Pod względem używania substancji narkotycznych mieszkańcy Litwy są poniżej średniej europejskiej. Najczęściej na Litwie używane są substancje tworzone na bazie konopi — tak wynika z raportu Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii.
— W porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej Litwa wygląda dosyć dobrze. Odnotowano zahamowanie trendu wzrostowego oraz tendencję spadkową w używaniu narkotyków. Co więcej, wyniki z Litwy w porównaniu do rezultatów w innych krajach pokazują, że poziom używania narkotyków jest niższy w naszym kraju od średniej europejskiej. Widzimy pozytywne wyniki w rozwiązywaniu problemów związanych z narkotykami — powiedział dla „Kuriera” Zenius Martinkus, dyrektor Departamentu ds. Kontroli Narkotyków, Tytoniu i Alkoholu.
Jak zaznaczył, na Litwie najczęściej są używane konopie. Ta substancja narkotyczna jest najbardziej popularna w całej Europie.
— Niestety, nie wszystkim krajom udaje się rozwiązać ten problem pozytywnie. W ciągu ostatnich lat na Łotwie i w Estonii zwiększyła się śmiertelność z powodu przedawkowania, a także zwiększyła się liczba zakażeń HIV, wirusowych zapaleń wątroby i innych krwiopochodnych chorób infekcyjnych wśród narkomanów — mówi Zenius Martinkus.
Na Litwie konopi używa się kilka razy mniej niż w Europie, nawet w porównaniu z Łotwą, Finlandią i Estonią. W porównaniu z Łotwą na Litwie używa się dwa razy mniej, a z Estonią trzy razy mniej.
— Substancje narkotyczne najczęściej są używane wśród osób młodych, to właśnie one najczęściej chcą wypróbować to. Z raportu wynika, że do chociaż jednorazowego kontaktu z przetworami narkotycznymi przyznało się 20 procent uczniów od lat 15 do 16. Na Łotwie natomiast raz w życiu spróbowało konopi — 12,2 proc., a wśród uczniów — 25 proc. — tłumaczy, dyrektor Departamentu ds. Kontroli Narkotyków, Tytoniu i Alkoholu.
Nasz rozmówca zaznaczył, że uzależnione od narkotyków najczęściej są osoby w wieku 18-26 lat.
— Żeby zmniejszyć używanie narkotyków wśród młodzieży szkolnej, są przeprowadzane wykłady na temat, jaką szkodę zdrowiu wyrządzają narkotyki, papierosy, alkohol. Jest także aktywna interwencja, gdy widzimy, że ktoś jest uzależniony od narkotyków, wtedy takie osoby można zaliczyć do grupy ryzyka. Z takimi osobami pracują psychologowie – mówi Zenius Martinkus.
Od dawna za sprzedaż, przechowywanie lub używanie opiatów osoby są karane. Policja je ściga i za takie wykroczenie grożą długie lata pozbawienia wolności. Obecnie opiatami nazywa się substancje narkotyczne wyrabiane z maku lekarskiego (morfina, heroina, opium, kodeina).
— Handel narkotykami przynosi ogromne zyski. Dlatego też dilerzy, chcąc uniknąć odpowiedzialności, wynajdują coraz to nowsze środki odurzające, które jeszcze nie należą do substancji narkotycznych. Chociaż działają bardzo podobnie jak narkotyk. Takie substancje są jakby i legalne — mówi Zenius Martinkus, dyrektor Departamentu ds. Kontroli Narkotyków, Tytoniu i Alkoholu.
Substancje, które są analogiczne do narkotyków, są popularne na całym świecie. Najczęściej są rozpowszechniane w sklepach internetowych. Obecnie w UE jest zarejestrowanych około 650 sklepów internetowych. Niestety, nic nie możemy zrobić, gdyż są zarejestrowane nie na Litwie.
— Są stworzone specjalne instytucje, które śledzą, jakie powstają nowe substancje narkotyczne. W 2013 roku wykryto 81 nową substancję, która działa analogicznie jak narkotyk. To bardzo dużo — mówi Zenius Martinkus.
DANE EUROPEJSKIEGO CENTRUM MONITOROWANIA NARKOTYKÓW I NARKOMANII
Średnia europejska stanowi — 21, 7 proc.
Na pierwszym miejscu znalazła się Dania (35, 6 proc.), na drugim Francja (32,1 proc.), na trzecim Wielka Brytania (30 proc.). Najmniej pali się „trawy” w Rumunii (1,6 proc.) i na Malcie (3,5 proc.).
1,3 proc. mieszkańców Litwy chociaż raz spróbowało ecstasy (w Europie — 3,1 proc.), amfetaminę — 1,2 proc. (w Europie — 3, 4 proc.), kokainę — 0,9 proc. (w Europie – 4,2 proc.). Heroinę na Litwie używa średnio 2,3 – 2,4 tys. Osób.