Fot. Marian Paluszkiewicz
Na posiedzeniu Rady Politycznej, 14 października, partnerzy koalicji rządzącej wstępnie poparli inicjatywy legislacyjne Akcji Wyborczej Polaków na Litwie (AWPL) w kwestii zakończenia procesu zwrotu ziemi oraz przyjęcia Ustawy o Mniejszościach Narodowych.
Kolejna inicjatywa AWPL – Ustawa o Ochronie Życia Poczętego – nie znalazła poparcia, a rząd opowiedział się przeciwko przyjęciu ustawy.
— Rozmawialiśmy o potrzebie przyjęcia Ustawy o Mniejszościach Narodowych oraz o zakończeniu procesu zwrotu ziemi. Przedstawiliśmy partnerom koalicyjnym nasze inicjatywy i otrzymaliśmy ich zapewnienie, że koalicja je poprze — powiedział „Kurierowi” lider AWPL, europoseł Waldemar Tomaszewski po spotkaniu Rady Politycznej.
Jak poinformował Tomaszewski, Ustawa o Mniejszościach Narodowych jest wzorowana na działającej od 19 lat starej ustawie, która dwa lata temu wygasła. W kontekście sprzeciwu opozycji, że rzekomo Ustawa o Mniejszościach kolidowałaby z Konstytucją, lider AWPL zauważył, że poprzednia ustawa obowiązywała przez wiele lat, a przyjęta została przez polityków, którzy dziś będąc w opozycji, krytykują ten akt prawny. Tomaszewski podkreślił, że poprzednią ustawę podpisał ówczesny lider dzisiejszej prawicowej opozycji Vytautas Landsbergis.
— Skoro ta ustawa przez wiele lat obowiązywała i była zgodna z Konstytucją, to dlaczego dziś nie można wrócić do jej założeń – powiedział Waldemar Tomaszewski.
Premier Algirdas Butkevičius zapewnił, że po rozpatrzeniu projektu podczas komitetu strategicznego dokument trafi pod obrady Sejmu. Wyraził też nadzieję, że będzie to jeszcze w tym roku.
Projekt autorstwa grupy roboczej na czele z wiceministrem kultury Edwardem Trusewiczem przewiduje, że w samorządach, w których mniejszość narodowa stanowi nie mniej niż 25 proc., do instytucji oraz wydziałów samorządowych petenci będą mogli zwracać się ustnie albo pisemnie w języku mniejszości narodowej, oraz w tym samym języku otrzymać odpowiedź. W języku mniejszości narodowej może też być publikowana informacja o ochronie zdrowia, porządku publicznym, bezpieczeństwie osobistym, pomocy prawnej i wyborach.
Projekt przewiduje również prawo do podwójnego zapisu nazw miejscowości, ulic, znaków topograficznych.
Na Litwie w rejonie wileńskim, solecznicki, trockim oraz święciańskim Polacy stanowią ponad 25 proc. mieszkańców.
W poniedziałek partnerzy koalicji poparli też ostatnią inicjatywę posłów AWPL, która ma zakończyć proces zwrotu ziemi, który w Wilnie i na Wileńszczyźnie trwa już od 22 lat i wciąż jest zrealizowany w połowie.
Waldemar Tomaszewski zapewnił w rozmowie z „Kurierem”, że przedstawiciele koalicji byli przychylni wobec propozycji AWPL. Propozycje zakładają, że ubiegający się o zwrot ojcowizny będą mogli otrzymać za nią rekompensatę w postaci lasów państwowych. Kolejna propozycja dotyczy ziemi państwowej, która dziś jest dzierżawiona przez firmy i organizacje. Proponuje się prawo własności do takiej ziemi przekazać spadkobiercom byłych właścicieli lub zwrócić w ramach rekompensaty ubiegającym się o zwrot ziemi, którzy przejęliby też od państwa prawo wynajemcy nieruchomości.
— Takie rozwiązanie zakończyłoby proces zwrotu ziemi, a państwo uniknęłoby wielomiliardowych wydatków z tytułu rekompensaty pieniężnej za niezwróconą ziemię — wyjaśnił Tomaszewski. Dodał też, że partnerzy z koalicji są gotowi poprzeć takie rozwiązanie.
Nie będzie natomiast ich zgody w kwestii ograniczenia aborcji. Wcześniej jednak AWPL uzgodniła z partnerami koalicyjnymi, że podczas głosowania nad ustawą nie będzie obowiązywała dyscyplina partyjna i każdy poseł będzie mógł głosować zgodnie z postawą osobistą.
Premier powiedział w poniedziałek, że podobnie jak jego rząd nie popiera antyaborcyjnej inicjatywy.