Bieżący rok szkolny 2013/14 będzie nieco krótszy, gdyż rozpocznie się w większości szkół nie pierwszego, lecz w poniedziałek, drugiego września.
Wszyscy startują już za parę dni w nowym maratonie szkolnym: pierwszacy — z lekką obawą i ciekawością — co tam ich czeka za drzwiami szkoły, dwunastacy — z mieszanymi uczuciami — bo z bezpiecznej szkoły trzeba za rok, za chwilę pofrunąć w szeroki świat, nauczyciele — prawie wypoczęci (te krótkie wakacje!), z nowymi koncepcjami i pomysłami. Szkoły już są gotowe na przyjęcie uczniów, w korytarzach pachnie farbą, a ławki tęsknią za uczniami.
Jak się skończył stary rok szkolny, jakie są zmiany w nowym roku szkolnym w szkołach rejonu wileńskiego oraz solecznickiego?
W rejonie solecznickim liczba uczniów na rok szkolny 2013/14 wstępnie jest szacowana (według danych z marca br.) na 3 457 osób. 307 dzieci jest oczekiwanych w 29 grupach przygotowawczych, czyli tzw. „zerówkach”. Konkretne dane dotyczące liczby uczniów w klasach pierwszych będą znane już po rozpoczęciu nowego roku szkolnego, gdy rodzice dokonają ostatecznego wyboru szkoły, gdyż, jak mówi kierownik wydziału oświaty Samorządu rejonu solecznickiego Regina Markiewicz, zdarzają się przypadki, że niektórzy rodzice składają podanie o przyjęcie dziecka do szkoły w trzech miejscach jednocześnie, więc trudno jest dokładnie nowy narybek zliczyć.
— Ogólnie liczba uczniów w szkole maleje — mówi Regina Markiewicz. — W porównaniu z rokiem ubiegłym w ławkach szkół rejonu zasiądzie blisko o 87 uczniów mniej. Brakuje danych statystycznych, ile dzieci wyjeżdża z rodzicami za granicę, ale jedną z głównych przyczyn zmniejszania się liczby uczniów w szkole jest niż demograficzny.
Ten rok szkolny w rejonie solecznickim rozpoczną już nie 3, lecz 4 gimnazja — 1 września, w niedzielę, odbędzie się inauguracja roku szkolnego w nowym Gimnazjum im. Anny Krepsztul w Butrymańcach. Nauka rozpocznie się też w 9 szkołach średnich rejonu, 6 szkołach podstawowych, 3 szkołach-centrach wielofunkcyjnych. W centrum wielofunkcyjnym w Kamionce będzie działała grupa przedszkolna solecznickiego Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego. Będą też działały 4 szkoły nauczania pozalekcyjnego — Szkoła Sztuk Pięknych im. Stanisława Moniuszki w Solecznikach, Szkoła Muzyczna w Jaszunach i Szkoła Muzyczna w Ejszyszkach, Szkoła Sportowa im. Antoniego Ratkiewicza w Ejszyszkach. Swoje podwoje dla maluchów otworzy także 10 przedszkoli rejonu.
— Przedszkole w Janczunach w tym roku otrzymało status wielofunkcyjnego ośrodka — opowiada kierownik wydziału oświaty rejonu solecznickiego. — Jeszcze w tym roku kalendarzowym, mamy nadzieję, rozpocznie pracę w nowym budynku. Remonty już zostały ukończone, trwa jeszcze zakup urządzeń i mebli.
Jeżeli chodzi o przedszkola, wilnianom z pewnością dobrze jest znany kłopot ze znalezieniem wolnego miejsca w przedszkolu, do którego podania są składane już kilka lat do przodu. Ten problem dobrze jest znany także na szczeblu rządowym, premier Butkevičius zdaje sobie sprawę, że przedszkolne nauczanie, jak mówi, „nie dla wszystkich jest osiągalne”. Rodziców z rejonu solecznickiego przedszkolny zawrót głowy nie dotyczy. Dzięki mądrej polityce oświatowej Samorządu w rejonie solecznickim problem nauczania przedszkolnego jest rozwiązany.
— Każde dziecko, niezależnie od tego, czy mieszka w mieście, czy na wsi — mówi Regina Markiewicz — ma dostęp do nauczania przedszkolnego i szkolnego. We wsiach, gdzie nie zostało szkół, stworzyliśmy warunki do nauczania przedszkolnego. Takich grup jest ogółem 29.
