W pierwszym dniu zjazdu odbyła się otwarta dla uczestników z zewnątrz konferencja na temat: „Zbrodnie totalitaryzmu — sprawiedliwość i pamięć w XXI wieku”. Konferencję otworzyli Marek Mutor, prezes PEMC oraz Arūnas Bubnys, dyrektor generalny Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy (LGGTiRC). „Spotykamy się, aby podziękować za osiągnięcia Litwy w realizacji polityki historycznej na europejskim poziomie” — podkreślił prezes PEMC. „Nie jest za późno, by upominać się o sprawiedliwość, nie jest za późno, by upominać się o upamiętnienie. Właśnie dlatego się dziś tu spotykamy” — zauważył Mutor.
„Żyjemy w niespokojnych czasach, czasach wojny hybrydowej, dezinformacji i rosyjskiej agresji na Ukrainę. W tych okolicznościach solidarność europejskich instytucji na polu pamięci historycznej nabiera szczególnego znaczenia” — zauważył Arūnas Bubnys.
W pierwszej części konferencji swój referat wygłosiła Dovilė Sagatienė, doktor nauk społecznych i historyk prawa, która postawiła prowokujące pytanie, czy Europejski Trybunał Praw Człowieka był Norymbergą dla krajów bałtyckich? Autorka wystąpienia porównała drogi Litwy, Łotwy i Estonii w dążeniach do rozliczenia zbrodni sowieckich i zauważyła, że Litwa wybrała drogę szczególnie trudną, tym bardziej więc należy podkreślić znaczenie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, który w 2019 r. zgodził się z litewskim wymiarem sprawiedliwości, stwierdzając, że planowa likwidacja litewskich partyzantów może być uznana za „ludobójstwo narodu litewskiego”, ponieważ „partyzanci odegrali ważną rolę, jeśli chodzi o zachowanie narodowej tożsamości i kultury”.
W ramach konferencji odbyły się również dwie dyskusje panelowe. W pierwszej, poświęconej temu, jak obecnie postrzegane są zbrodnie systemu totalitarnego uczestnicy próbowali odpowiedzieć na pytanie, czy historia dostarcza nam wiedzy i narzędzi dla rozwoju demokracji i powstrzymania systemów totalitarnych. W dyskusji udział wzięli: wiceminister sprawiedliwości Gabija Grigaitė Daugirdė, zastępca prokuratora generalnego RL Gintas Ivanauskas, przedstawiciel Instytutu Pamięci Narodowej Ukrainy Oksana Poltavets, dr Neela Winkelman —założycielka PEMC oraz inicjatorka projektu „Justice 2.0”, który pracuje nad mechanizmem osądzenia sprawców zbrodni komunistycznych oraz przedstawiciel biura Swiatłany Cichanouskiej Alexander Dabravolski.
W kolejnym panelu, który poświęcony było roli przestrzeni pamięci w utrwalaniu pamięci historycznej oraz ich znaczeniu jako nośników sprawiedliwości dyskutowali: Eric Patterson, dyrektor Muzeum Ofiar Komunizmu w Waszyngtonie, Bilyana Kotsakova, inicjatorka Obywatelskiej inicjatywy na rzecz demontażu pomnika Armii Sowieckiej w Sofii, Dovilė Lauraitienė kierowniczka Parku Pamięci w Tuskulanach oraz wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Polejowski i Rita Malinauskienė, dyrektorka Muzeum Wojskowego im. Witolda Wielkiego.
W drugim dniu spotkania odbyło się zebranie Rady Członków — spotkanie, na które zapraszani są wszyscy 72 członkowie EPPiS, podczas którego Marek Mutor został jednogłośnie wybrany na prezesa Platformy na kolejną kadencję. Zakończenie obrad nastąpiło w piątek w Parku Pamięci w Tuskulanach, miejscu symbolicznym, gdzie w latach 1944–1947 potajemnie grzebano osoby zamordowane w wyniku egzekucji w wewnętrznym więzieniu NKGB (MGB) a obecnie znajduje się muzeum i kaplica-kolumbarium.
Platforma Europejskiej Pamięci i Sumienia została powołana w 2011 r. Celem Platformy jest współpraca na rzecz rozpowszechniania wiedzy dotyczącej systemów nazistowskich i komunistycznych, odnalezienie i ukaranie sprawców oraz upamiętnianie ofiar tych zbrodniczych reżimów.
Czytaj więcej: „Tamten system wyrządził wielką szkodę”. 23 sierpnia Dniem Czarnej Wstążki