W refleksyjnym adwentowym nastroju oczekiwania na Święta Bożego Narodzenia w Pałacu Balińskich w Jaszunach odbył się w niedzielne popołudnie 13 grudnia koncert muzyki poważnej w wykonaniu „Kwartetu Čiurlonisa” z Litewskiej Filharmonii Narodowej.
Święto odbyło się w ramach Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Kameralnej „Muzyczna Jesień 2015”. Celem festiwalu jest promowanie współczesnej muzyki litewskiej w różnych regionach i miastach Litwy. Koncert w Jaszunach odbył się przy szczelnie wypełnionej sali.
„Kwartet Čiurlonisa” przy Litewskiej Filharmonii Narodowej tworzą muzycy Jonas Tankevičius (I skrzypce), Darius Dikšaitis (II skrzypce), Gediminas Dačinskas (alt) oraz Saulius Lipčius (wiolonczela).
Każdy utwór z programu koncertowego wykonywanego w Pałacu Balińskich został poprzedzony krótkim wprowadzeniem o prezentowanym kompozytorze w kontekście epoki oraz stylistyce utworu.
— Cieszymy się z możliwości zagrania w tej pięknej sali wspaniałego dworu – zagaił spotkanie alcista „Kwartetu Čiurlonisa” Gediminas Dačinskas. — Muzyka nie powstaje z niczego, zawsze można zapytać: Co było przedtem? Skąd się to wzięło? Dlaczego właśnie tak? — ta historia muzyczna trwa latami. W swoim programie, w którym znalazły się utwory z przestrzeni czasowej 250 lat, próbujemy przekazać myśl, że muzykę łączy jedna wspólna idea, że prezentowane utwory łączą się w jakiś sposób z Litwą. Nie powstały one znikąd, mają swój kontekst, historię, sens. Czas w muzyce jest dziwną sprawą, jest trochę tak, jak w fantastyce naukowej — za pomocą dźwięków możemy obcować z ludźmi, którzy dawno odeszli, kiedyś tworzyli.
Koncert się rozpoczął od wykonania utworu Peterisa Vasksa, jednego z najbardziej słynnych współczesnych kompozytorów pochodzenia łotewskiego. Zabrzmiał kwartet smyczkowy nr 3, cz. I, którego zamysłem jest przekazanie sensu Bożego Narodzenia, tajemnicy ponad 2-tysiącletniej historii. W utworze jest wiele pauz, wiele ciszy, która jednak przemawia bardziej niż sam dźwięk.
„Kwartet Čiurlonisa” wykonał tego wieczoru również klasycystyczny utwór o brzmieniu barokowym Josepha Woelfla – kwartet smyczkowy C-dur oraz trzy polonezy dla kwartetu smyczkowego Michała Kleofasa Ogińskiego, w tym dobrze wszystkim znany utwór „Pożegnanie Ojczyzny”. Zabrzmiały utwory Stanisława Moniuszki (kwartet smyczkowy nr 2), Juozasa Pakalnisa („Mažas preliudas”, kwartet smyczkowy), Zity Bružaitė („Dance in blue”, kwartet smyczkowy), Diany Čemerytė („Ave Maris Stella”, kwartet smyczkowy).
„Muzyczna Jesień” — to jedyny festiwal, który z założenia zapoznaje ze współczesną muzyką litewską. Jego wyjątkowość polega na tym, że odbywa się w całej Litwie. Najlepsi wykonawcy, wspaniałe programy, ciekawa prezentacja koncertów, serdeczne bezpośrednie obcowanie – wszystko to najlepiej charakteryzuje tę inicjatywę.
Jest to jeden z najstarszych festiwali zapoczątkowany w 1972 r. W ramach tej imprezy brzmią utwory nie tylko litewskich wykonawców, lecz również dzieła artystów z różnych krajów i różnych epok. Muzyka brzmi we wspólnej przestrzeni z innymi utworami, wywodzi się z kontekstu, dialogu pomiędzy epokami oraz twórcami.
„Kwartet Čiurlonisa” jest jednym z najbardziej znanych zespołów Litwy, cechujący się bardzo wysokim poziomem, reprezentujący Litwę na międzynarodowych konkursach i koncertach. Zespół ten jako pierwszy na Litwie otrzymał w 1990 r. najwyższe odznaczenie — Narodową Nagrodę w Dziedzinie Kultury i Sztuki Litwy.
Kwartet ma na swoim koncie występy w całej Europie: od Islandii po Rosję i od Norwegii po Włochy; grał również w Kanadzie, USA, Meksyku, Japonii i w Chinach. Koncertował w takich salach, jak „Gewandhaus” w Lipsku, „Concertgebouw” w Amsterdamie, „Beethovenhaus” w Bonn, „Schauspielhaus” w Berlinie, „Musee d’Orsay” w Paryżu i wielu innych; uczestniczył w prestiżowych festiwalach „Praska wiosna”, „Berliner Festwochen”, „Vlaanderen”, „Janačkuv Mai”, „Morawska jesień”, „Meranofest”, „Europamusikale”, „Amadeo” w Zagrzebiu.
Po debiucie na słynnym londyńskim „Royal Festival Hall” czasopismo kulturalne „Musical Opinion” pisało o wspaniałej, wprost genialnej interpretacji utworów, która przypomniała miłośnikom londyńskiej muzyki kameralnej, jak musi być ona wykonywana.
Repertuar kwartetu liczy około 300 utworów. Obok muzyki klasycznej i romantycznej zespół wykonuje utwory XX-wieczne oraz autorów litewskich.
