— Inicjatywa obejmuje szereg przedsięwzięć, które poprawią środowisko miejskie i jakość życia mieszkańców. Obejmuje to m.in. propagowanie zrównoważonych form transportu, poszerzenie zielonych terenów, promowanie ekoinnowacji. Teraz właśnie rozpoczyna się najważniejszy etap — wdrażanie planu w życie. Spodziewamy się, że kurs na zrównoważone miasto otworzy możliwości do uzyskania solidnego finansowania oraz nada Wilnu przewagę konkurencyjną na arenie międzynarodowej — zapowiada Adomas Bužinskas, dyrektor administracji samorządu stołecznego.
Miasto już się zmienia
— Unowocześniliśmy transport publiczny, przechodzimy na energię odnawialną, rozbudowujemy sieć ścieżek rowerowych, modernizujemy budynki. Realizacja planu jest zobowiązaniem wobec mieszkańców miasta, a oni oczekują konkretnych, namacalnych zmian — wyjaśnia w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Bužinskas.
Szacuje się, że koszty realizacji wszystkich punktów planu Zielonego Miasta (ang. Green City Action Plan — GCAP) wyniosą 2,7 mld euro. Wilno stanie się bardziej atrakcyjne dla inwestorów, funduszy międzynarodowych, co korzystnie wpłynie na budżet miasta.
— Właśnie tak solidna kwota w wysokości 2,7 mld euro jest niezbędna do wdrożenia zaplanowanych zmian — dostosowywania się do zmian klimatycznych, posiadania niezależności energetycznej, przestrzegania standardów i przepisów Unii Europejskiej, tworzenia lepszego oraz bardziej przyjaznego środowiska dla mieszkańców Wilna. Dzięki zatwierdzonemu planowi dokładnie wiemy, w co zainwestować, jak racjonalnie wykorzystać każde euro — zaznacza dyrektor administracji samorządu stołecznego.
Tysiące nowych miejsc pracy
Eksperci obliczyli, że wdrażając plan Zielonego Miasta, można będzie zaoszczędzić 100 mln euro oraz stworzyć 1,5-3 tys. nowych miejsc pracy.
Planowane jest zmniejszenie kosztów gospodarowania zużytą energią, wodą i odpadami. Szacuje się, że inwestycje w odporność na zmiany klimatyczne pozwolą w przyszłości zminimalizować negatywne skutki zmian klimatu i uniknąć związanych z tym kosztów. „Korzyści mierzone są nie tylko poprzez inwestycje, ale także poprzez lepszą jakość życia” — podkreśla Anton Nikitin, kierownik działu ds. zrównoważonego rozwoju w samorządzie stołecznym.
Plan Zielonego Miasta obejmuje 28 działań, w takich obszarach jak: transport, energetyka, gospodarka gruntami, gospodarka wodna, zarządzanie odpadami oraz kwestie społeczne. Zawiera również rekomendacje dotyczące wykorzystania potencjału technologii smart city, opartych o ocenie cyfrowej dojrzałości Wilna. Zaznacza się, że technologie smart city są bardzo skuteczne w poprawie jakości życia w mieście.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Zmniejszenie emisji CO2
Obecnie średnia emisja dwutlenku węgla na mieszkańca Wilna wynosi około 4,5 ton rocznie. Plan przewiduje do 2030 r. pięciokrotne zmniejszenie emisji dwutlenku węgla, do 0,9 ton rocznie na każdego mieszkańca. Osiągnięcie tego celu wymaga konkretnych, przewidzianych w planie działań. Jednym z podstawowych celów jest zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych.
Ustalono, że w 2022 r. 40 proc. gazów cieplarnianych w Wilnie pochodziło z transportu. W ramach realizacji inicjatywy Zielonego Miasta spółka samorządowa Vilniaus viešasis transportas dąży do tego, by do 2030 r. wszystkie środki transportu publicznego były przyjazne dla środowiska. Zaplanowano zakup 367 autobusów elektrycznych i 164 nowych trolejbusów. Dodatkowo zakupionych zostanie 16 elektrycznych autobusów, w których źródłem energii elektrycznej będzie wodór. Średni wiek każdego pojazdu będzie wynosił około sześciu lat.
Zmiany w infrastrukturze
Przewidziane są także zmiany w infrastrukturze miejskiej. Powstanie 48 km pasów dla transportu publicznego, zostanie przeprowadzona rekonstrukcja 71 skrzyżowań, zainstalowane nowoczesne systemy regulowania świateł na jezdni po to, by środki transportu publicznego mogły poruszać się szybciej i sprawniej. Zostanie odnowionych 320 km ścieżek rowerowych, pojawi się 60 schronów do przechowywania jednośladów oraz 9 tys. stojaków na rowery. Przewidziany jest też rozwój infrastruktury dla pojazdów elektrycznych, powstanie m.in. ponad 7 tys. stacji ładowania.
Modernizacja systemu centralnego ogrzewania
Do 2030 r. Wilno planuje całkowicie zrezygnować z paliw kopalnych w systemie centralnego ogrzewania. Budynki mają być ogrzewane energią ze źródeł odnawialnych. Samorząd stołeczny oraz spółki samorządowe nabywają własne elektrownie oraz zaopatrują się w zieloną energię. Planowana jest również modernizacja 70 km sieci ciepłowniczych, oświetlenie uliczne będzie inteligentne i energooszczędne. Nie mniejsza uwaga poświęcona zostanie modernizacji budynków należących do samorządu. Zaplanowano renowację 2,4 tys. bloków mieszkalnych oraz wsparcie modułowej renowacji budynków.
Czytaj więcej: Miasto, które inspiruje do spacerów