekawostka, na którą wskazuje AFP, polega na tym, że w pierwszej dwudziestce nie ma żadnego z najbardziej zaludnionych krajów świata. W pierwszej dziesiątce są tylko dwa państwa liczące ponad 15 mln mieszkańców, czyli Holandia oraz Australia. Natomiast w pierwszej dwudziestce znalazły się tylko dwa kraje, gdzie liczba mieszkańców przekracza 30 mln, Kanada i Wielka Brytania.
Najbardziej nieszczęśliwym krajem świata jest Afganistan, który zamyka listę. Tuż przed nim znalazły się Liban oraz Lesoto. Jeśli mówimy o dwóch bezpośrednich sąsiadach Litwy, to Rosja uplasowała się na miejscu 72. Zmagająca się z rosyjską agresją Ukraina znalazła się na miejscu 105.