Wiele dzieci rozpocznie nowy rok szkolny bogatsze o nowe doświadczenia, znajomości, wiadomości. W szkołach rejonu odbyły się letnie półkolonie, na których 280 dzieci odpoczywało i uczestniczyło w zajęciach edukacyjnych. Sfinansował je Łomżyński Oddział „Wspólnoty Polskiej” za sprawą prezes Hanki Gałązki, która od wielu lat sprawuje patronat nad szkolnictwem w rejonie solecznickim. Za jej też sprawą zostało zorganizowane „Lato z Polską”, dzięki czemu dzieci z Turgiel i Białej Waki wyjechały na wakacje do Macierzy.
Dzieci z Butrymańc za pośrednictwem warmińsko-mazurskiego „Caritasu” odpoczywały we Fromborku, uczestniczyły w wycieczkach poznawczych do Druskienik, Dziewieniszek, Pawłowa.
Ambasada RP w Wilnie sfinansowała dla dzieci z Dojlid wycieczkę „Wilno literackie”.
Ciekawie spędziły letni czas dzieci z Ejszyszek: na zaproszenie gminy gościły w Ożarowie Mazowieckim, uczestniczyły w międzynarodowym turnieju piłki nożnej w Hude w Niemczech, spędziły „Wakacje z Bogiem” w Zakopanem w Polsce, pielgrzymowały szlakiem świętych miejsc w Polsce, Niemczech i na Litwie.
Co słychać w szkolnictwie rejonu wileńskiego? Na konferencji roboczej z udziałem dyrektorów placówek oświatowych w dn. 29 sierpnia kierownik wydziału oświaty Samorządu rejonu wileńskiego Lilia Andruszkiewicz przedstawiła sytuację oświaty w rejonie.
— Liczba placówek oświatowych w ciągu ostatniego roku nie zmieniła się, wzrosła jedynie liczba gimnazjów. Decyzją Rady Samorządu w lutym br. zmieniono typ i nazwę szkoły w Awiżeniach, która nazywa się teraz Gimnazjum w Awiżeniach. Miejscowość ta doczekała się też nowego przedszkola, które zmieści 2 grupy polskie i 2 grupy litewskie — mówiła Lilia Andruszkiewicz.
Sieć placówek oświatowych obejmuje obecnie 46 szkół ogólnokształcących (9 gimnazjów, 17 szkół średnich, 11 szkół podstawowych, 3 szkoły początkowe, 6 szkół-przedszkoli) oraz 24 placówki nauczania nieformalnego (20 placówek nauczania przedszkolnego, 2 szkoły muzyczne, 1 szkoła sztuk pięknych, 1 szkoła sportowa).
Szkoły rejonu wileńskiego mogą się pochwalić dobrymi wynikami, uzyskanymi na egzaminach maturalnych. W 2013 r. maturę składało 777 abiturientów rejonu wileńskiego, w tym 590 uczniów z placówek podlegających Samorządowi rejonu wileńskiego. Z 590 uczniów 349 składało państwowe egzaminy. Najczęściej wybieranymi egzaminami państwowymi były język litewski (wybrało go 59, 2 proc.), język obcy (rosyjski) — 55,9 proc. uczniów, historia — 43,7 proc.; matematyka — 30,5 proc., język obcy (angielski) — 20,3 proc., biologia — 11,5 proc. uczniów.
Egzamin z ojczystego języka polskiego składało 100 proc. maturzystów.
— Najwyższą ocenę, czyli tzw. „setkę” za egzaminy otrzymało sześciu abiturientów ze szkół samorządowych — z Gimnazjum im. Konstantego Parczewskiego w Niemenczynie (1), z Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki w Podbrzeziu (1), z Gimnazjum w Pogirach (3), z Gimnazjum im. Ferdynanda Ruszczyca (1). „Setkami” została oceniona wiedza na państwowych egzaminach z języka litewskiego, rosyjskiego, matematyki, fizyki, chemii i geografii — mówiła Lilia Andruszkiewicz.
Oklaskami została przyjęta na sali wiadomość o rewelacyjnym wyniku ucznia Gimnazjum im. Ferdynanda Ruszczyca Mariusza Wojtkuna, który jako jedyny w historii ze wszystkich szkół na terytorium Samorządu rejonu wileńskiego za wszystkie składane państwowe egzaminy maturalne (język litewski, matematykę, fizykę, chemię, geografię) otrzymał maksymalną ocenę w 100 pkt.
Wszyscy maturzyści rejonu złożyli w 2013 r. egzamin państwowy z języków obcych (angielskiego, niemieckiego, rosyjskiego).
Na tle ogólnokrajowych wyników składania egzaminu z informatyki oraz biologii, maturzyści Samorządu rejonu wileńskiego wypadli lepiej.
