Witaminy i antyoksydanty
Dziś popularnym jest nazywać odżywcze produkty mianem „superfood”, czyli „superjedzenia”. Takim „litewskim superjedzeniem” nazywana jest czarnica i borówka. Jak podkreśla farmaceutka Julija Aganauskaitė-Žukaitė z sieci aptek Camelia, ich wartość odżywcza wynika z wysokiej zawartości antyoksydantów, błonnika oraz witamin i mikroelementów. Niektóre mikroelementy — chociaż są mikro — odpowiadają za elementy „bardzo makro” — jak kości.
„Jagody i borówki zawierają również witaminę K1, która jest ważna dla krzepnięcia krwi i wchłaniania wapnia do kości. Mangan to kolejny mikroelement, którego 20-30 proc. dziennego zapotrzebowania zawarte są w 100 gramach tych owoców. Jest on ważny dla utrzymania metabolizmu energetycznego, tworzenia kości i ochrony komórek. Związki fenolowe zawarte w tych owocach, takie jak kwercetyna czy resweratrol, mają właściwości przeciwzapalne i są korzystne dla zdrowia serca. Nie należy zapominać o błonniku, który jest ważny dla jelit, a 100 gramów jagód lub borówek zawiera około 2-3 gramów błonnika” — powiedziała Julija Aganauskaitė-Žukaitė.
Zdaniem ekspertki, owoce te są szczególnie korzystne dla osób cierpiących na nadciśnienie, żylaki i miażdżycę.
Czarnice na oczy
Często przypisuje się jagodom i borówkom szczególne znaczenie dla zdrowia oczu. Zdaniem farmaceutki zawarte w nich antocyjany mogą poprawiać mikrokrążenie w siatkówce i zmniejszać zmęczenie wzroku, jednak ich działanie ma swoje ograniczenia.
„Antyoksydanty zawarte w jagodach i borówkach, czyli antocyjany, mają właściwości poprawiające krążenie krwi w oczach, wzmacniają naczynia włosowate siatkówki, a także pomagają oczom dostosować się do zmieniającego się oświetlenia. Jagody zawierają również wiele innych witamin korzystnych dla zdrowia oczu, takich jak witamina C i E, a także luteina i zeaksantyna. Wszystko to może w znacznym stopniu przyczynić się do poprawy ostrości widzenia, zmniejszenia suchości i zmęczenia oczu. Aby zapewnić sobie odpowiednią dawkę wszystkich tych składników, należałoby spożywać ich bardzo duże ilości, a dodatkowo stosować inne źródła tych cennych substancji” — zaznaczyła farmaceutka.
Tutaj znowu ekspertka rozczarowuje — jak twierdzi, magii nie będzie i konieczne są tak „nudne” rzeczy jak profilaktyka, regularne badania i słuchanie się zaleceń lekarzy.
Niektóre składniki trzeba suplementować
Choć ekstrakty z borówek stanowią częsty składnik suplementów diety, farmaceutka przestrzega przed traktowaniem samych owoców jako alternatywy dla kompleksowej suplementacji.
„To prawda, że suplementy diety przeznaczone dla oczu i wzroku również najczęściej zawierają ekstrakt z jagód borówki, luteinę, witaminę E, zeaksantynę, ale w znacznie większych dawkach. Ponadto zawierają one zazwyczaj inne korzystne substancje, takie jak foliany, miedź, cynk, selen czy witamina A. Ponadto, chociaż jagody te są czasami nazywane litewskim superfoodem, nie zawierają one tak ważnych substancji, jak kwasy tłuszczowe omega-3, witamina D czy magnez” — powiedziała Julija Aganauskaitė-Žukaitė.
Jak spożywać, by nie szkodzić?
Owoce najlepiej jeść świeże, niedługo po zbiorach. Można je dodawać do jogurtów, koktajli czy owsianki, unikając jednak nadmiaru cukru, który może osłabiać działanie antyoksydantów. Najmniej strat przynosi mrożenie — pod warunkiem, że owoce rozmrażane są powoli.