Czy Józef Haller postąpił słusznie w obliczu kryzysu przysięgowego, czy silne poczucie tożsamości narodowej rodzi niepotrzebne konflikty, a także, czy wkład kobiet w odzyskanie przez Polskę niepodległości został doceniony – te zagadnienia stały się tematem dyskusji podczas polonijnej edycji Turnieju Debat Historycznych #mojaniepodległa.
16 zespołów polskiej młodzieży z kilku krajów – Irlandii, Belgii, Ukrainy, Litwy i Kazachstanu – 27 i 28 kwietnia zmierzyło się w pojedynkach historycznych. Rywalizacja odbyła się w Warszawie w Sejmie RP. Gimnazjum im. Michała Balińskiego w Jaszunach, które reprezentowało Litwę, zdobyło puchar za zaszczytne II miejsce, zaś dwie uczennice z drużyny Jaszun – Angelina Bogdan i Paulina Pieszko – zdobyły tytuły najlepszych mówców.
Na polonijnych debatach w Warszawie Litwę reprezentowała czteroosobowa drużyna z Jaszun w składzie: Angelina Bogdan, Paulina Pieszko, Paweł Ozarowski i Bogusław Jodko. Do turnieju przygotowywała ich nauczycielka historii Krystyna Karpicz.
W wydarzeniu udział wzięło blisko 80 młodych dysputantów w dwu grupach wiekowych: 12-15 lat i 16-18 lat, podzielonych na 16 drużyn: z Belgii (Bruksela), Irlandii (Dublin), Litwy (Jaszuny), Kazachstanu (Pietropawłowsk) i Ukrainy (Chmielnicki, Energodar, Iwano-Frankowsk, Lwów, Odessa, Winnica, Żytomierz). Każda drużyna musiała przygotować argumenty za i przeciw na temat podanej tezy. Podczas debaty zadaniem jednej drużyny jest obrona tezy, jej przeciwnicy muszą tezę obalić. Tak więc każda drużyna musiała być przygotowana do skrajnie różnych stanowisk w kontekście zadanego tematu.
– W czteroosobowej drużynie każdy ma do odegrania ważną rolę, poza tym wypowiedzi wszystkich mówców muszą stanowić spójną całość. Pierwszy mówca wprowadza w temat, wyjaśnia tezę. Drugi podaje argumenty z wyjaśnieniem, dlaczego uważa je za istotne. Trzeci mówca ma bardzo trudną rolę – musi obalić argumenty przeciwnika, szybko zorientować się, jak przedstawić inną stronę zagadnienia. Czwarty mówca podsumowuje wszystkie wypowiedzi – opowiadała „Kurierowi Wileńskiemu” Krystyna Karpicz.
Młodzież z Jaszun była świetnie przygotowana merytorycznie. Mimo że historia Polski nie jest przedmiotem obowiązkowym w programach nauczania na Litwie oraz pomimo bardzo trudnych zagadnień, drużyna z Litwy trafiła do półfinału.
– Były momenty, że byłam zachwycona wypowiedziami naszych uczniów. Dość trudnym zadaniem jest uczestniczenie w trzech debatach na różne tematy w ciągu dnia. Jurorzy od początku chwalili drużynę z Litwy, umiejętność wysławiania się uczniów, poziom wiedzy historycznej – podkreśliła nauczycielka.
Drugiego dnia debat, w niedzielę, przeprowadzone zostały debaty półfinałowe oraz finał. Uczniowie dyskutowali nad zagadnieniem, czy rola Józefa Piłsudskiego w odzyskaniu przez Polskę niepodległości jest przeceniana. Drugim tematem, w którym młodzież starła się na argumenty, była działalność polskiej dyplomacji i jej znaczenie dla odzyskania przez Polskę niepodległości.
– Zgłębiliśmy historię Polski, zwłaszcza okres odzyskiwania niepodległości. Pogłębiliśmy wiedzę o ojcach niepodległości, poznaliśmy takie postacie historyczne, które wśród uczniów na Wileńszczyźnie są praktycznie nieznane, jak np. gen. Józef Haller. Poza tym, że zdobyliśmy wiedzę, doskonaliliśmy umiejętności debatowania, uczyliśmy się, jak uniknąć stresu przed wystąpieniami publicznymi, mowy niewerbalnej, formułowania argumentów. Poznaliśmy Polaków z innych krajów, mieliśmy możliwość porównać naszą sytuację z innymi. Te doświadczenia są bardzo ważne, na pewno jeszcze się przydadzą w naszym życiu – ocenia uczestnik debat historycznych, Bogusław Jodko z Jaszun.
Turniej Debat Historycznych #mojaniepodległa jest projektem wykorzystującym debatę oksfordzką w edukacji historycznej. Wydarzenie upamiętnia 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Turniej został zrealizowany przez Instytut Pamięci Narodowej i Fundację Projekty Edukacyjne pod patronatem narodowym prezydenta Andrzeja Dudy.