Z okazji Narodowego Czytania prezydent RP Andrzej Duda tradycyjnie skierował przesłanie: „Dwieście lat temu w Wilnie zostały wydane »Ballady i romanse« Adama Mickiewicza — zbiór poezji, który zapoczątkował w Polsce romantyzm. Młodzieńcze, a jednocześnie bardzo dojrzałe wiersze okazały się przełomowe i dzisiaj trudno wyobrazić sobie bez nich dalsze dzieje naszej literatury. (…) Romantyzm to istota polskości i fundament nowoczesnej tożsamości naszego narodu. To epoka zmagań z zaborcą, utrwalona w biografii Adama Mickiewicza oraz tych wszystkich polskich patriotów, uczestników tajnych stowarzyszeń i powstań, działaczy emigracyjnych i spiskowców, którzy na różne sposoby, w kraju i na obczyźnie, czynem i słowem toczyli bój o suwerenną Rzeczpospolitą”.
Czytaj więcej: „Baladoj kaj romancoj”, czyli Adam Mickiewicz w esperanto. Dzieło wieszcza w nowym przekładzie
Początek dziejów poezji romantycznej
Zebranych powitała kierownik Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej w Akademii Edukacji na Uniwersytecie Witolda Wielkiego doc. dr Henryka Sokołowska, również aktorka Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie. — „Ballady i romanse” zostały opublikowane w czerwcu 1822 r. w Wilnie jako główna część pierwszego tomu „Poezyj” Adama Mickiewicza. Pisany w latach 1819–1821 cykl wierszy wyznaczył początek dziejów poezji romantycznej w Polsce, stając się dla nowej epoki jednym z najważniejszych punktów odniesienia. To zbiór nowatorski i oryginalny, a jednocześnie ujmujący naturalnością stylu i prostotą języka. Wiersze ukazują szerokie możliwości pisarskie wybitnego autora, który na tle nastrojowej przyrody wykreował fascynujący i wyjątkowy świat pełen uczuciowości, fantazji i ludowej moralności. Zbiór Mickiewiczowskich poezji rychło stał się literackim wydarzeniem, wzbudzając wielki entuzjazm wśród miłośników literatury narodowej. Do dziś wiersze tego cyklu są niezwykle popularne, a ich współczesne znaczenie dla polskiej kultury potwierdza Rok Romantyzmu Polskiego, ogłoszony w 2022 r. z okazji dwóchsetlecia wydania zbioru — powiedziała prowadząca spotkanie.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Współtowarzyszenie Ukrainie
W akcji udział wzięły konsul RP na Litwie Irmina Szmalec oraz dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie dr Małgorzata Stefanowicz-Pecela.
— Bardzo mi miło, że kolejny raz, drugi raz za mojej kadencji, widzimy się w gościnnych progach polskiej restauracji „Sakwa”. W tym roku łączy nas współczucie i współtowarzyszenie Ukrainie i niech Narodowe Czytanie będzie symbolem naszej nadziei i naszej wiary w to, że wygra właściwa strona. Bardzo się cieszę, że właśnie w Wilnie „Ballady i romanse” wybrzmią na samym początku tej wspaniałej akcji — podkreśliła dyrektor IP w Wilnie.
„Ballady i romanse” w wykonaniu aktorów polskich teatrów
W wydarzeniu zorganizowanym przez Instytut Polski w Wilnie i Wydział Konsularny Ambasady RP w Wilnie znalazła się, m. in. inscenizacja kilku scen z wybranych ballad w wykonaniu aktorów Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie, Teatru Polskiego w Wilnie, teatru „Wędrówka” z Gimnazjum św. Rafała Kalinowskiego w Niemieżu oraz czytanie fragmentów przez wszystkich chętnych. Goście wzięli także udział w quizie literackim.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Romantyzm polski narodził się w Wilnie
Dr Irena Fedorowicz z Uniwersytetu Wileńskiego wygłosiła krótki wykład o epoce, w której powstały „Ballady i romanse”, o ich autorze. — Gdy w ubiegłym roku w tej samej sali dowiedzieliśmy się, że lekturą Narodowego Czytania na rok 2022 zostały wybrane „Ballady i romanse”, ta informacja na pewno nikogo z nas nie zaskoczyła, a ucieszyła nas wilnian. Bo jakże mogło być inaczej, jeżeli romantyzm polski narodził się właśnie tutaj. Pojawienie w Wilnie, w roku 1822 maleńkiej książeczki zawierającej zaledwie 14 utworów balladowych, czterech wierszy innych oraz przemowy przestawiło literaturę polską na nowy bieg. Od tej pory zaczęto poezję polską dzielić na tę, która powstała przed Mickiewiczem i tę, która powstała po Mickiewiczu. Możemy stwierdzić, że epoka romantyzmu zapoczątkowana w Wilnie w roku 1822 teoretycznie skończyła się w roku 1863, ale tak naprawdę ta epoka trwała o wiele dłużej. Pokolenie romantyków było ostatnim pokoleniem, które czytało klasyków, natomiast wszystkie następne pokolenia czytały właśnie romantyków — podkreśliła dr Irena Fedorowicz.
Czytaj więcej: Rok Romantyzmu. Prelekcje w Muzeum Mickiewicza w Wilnie. Dwa dni nieoczywistych rozmów
Akcja Narodowe Czytanie
Akcja Narodowe Czytanie organizowana jest przez Prezydenta RP od 2012 r. Została zainicjowana wspólną lekturą „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. W 2013 r. w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji przeczytano kolejno: „Trylogię” Henryka Sienkiewicza, „Lalkę” Bolesława Prusa, „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza, „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego, „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego, „Moralność pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej i in. W tym roku Narodowe Czytanie w Polsce odbyło się 3 września.
| Fot. Marian Paluszkiewicz