Wczoraj, 17 stycznia, w Wilnie obchodzono 28. rocznicę utworzenia Ochotniczych Sił Obrony Kraju (KASP). W uroczystości wzięli udział polscy żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej (WOT) na czele z dowódcą, generałem dywizji Wiesławem Kukułą, a także przedstawiciele łotewskich i estońskich sił ochotniczych. Obchody rozpoczęły się Mszą św. w kościele św. Ignacego w Wilnie, z udziałem pocztu flagowego z Polski.
Natomiast w południe, na wileńskim placu Niepodległości, Ochotnicze Siły Obrony Kraju zorganizowały defiladę pocztów flagowych, w której udział wzięli również żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej Polski. Zebranych przy parlamencie ochotników przywitał pierwszy przywódca odrodzonej Litwy, Vytautas Landsbergis, który życzył „godnie nieść w ciągu wieków utwierdzone zaszczytne miano ochotnika”. Tymczasem przewodniczący sejmu, Viktoras Pranckietis, podkreślił, że siły ochotnicze są najbardziej szlachetną formą prezentacji postawy obywatelskiej.
„Niedawno odbyła się uroczysta defilada wojskowa z okazji 100-lecia Wojska Litewskiego, podczas której mieliśmy okazję wspomnieć, że w 1918 r., jak też w 1991 r., właśnie ochotnicy jako pierwsi stawiali się do obrony naszego państwa. Właśnie siły ochotnicze są najbardziej szlachetną formą postawy obywatelskiej, gdyż ochotnik ofiaruje dla dobra ojczyzny to, co ma najdroższego – siebie samego. Jesteście więc najlepszym przykładem do naśladowania dla każdego obywatela naszego kraju” – powiedział Pranckietis.
Słowo zabrał również wiceminister ochrony kraju, Vytautas Umbrasas, który podkreślił rolę sił ochotniczych w obronie niepodległości oraz pielęgnacji idei patriotyzmu.
„Nasza państwowość i życie na Litwie są trudne do wyobrażenia bez wolności. Zaś w obronie wolności zawsze jako pierwsi odznaczali się ochotnicy – czy to podczas powstań skierowanych przeciwko Rosji w XIX w., czy też w walkach niepodległościowych w latach 1918–1920, jak też w okresie powojennym. Ochotnicy zawsze reagowali jako pierwsi, najlepiej rozumiejąc znaczenie i ważność obrony swojej ojczyzny. Dziś możemy się cieszyć że wy, pokolenie ochotników z 13 stycznia, wychowujecie już nowe, młode pokolenie, dzieląc się z nim doświadczeniem i wzmacniając szeregi sił ochotniczych. Cieszymy się, że nasi obywatele wpierają wojsko i aż 86 proc. mieszkańców opowiada się za członkostwem Litwy w NATO. Dzieje się tak między innymi dzięki właśnie waszemu poświęceniu i pracy, bowiem właśnie ochotnicy są tym głównym łącznikiem pomiędzy Wojskiem Litewskim a społeczeństwem” – powiedział Umbrasas, dodając równocześnie, że na odrębne podziękowania zasługują też rodziny ochotników oraz pracodawcy, którzy rozumieją i wspierają ich misję.
Podczas uroczystości została oddana cześć założycielom Sił Ochotniczych, honorowym ochotnikom, odbył się pokaz uzbrojenia, a także został uhonorowany najlepszy ochotniczy oddział. Jednym z punktów obchodów było też podpisanie w Pałacu Władców polsko-litewskiego planu współpracy WOT-KASP oraz planu współpracy trójstronnej państw bałtyckich.
W rozmowie z dziennikarzami gen. Wiesław Kukuła podkreślił, że Polacy wzorowali się na doświadczeniu litewskim podczas tworzenia WOT. „Jeden z modeli funkcjonowania tych wojsk przenieśliśmy również na model polski. Istnieje bardzo wiele podobieństw, które stanowią grunt pod współpracę, pomijając oczywiście aspekty formalne i aspekty historyczne. Jesteśmy bardzo zbliżeni mentalnie, ale też jesteśmy członkami jednego sojuszu” – powiedział gen. Kukuła.
Dowódca WOT poinformował, że wspólne ćwiczenia obejmą kontrolę i utrzymanie terenu, kanalizowanie ruchu, zapewnianie swobody manewru dla wojsk operacyjnych. „W praktyce będziemy wykorzystywać to, w czym tego typu wojska – które znają populację i teren – są silne. Ćwiczenia będą miały charakter cykliczny. Wiemy, że w strategii naszego przeciwnika granice są bardzo ważnym punktem, dlatego naszym celem jest niwelowanie wszelkich podziałów, wszelkich granic, i pokazywanie, że potrafimy działać również ponad granicami. One nie dotyczą nas, jeżeli chodzi o wspólne cele obronne” – zaznaczył gen. Kukuła.
***
17 stycznia 1991 roku Najwyższa Rada Republiki Litewskiej przyjęła ustawę o ochotniczej obronie kraju. Na jej mocy utworzono Ochotniczą Służbę Obrony Kraju, którą z czasem przemianowano na Ochotnicze Siły Obrony Kraju. KASP liczą dziś około 4,9 tys. ochotników. Co roku biorą oni udział w ćwiczeniach wojskowych, które trwają ogółem ok. 30 dni. Ochotnikami mogą zostać obywatele Litwy w wieku od 18 do 60 lat.