— Cena za gaz składa się z dwóch części. Ze stałej opłaty miesięcznej, która jest niezależna od ilości zużytego gazu. Oraz z opłaty zmiennej, która jest zależna od ilości zużytych metrów sześciennych gazu — mówi w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Antanas Budraitis, analityk danych Litewskiej Agencji Energetycznej.
Grupy konsumentów
Nowe taryfy dla konsumentów zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2025 r. Odbiorcy o najniższym zużyciu gazu, którzy należą do pierwszej grupy (zużywający do 300 m sześc. rocznie) zapłacą wyższą opłatę abonamentową w wysokości 99 centów miesięcznie (obecnie 56 centów), ale o 5,7 proc. niższą taryfę zmienną w wysokości 99 centów za m sześc. (1,05 euro). Jedna czwarta kosztów infrastruktury dystrybucyjnej dla tej grupy klientów ma zostać przeniesiona ze zmiennej do stałej części ceny. Procedura ma zostać zmieniona po tym, jak wyjaśniono, że ok. 45 tys. odbiorców z pierwszej grupy w ogóle nie zużywa gazu, choć są podłączeni do sieci dystrybucyjnej, a kolejne 50 tys. zużywa tylko do 10 m sześc. gazu rocznie.
Konsumenci z grupy II (zużywający od 300 do 20 000 m sześc. gazu rocznie) zapłacą więcej. Miesięczna opłata abonamentowa pozostaje na niezmienionym poziomie 3,99 euro. Zmienna taryfa wzrasta o 10 centów do 69 euro za m sześc. (obecnie 59 euro).
Konsumenci z grupy III (ponad 20 000 m sześc. gazu rocznie) zapłacą więcej. Miesięczna opłata abonamentowa pozostaje na niezmienionym poziomie 3,99 euro. Taryfa zmienna wzrasta o 10 centów do 65 euro za m sześc. (obecnie 55 euro).
Od czego zależy cena
— Cena taryfowa za metr sześcienny gazu ziemnego zależy od: prognozowanej ceny zakupu gazu ziemnego, różnicy między prognozowaną a rzeczywistą ceną gazu ziemnego, kosztu dostawy do odbiorcy (przesył i dystrybucja gazociągiem), środków niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa i niezawodności, części kosztów dostawy, podatku VAT. A około 70 proc. ostatecznej ceny taryfowej dla konsumentów zależy od cen gazu na rynkach światowych. Obecnie międzynarodowy rynek gazu ziemnego charakteryzuje się stabilnością cen — podkreśla Antanas Budraitis.
Na przykład, gdy porównamy to, jak w ostatnich latach kształtowała się cena w październiku, to zauważymy, że w tym roku gaz ziemny był najtańszy od października 2020 r. Ale pod koniec października w holenderskim punkcie handlowym TTF gaz zdrożał i średnia cena wynosiła 39,5 euro/MWh, co stanowi wzrost o 6,4 proc. w porównaniu z ceną wrześniową — 37,1 euro/MWh.
— Chociaż gaz jest obecnie nieco droższy, a cena przekroczyła próg 40 euro/MWh, wzrost cen nie jest tak gwałtowny, jak w 2021 lub 2023 r. Przewiduje się, że podczas nadchodzącej zimy 2024/2025 może on kosztować około 40–50 euro/MWh. Jesienią ub. roku przed nadchodzącą zimą prognozowano jego ceny na poziomie 50–55 euro/MWh, ale w rzeczywistości ceny osiągnęły niższy poziom — około 31 euro/MWh — przypomina Budraitis.
Konsumenci, którzy wykorzystują gaz ziemny do ogrzewania domów, mogą zaoszczędzić dzięki oszczędzaniu energii. Litewska Agencja Energii opracowała wytyczne, które zawierają wskazówki, jak skutecznie to robić. Działania mające na celu oszczędzanie energii są podzielone na wskazówki, od najłatwiejszych do wdrożenia po bardziej złożone i wymagające inwestycji. Więcej informacji na ten temat można uzyskać na stronie internetowej https://www.ena.lt/energijos-taupymo-gaires/.
Najbardziej realistycznym i opłacalnym sposobem na obniżenie rachunków za gaz w przyszłości jest przejście na odnawialne źródła energii (elektrownie słoneczne, pompy ciepła, biopaliwa).
Czytaj więcej: Vitas Mačiulis: „Teraz wielu chce inwestować w energię słoneczną”
