Więcej

    ,,Niech tylko moje serce schowają w Wilnie…”

    Czytaj również...

    Urnę z sercem Marszałka pochowano w Mauzoleum Matki i Serca Syna na wileńskiej Rossie
    | Fot. Marian Paluszkiewicz

    12 maja mija 85. rocznica pochówku Serca Marszałka Józefa Piłsudskiego i prochów jego Matki na Cmentarzu na Rossie.

    Marszałek zmarł 12 maja 1935 r. w Belwederze. Ciało jego spoczęło na Wawelu, serce zaś, zgodnie z jego wolą, złożono w Wilnie. Rok po śmierci Marszałka, w Wilnie odbyły się ostateczne uroczystości pogrzebowe.
    Na miejsce wiecznego spoczynku Marszałka został obrany cmentarzyk wojskowy na Rossie. Powstał on w latach 1919 i 1920 po ciężkich walkach, które toczyły się o Wilno. Pochowano tam część żołnierzy poległych w walkach z bolszewikami. W latach 1935-1936 prof. USB Wojciech Jastrzębowski wykonał projekt mauzoleum. Cmentarzyk otoczono murem, a przy furtce środkowej umieszczono imitację kapliczki wiejskiej z wizerunkiem Matki Boskiej Ostrobramskiej. Uporządkowano placyk przed cmentarzem oraz wybudowaną drogę dojazdową do Rossy.
    Jeszcze za życia Marszałek Piłsudski niejednokrotnie wspominał, że chciałby, aby prochy jego pozostały w Wilnie, które kochał bezgranicznie.
    „(…) Jednem z najmilszych, jakie mam, jakiem przeżył, jest Wilno, miasto moje rodzone. Miłe miasto, miłe mury, co mnie dzieckiem niegdyś pieściły, co kochać wielkość prawdy uczyły. Miłe miasto z tylu przeżyciami. Miasto – symbol naszej wielkiej kultury i państwa ongiś potęgi: dynastie Jagiellonów, co nad wieżyczkami Krakowa i wieżami Wilna potężną dłonią panowały. Wilno Stefana Batorego, co Uniwersytet zakładał i mieczem nowe granice wybijał. Wielcy poeci, wieszcze, co naród pieścili słowami i czarami, w czar zakuwanemi słowy życie narodowe dawali, nie gdzie indziej, jak tu, w tej samej szkole, gdzie ja biegałem, w tych samych murach pięknie wołających do Boga, uczyli się, jak ja kiedyś w przeklętej rosyjskiej szkole (…)” – przytacza słowa Marszałka w swej książce ,,Wileńskimi śladami Józefa Piłsudskiego” Jerzy Surwiło, wileński dziennikarz, publicysta, pisarz.

    Czytaj więcej: Piłsudskiego pożegnanie z Wilnem

    Dwa dni po zgonie znaleziono pisany odręcznie przez Marszałka testament. Pisał w nim: „Nie wiem, czy nie zechcą mnie pochować na Wawelu. Niech! Niech tylko moje serce wtedy zamknięte schowają w Wilnie, gdzie leżą moi żołnierze, co w kwietniu 1919 r. mnie jako wodzowi Wilno jako prezent pod nogi rzucili. (…) A zaklinam wszystkich, co mnie kochali, sprowadzić zwłoki mojej matki z Sugint Wiłkomirskiego powiatu do Wilna i pochować matkę największego rycerza Polski nade mną (…)”.
    Pogrzeb serca Marszałka odbył się 12 maja 1936 r. Rano przybyli do Wilna członkowie rządu na czele z prezydentem Rzeczypospolitej Ignacym Mościckim oraz premierem Marianem Zyndramem Kościałkowskim. W dniu pogrzebu w kościele św. Teresy odbyło się nabożeństwo połączone z wyniesieniem trumny Matki Marszałka z krypty kościoła do jego głównej nawy oraz odmurowaniem i ustawieniem w lektyce u stóp trumny Matki urny z Sercem Marszałka. Po mszy pochód pogrzebowy poprowadzili biskupi. Urnę z sercem Marszałka ponieśli dawni współbojownicy, trumnę wzięli na barki oficerowie. Za konduktem szła rodzina zmarłego, prezydent Rzeczypospolitej z otoczeniem, senatorowie, posłowie, wyżsi urzędnicy, generalicja, przedstawiciele instytucji naukowych i kulturalnych.

    Czytaj więcej: Na urodziny Józefa Piłsudskiego – „Marszałek: żołnierz z ducha”

    Tysiące osób zebrały się na Rossie. Po ostatnich modłach wdowa Aleksandra Piłsudska podała urnę córce Jadwidze, a ta starszej siostrze Wandzie, orkiestry odegrały hymn państwowy oraz „Pierwszą brygadę”, po czym prezydent Ignacy Mościcki wygłosił przemówienie transmitowane na całą Polskę. W 1939 r. Aleksandra Piłsudska z córkami Wandą i Jadwigą opuściły Polskę, udając się do Wielkiej Brytanii. W swoich wspomnieniach, już po jej śmierci, wydanych w Londynie w 1985 r., pisała: „Ciało spoczęło na Wawelu, a serce u stóp matki na Rossie wśród żołnierskich grobów. Mój mąż kochał Wilno i czuł z nim głęboki związek. Mówił: „Ani piędź ziemi mniej, a kto mnie kocha, niech broni Wilna, aby nie dostało się w obce ręce”. Czy mąż mój mógł przypuszczać, że po latach nad grobem Matki i Syna szumieć będą w bolesnej żałobie sosny wileńskie, płaczące nad utraconą wolnością…”.


    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Likwidacja miejsc świętych na Litwie

    Do likwidacji tzw. miejsc świętych na Litwie przystąpiono w 1961 r. Zaczęto od Kalwarii w Wieprzach ( lit. Vepriai), którą w 1962 r. zamieniono na obóz pionierski, następnie wysadzono w powietrze kaplice w Kalwarii Wileńskiej, a tylko zorganizowany protest ludności zdołał uchronić przed zagładą Kalwarię...

    Dr Marzena Mackojć-Sinkevičienė spotka się z noblistami w Lindau

    Idea spotkań młodych badaczy z laureatami Nagrody Nobla zrodziła się z inicjatywy dwóch lekarzy z Lindau, Franza Karla Heina i Gustava Wilhelma Parade oraz hr Lennarta Bernadotte, członka szwedzkiej rodziny królewskiej. Pierwsze spotkanie miało miejsce w 1951 r. W tym...

    Wileńska palma w nowej odsłonie

    Wileńskie palmy oraz sztukę ich wicia zaprezentowano na wystawie w galerii „Židinys”. Ekspozycja powstała w ramach projektu „Verba-rze” (lit. verba – palma). Jego inicjatorką jest Agata Granicka, mistrzyni sztuki ludowej, palmiarka w siódmym pokoleniu.  – Celem projektu jest przybliżenie tradycji...

    Na Litwie ponad 40 tys. dawców krwi — razem oddali jej ponad 32 tys. litrów

    W ub. roku liczba krwiodawców wzrosła o 7 proc. w porównaniu z 2022 r. Udało się też zebrać rekordową, po okresie pandemii, ilość — ponad 32 tys. litrów cennego daru ratującego życie. — W 2023 r. mieliśmy ponad 40 tys. krwiodawców,...