— Litwa jest krajem, w którym występuje wysokie ryzyko zachorowania na kleszczowe zapalenie mózgu. W tym roku mieliśmy wyjątkowy sezon, kleszcze były aktywne przez cały rok. W poprzednich latach w styczniu temperatura przez dłuższy czas utrzymywała się poniżej zera. W tym roku dopiero w połowie lutego temperatura spadła poniżej zera. Teraz za oknem świeci słońce, a prognozy nie zapowiadają już w przyszłości minusowych temperatur. Od zeszłego sezonu były tylko dwa tygodnie niekorzystnych warunków dla aktywności kleszczy. W tym roku do połowy lutego wciąż byliśmy informowani o ich aktywności. Najczęściej znajdowano je u zwierząt domowych — mówi w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Milda Žygutienė, główna specjalistka Wydziału Zarządzania Chorobami Zakaźnymi Narodowego Centrum Zdrowia Publicznego.
Zauważa, że w miesiącach zimowych czujność ludzi jest obniżona, ponieważ nikt się nie spodziewa, że o tej porze roku kleszcze mogą być aktywne. Specjalistka zwraca tez uwagę, że zachorowania zarówno na kleszczowe zapalenie mózgu, jak i boreliozę notowane są przez cały rok.
Osoby w wieku 50-55 lat szczepią się bezpłatnie
Od 1 września 2024 r. wszystkie osoby w wieku 50-55 lat mogą się zaszczepić bezpłatnie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu. Ta grupa wiekowa została wybrana nie bez powodu: w Europie najcięższe przypadki kleszczowego zapalenia mózgu i długotrwałe skutki uboczne występują w grupie wiekowej od 50. roku życia, podczas gdy na Litwie średni wiek osób poważnie dotkniętych chorobą wynosi 55 lat.
— W tym roku w styczniu zarejestrowano już cztery przypadki kleszczowego zapalenia mózgu. W 2024 r. preliminarnie było około 800 przypadków tej choroby, ale nie mamy jeszcze dokładnych danych. Najlepszy czas na szczepienie przeciwko kleszczom to późna jesień, zima lub bardzo wczesna wiosna. Gdybyśmy zaczęli szczepić się teraz, na pewno otrzymalibyśmy co najmniej dwie dawki przed rozpoczęciem aktywnego sezonu kleszczowego. Po dwóch dawkach jest już wytworzona odporność ochronna. Teraz jest bardzo dobry czas na szczepienie. Nie zapominajmy, że kleszcze są teraz aktywne przez cały rok — mówi Milda Žygutienė.
Dwa schematy szczepień
Najskuteczniejszą ochroną przed kleszczowym zapaleniem mózgu jest szczepienie. Istnieją dwa jego schematy: rutynowy i przyspieszony. Rutynowy składa się z podania dwóch pierwszych dawek w odstępie od jednego do trzech miesięcy, a następnie trzeciej dawki przypominającej w odstępie, który różni się w zależności od producenta szczepionki, ale zwykle jest ona podawana od piątego do 12 miesiąca po drugiej.
Pierwszą dawkę przypominającą podaje się trzy lata po trzeciej dawce. Najbardziej niezawodną i najdłuższą ochronę zapewniają trzy dawki szczepionki: około 99 proc. osób zaszczepionych nabywa odporność na kleszczowe zapalenie mózgu na okres od trzech do pięciu lat. Należy pamiętać, że odporność nabyta po szczepieniu słabnie z czasem i powinna być utrzymywana poprzez dalsze przyjmowanie dawek przypominających.
Czytaj więcej: W tym roku kleszcze atakują wcześniej