Dobre wyniki uzyskane na egzaminach maturalnych umożliwiły maturzystom dostanie się na studia wyższe: 336 abiturientów z rejonu wileńskiego (czyli 58 proc.) dostało się na uniwersytety i inne uczelnie wyższe. Najczęściej maturzyści wybierali takie uczelnie jak Uniwersytet M. Romera, Wileński Uniwersytet Techniczny im. Giedymina, Wileński Uniwersytet, Litewski Uniwersytet Edukologiczny, Uniwersytet Białostocki z Filią w Wilnie, Kolegium Wileńskie, Wileńskie Kolegium Technologii i Designu, Międzynarodową Szkołę Wyższą Prawa i Biznesu. Maturzyści najczęściej wybierali takie kierunki studiów jak prawo, zarządzanie, ekonomika, filologia litewska, angielska, informatyka, bankowość, architektura, inżynieria.
— Najwięcej maturzystów dostało się na uniwersytety z następujących szkół rejonu: z Gimnazjum w Pogirach (55 proc.), z Gimnazjum im. Ferdynanda Ruszczyca w Rudominie (49 proc.), z Gimnazjum im. św. Rafała Kalinowskiego w Niemieżu (47 proc.), ze Szkoły Średniej im. św. Kazimierza w Miednikach (40 proc.), ze Szkoły Średniej w Mariampolu (39 proc.), z Gimnazjum im. Konstantego Parczewskiego w Niemenczynie (35 proc.) — mówiła Lilia Andruszkiewicz.
18 maturzystów z rejonu wileńskiego dostało się na studia poza granicami Litwy — 4 wybrało Wielką Brytanię, 1 — Holandię, 13 — Polskę.
1 200 uczniów uczestniczyło w obozach letnich, na które Samorząd przeznaczył 66 933 Lt. W organizacji obozów uczestniczyły 42 placówki. W ciągu 1-2 tygodni przy szkołach przebiegały sportowe, krajoznawcze, twórcze, muzyczne i plastyczne zajęcia. Dzieci nie tylko poznały Wilno i okolice, ale mogły też podróżować w głąb Litwy bądź za granicę — zwiedzić różne miasta Polski, Chorwacji, Niemiec; uczestniczyły też w rozmaitych zawodach, festiwalach, konkursach.
Każdy pierwszoklasista polskiej szkoły na Litwie otrzyma piękny plecak z wyprawką. Jak poinformowała redakcję Iwona Frączek, I Radca Ambasady RP w Wilnie, w roku szkolnym 2013/14 będzie kontynuowana akcja wspierania uczniów klas pierwszych szkół polskich na Litwie w sposób podobny jak w ub. roku, tzn. w formie doposażenia uczniów i klas.
— Wzorem poprzednich lat naszym partnerem jest Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”, które wystąpiło do ambasady o przyznanie środków na ten cel. Jednak w bieżącym roku zakup tornistrów z wyposażeniem nie będzie finansowany za pośrednictwem placówki, gdyż zostają one dostarczone przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, które otrzymało środki z Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP — poinformowała Iwona Frączek. — Nasza rola polegać będzie w głównej mierze na wyposażeniu klas lekcyjnych w pomoce dydaktyczne i metodyczne, różnorodny sprzęt techniczny, zgodnie z zapotrzebowaniem zgłaszanym przez dyrekcje poszczególnych szkół. Wachlarz zgłaszanych potrzeb jest bardzo zróżnicowany, obejmuje m. in. zakup sprzętu sportowego, muzycznego, mebli, sprzętu RTV, komputerów i artykułów biurowych. Kolejnym elementem wsparcia pierwszaków będzie dofinansowanie szeroko pojętych usług edukacyjnych, na które złożą się wycieczki krajoznawcze (planowana jest np. wycieczka do Trok, która w ub. roku cieszyła się wśród dzieci ogromnym powodzeniem, a zwłaszcza zwiedzanie fabryki czekolady), wizyty w instytucjach kultury, zabawa choinkowa, szkolenie metodyczne dla nauczycieli nauczania początkowego. Zestaw imprez, wspólny dla wszystkich szkół, uzgodniono w porozumieniu z „Macierzą Szkolną” i kierownikami wydziałów oświaty.
Projekt wyposażenia uczniów klas pierwszych jest realizowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach „Planu współpracy z Polonią i Polakami za Granicą w 2013 r.”.
Rok szkolny u progu. Wypada życzyć uczniom ciekawych fascynujących spotkań z nauką, nauczycielom — wiele cierpliwości w codziennym niełatwym trudzie.