Msza i procesja poprzedzą głosowanie
Oficjalne rozpoczęcie konklawe poprzedzi uroczysta msza Pro eligendo Papa, którą odprawi dziekan Kolegium Kardynalskiego, kard. Giovanni Battista Re. Liturgia w intencji wyboru nowego papieża rozpocznie się o godz. 10:00 w Bazylice św. Piotra. Po południu, o godz. 16:30, kardynałowie w procesji przejdą z Kaplicy Paulińskiej do Kaplicy Sykstyńskiej, gdzie odbędzie się pierwsze głosowanie. Zgodnie z przepisami konstytucji apostolskiej „Universi dominici gregis” w dniu inauguracji przewidziane jest tylko jedno głosowanie.
„Jest nadzieja, że jednomyślność zostanie osiągnięta” — powiedział kard. Angelo Sixto Rossi, arcybiskup Kordoby.
Najwięcej elektorów w historii
W konklawe weźmie udział 133 kardynałów-elektorów spośród 135 uprawnionych, co stanowi najwyższą liczbę w historii Kościoła. Dwóch kardynałów — w tym jeden z Hiszpanii oraz kard. Angelo Becciu — zrezygnowało z udziału z powodów zdrowotnych i prawnych.
Kardynałowie pochodzą z 71 państw — najwięcej z Europy (51), Azji (23) i Ameryki Południowej (17). Z Litwy w konklawe weźmie udział kardynał Rolandas Makrickas, który od 2021 r. jest komisarzem nadzwyczajnym papieskiej Bazyliki Matki Bożej Większej (Santa Maria Maggiore) w Rzymie. Natomiast z Polski do konklawe przystąpią: kard. Stanisław Ryłko, kard. Kazimierz Nycz, kard. Konrad Krajewski i kard. Grzegorz Ryś.
Sprawa Becciu i napięcia w Kolegium
Wśród nieobecnych znalazł się kard. Angelo Becciu, skazany w grudniu 2023 r. przez watykański Trybunał Karny za przestępstwa finansowe. Choć odwołał się od wyroku i uczestniczył w kongregacjach generalnych, nie weźmie udziału w samym konklawe. Watykan nie poinformował, czy jego prawa elektorskie zostały formalnie przywrócone.
W gronie elektorów są kardynałowie mianowani przez trzech ostatnich papieży. 108 z nich nominował Franciszek, 22 Benedykt XVI, a kilku — w tym kard. Ryłkę i Nycza — Jan Paweł II. Zróżnicowane pochodzenie geograficzne i pokoleniowe elektorów wpływa na różnice zdań co do przyszłości Kościoła.
„Rola papieża to zasadniczo zjednoczenie nas i jest to łaska, którą dał nam Bóg” — powiedział kard. Vincent Nichols, arcybiskup Westminsteru.
Procedura wyboru i symbolika
Od środy w Kaplicy Sykstyńskiej każdego dnia będą się odbywały dwa głosowania rano i dwa po południu. Wymagana jest większość dwóch trzecich głosów. Po każdej turze karty są spalane, a dym unoszący się nad Watykanem informuje o wyniku — czarny oznacza brak wyboru, biały zapowiada nowego papieża.
Zgodnie z watykańskimi regulacjami wszystkie osoby zaangażowane w organizację konklawe — od obsługi medycznej po kierowców i kwiaciarzy — muszą złożyć przysięgę milczenia. Kaplica Sykstyńska, Ogrody Watykańskie i watykańska nekropolia zostały zamknięte dla zwiedzających na czas trwania konklawe.
Kardynałowie, którzy się nie znają
Choć większość elektorów mianował Franciszek, wielu z nich nie miało okazji dobrze się poznać. Kard. Nichols zaznaczył, że „mamy cały tydzień”, ale niepewność co do relacji między kardynałami może utrudnić szybkie osiągnięcie konsensusu.
Nowością jest udział purpuratów z 12 państw, które wcześniej nie miały przedstawicieli na konklawe, m.in. z Haiti, Sudanu Południowego, Papui-Nowej Gwinei, Luksemburga i Serbii. Najmłodszym uczestnikiem będzie 45-letni kard. Mykoła Byczok z Ukrainy, posługujący w Australii, a najstarszym — 79-letni Hiszpan Carlos Osoro Sierra.
Czytaj więcej: Franciszek, Wilno i Miłosierdzie