Minęło 20 lat obecności Polski w NATO i 15 lat odkąd Litwa wstąpiła do NATO. 12 marca 1999 roku Polska przystąpiła do NATO. W 2004 r. w strukturach NATO znalazły się: Bułgaria, Estonia, Litwa, Łotwa, Rumunia, Słowacja i Słowenia. Pięć lat później dołączyły Albania i Chorwacja, a w 2017 r. – Czarnogóra.
– 9 października 1997 r. zostałem ambasadorem Litwy przy NATO. Od zawsze Polacy i Litwini bardzo intensywnie współpracują w zakresie bezpieczeństwa. Jednym z przykładów jest patrolowanie naszego nieba oraz innych krajów bałtyckich przez polskich pilotów. Jesteśmy za to bardzo wdzięczni. Doceniamy ten wielki wysiłek i tak częste zaangażowanie. Społeczeństwo widzi to, że wspólne zagrożenie zbliża oba kraje. Polska była zainteresowana obecnością Litwy w NATO.
I pomogła nam w tym. Nawet wtedy, gdy stosunki polityczne między naszymi krajami nie były zbyt dobre, to stosunki dotyczące obrony zawsze były ciepłe. Po wstąpieniu Polski do NATO odbywały się wspólne ćwiczenia wojskowe. Polska udzieliła również Litwie wsparcia eksperckiego w restrukturyzacji sił zbrojnych – powiedział „Kurierowi Wileńskiemu” minister spraw zagranicznych Linas Linkevičius.
NATO, czyli Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, to organizacja o charakterze politycznym, zrzeszająca państwa Ameryki Północnej i Europy. Celem istnienia NATO jest stabilizacja sytuacji politycznej w regionach zagrożonych konfliktami i zapewnienie bezpieczeństwa państwom członkowskim.
– Bardzo ważne jest, że Polska i Litwa są w NATO, bo to gwarancja naszego bezpieczeństwa. Widzimy, co dzieje się na wschodzie Ukrainy i w Kaliningradzie. Pod wpływem NATO zmodernizowaliśmy zaplecze wojskowe – zaznaczył Linas Linkevičius.
NATO to układ wojskowy zawarty 24 sierpnia 1949, na mocy podpisanego 4 kwietnia 1949 Traktatu Północnoatlantyckiego. Głównym celem istnienia NATO była obrona militarna przed atakiem ze strony ZSRR i jego państw satelickich, od 1955 zorganizowanych w strukturę Układu Warszawskiego. Po rozpadzie ZSRR i rozwiązaniu Układu Warszawskiego (1991) pełni rolę stabilizacyjną, podejmując działania zapobiegające rozprzestrzenianiu konfliktów regionalnych.
Podstawowym aktem prawnym, będącym podstawą działania NATO, jest podpisany 4 kwietnia 1949 roku w Waszyngtonie Traktat Północnoatlantycki, zwany też traktatem waszyngtońskim. Umowa składa się z 14 artykułów określających najważniejsze zobowiązania sojuszników wobec siebie z osobna, jak i Sojuszu jako całości. Szczególnie ważny z punktu widzenia aspektu obronności jest art. 5, stanowiący, że każdy atak zbrojny z zewnątrz, zwrócony przeciwko jednemu lub kilku państwom członkowskim, traktowany będzie jako atak przeciwko całej organizacji. Zawarta w tym artykule formuła casus foederis jest szczególnym rodzajem solidarności wojskowej między członkami Sojuszu. NATO jest organizacją stawiającą sobie za cel zbiorową ochronę swoich członków jako podstawę zachowania pokoju i umocnienia bezpieczeństwa międzynarodowego.
NATO liczy aktualnie 29 członków. Najnowszym jest Czarnogóra, oficjalnie przyjęta na szczycie w Brukseli 25 maja 2017. Oficjalnymi kandydatami do członkostwa w sojuszu są Bośnia i Hercegowina oraz Macedonia Północna, natomiast potencjalnymi: Gruzja, Finlandia i Ukraina.
Na 2019 rok zaplanowano już udział Wojska Polskiego w litewskich ćwiczeniach dowódczo-sztabowych, które odbędą się w marcu i październiku. W listopadzie z kolei żołnierze wyjadą na poligony. Wówczas na Litwę wyruszy jedna z kompanii 15 Brygady. Plany zakładają także udział armii litewskiej w polskich manewrach.