Wierni i turyści będą mogli także odwiedzać odnowiony skarbiec, do którego dotychczas nie było wstępu.
Prace remontowe trwały 3 lata. Odrestaurowano galerię wiodącą do kaplicy, zainstalowano windę dla osób niepełnosprawnych, zmodernizowano centrum pielgrzymów, naprawiono organy, odnowiono ramy okienne, zainstalowano monitoring, usprawniono wentylację, osłonięto szybą ochronną obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej. W kościele pw. św. Teresy odnowiono freski i witraże.
Czytaj więcej: Ruszył kolejny remont kaplicy Matki Bożej Ostrobramskiej
Natrafiono na metalową osłonę
— Podczas prac w kaplicy natrafiono na metalową osłonę, która znajdowała się nad obrazem i o której istnieniu nie wiedzieliśmy. Wiadomo już, kiedy osłona została wykonana. Na mechanizmie, dzięki któremu można ją opuścić, widnieje data — 1927 r. Wówczas miała miejsce koronacja obrazu, wtedy też na wypadek wojny, pożaru czy innych kataklizmów w ten sposób postanowiono zabezpieczyć obraz. Mechanizm uruchamia się przy użyciu specjalnego klucza. Zawsze wiedzieliśmy o istnieniu klucza, ale dotychczas niewiadome było jego przeznaczenie. Szukaliśmy, ale nie udało nam się znaleźć człowieka, który by widział kiedykolwiek osłonięty w ten sposób obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej. Obecnie obraz też będzie czasami osłonięty — opowiada ks. prałat Kęstutis Latoža, rektor kaplicy Ostrobramskiej, proboszcz parafii pw. św. Teresy.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Dzieło nieznanego wileńskiego malarza
Historia pierwszego obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej sięga początku XVI w. 2 października 1503 r., za panowania króla Aleksandra Jagiellończyka, dokończono budowę murów obronnych otaczających Wilno.
— Na bramach miejskich, zwyczajem przyjętym w miastach średniowiecznych, umieszczano obrazy świętych. Bramę Miednicką, czyli Ostrą, ozdobił obraz Najświętszej Marii Panny. Nie był to ten sam obraz. Teraźniejszy pochodzi z pierwszej połowy XVII w. Namalowany na deskach dębowych jest dziełem nieznanego wileńskiego malarza. Obraz Najświętszej Panny zawieszono od strony miasta, czyli północnej, od południowej zaś bramę zdobił obraz Pana Jezusa, który się nie zachował. Obecnie na jego miejscu widnieje malowidło Jezusa — mówi Sigita Maslauskaitė-Mažylienė, dyrektorka Muzeum Dziedzictwa Kościelnego.
W XVII w. obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej mieścił się we wnęce w murze oraz był zasłaniany w czasie niepogody okiennicami. Przed obrazem znajdowała się mała drewniana galeryjka, na którą można było wejść po wąskich schodach, umieszczonych z boku przy murze. Nieco później karmelici zbudowali drewnianą kaplicę nad Ostrą Bramą. Podczas kolejnego pożaru w 1715 r. drewniana kaplica spłonęła, ale obraz cudem udało się uratować. Karmelici powzięli zamiar wzniesienia trwalszej, murowanej budowli, która się zachowała do dzisiaj.
Koronacja obrazu
Koronacja obrazu z Ostrej Bramy miała miejsce w Wilnie 2 lipca 1927 r. Dotychczas pozostaje tajemnicą, dlaczego obraz, który już w XVII w. zasłynął ze swych łask, został koronowany dopiero w XX w. Podczas uroczystości koronacji, w których udział wzięło ponad 150 tys. osób, obecni byli także przedstawiciele najwyższych władz państwowych Polski z marszałkiem Józefem Piłsudskim i prezydentem Ignacym Mościckim na czele.
Czytaj więcej: 90. rocznica koronacji obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej
Zwiedzającym udostępniono skarbiec
Po remoncie po raz pierwszy dla wiernych z całego świata otwarto skarbiec znajdujący się w baszcie dawnych murów obronnych, za obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej. Ekspozycja zawiera ponad 5 tys. wotów i 65 unikatowych przedmiotów sakralnych. Znalazły się tu dary papieskie, hierarchów kościelnych, głów państw. Są tu m. in. srebrne, udekorowane bursztynami kielichy liturgiczne — dary prezydentów Polski Lecha Kaczyńskiego oraz Aleksandra Kwaśniewskiego. Wyeksponowane zostały też piuski św. Jana Pawła II. Papież, przekazał je w darze podczas pielgrzymki na Litwę w 1993 r.
Chętni do zwiedzania skarbca powinni się wcześniej zarejestrować. Przyjmowane są grupy do 10 osób. Zwiedzanie z przewodnikiem trwa około 30 minut. Rejestrować się można elektronicznie: piligimu.centras@ausrosvartai.lt albo dzwoniąc na nr tel. +370 600 65 088.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Koszty renowacji
Według informacji opublikowanej przez Kurię Archidiecezji Wileńskiej koszty renowacji Kaplicy Ostrobramskiej oraz kościoła pw. św. Teresy stanowią 3 mln euro. Wykorzystane zostały środki z funduszy unijnych. Spółka publiczna Vilniaus arkivyskupijos ekonomo tarnyba z własnych funduszy przeznaczyła 130 tys. euro. Pieniądze te zostały wykorzystane m. in. na remont elewacji kaplicy. Parafia pw. św. Teresy finansowała renowację wykonanej przed prawie 100 laty osłony obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej, remont jednej z kaplic kościelnych, zakup nowych ławek, instalacje kaloryferów. Na ten cel wykorzystano około 150 tys. euro z pieniędzy ofiarowanych przez wiernych.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
