Jak poinformowało Ministerstwo Ochrony Zdrowia (SAM), w latach 2024–2026 ma zostać podjętych szereg działań.
Oczekuje się, że przyczynią się one nie tylko do ograniczenia używania, podaży, popytu i szkód związanych z alkoholem, tytoniem i narkotykami, ale także do zapewnienia przystępnego cenowo i wysokiej jakości leczenia chorób uzależnień.
Celem jest zapewnienie, by w ośrodkach zdrowia psychicznego co roku udzielić pomocy dla co najmniej 10 tys. osób z zaburzeniami psychicznymi i behawioralnymi występującymi na skutek stosowania substancji psychoaktywnych.
Planowane jest m.in. utworzenie pięciu dodatkowych oddziałów stacjonarnej rehabilitacji psychospołecznej i programu Minnesota w regionach Litwy. Program ten ma na celu leczenie uzależnienia od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych oraz hazardu.
Poprzez ograniczenie podaży alkoholu czy wyrobów tytoniowych planowane jest rozszerzenie dialogu społecznego z biznesem, aby podczas kontroli zwracać większą uwagę na obszary wysokiego i średniego ryzyka.
Czytaj więcej: Pętle gier hazardowych na szyjach nieostrożnych graczy
Weźmiemy przykład ze Szwecji
Jak poinformował Departament ds. Kontroli Narkotyków, Tytoniu i Alkoholu (NTAKD), „w oparciu o dobrą szwedzką praktykę”, planowane jest wdrożenie modelu zapewniającego bezpieczne życie nocne w 20 samorządach. Program ten z powodzeniem funkcjonuje w Szwecji od 1995 r.
Zakłada on ścisłą współpracę barów, klubów i innych miejsc rozrywki z organami państwowymi w celu przeciwdziałania sprzedaży wyrobów alkoholowych osobom znajdującym się pod ich wpływem oraz małoletnim, zapewniając bezpieczny powrót do domu osobom nietrzeźwym lub niezdolnym do samodzielnego dbania o siebie.
SAM ma na celu w 2025 r. zmniejszenie spożywanego alkoholu bezwzględnego do 10,4 litra na mieszkańca kraju w wieku od 15 lat. W 2022 r. ten wskaźnik osiągał 11,2 litra.
Brak środków zapobiegawczych
Według NTAKD obecnie brakuje również środków interwencji związanych z tytoniem, e-papierosami i podgrzewanym tytoniem, dlatego zostanie wznowiony program wczesnej interwencji dla osób eksperymentujących lub nieregularnie używających substancje psychoaktywne.
Wczesna interwencja prowadzona będzie na zajęciach grupowych, podczas których kształtowane są negatywne postawy uczniów wobec używania substancji psychoaktywnych.
Młodzi ludzie dołączą do programu z własnej woli, będą wysyłani na podstawie zarządzenia szkolnej komisji dobrostanu lub sądu.
Za prowadzenie wczesnej interwencji w samorządach są odpowiedzialni pracownicy Biur Zdrowia i Służb Pedagogiczno-Psychologicznych.
Za przykładem Wilna
NTAKD rozważa również przeprowadzenie w dwunastu samorządach programu profilaktycznego „Vilnius sveikiau”, który został już przetestowany przez Wileńskie Biuro Zdrowia Publicznego.
Celem programu, opracowanego przez islandzkich specjalistów, jest stworzenie odpowiedniego środowiska społecznego dla dzieci w celu zmniejszenia atrakcyjności narkotyków i alkoholu.
„Jest to prawdopodobnie jedno z najlepszych narzędzi na Litwie, które jest naprawdę uzasadnione naukowo, i jest urzeczywistniane od 2020 roku” — powiedziała agencji BNS p.o. dyrektora Wileńskiego Biura Zdrowia Publicznego Aurelija Šiautkulienė.
Te i inne środki są przewidziane w planie realizacji na lata 2024–2026 Krajowej Agendy Kontroli Narkotyków, Tytoniu i Alkoholu. Na ich urzeczywistnienie przewiduje się przeznaczyć 47,3 mln euro.
Czytaj więcej: Wzrośnie akcyza na alkohol, tytoń i paliwo, aby zwiększyć fundusze na obronność