Wydarzenie zostanie poświęcone omówieniu roli kobiet w zbrojnym ruchu oporu podczas II wojny światowej i w okresie powojennym. To pierwsza na Litwie konferencja naukowa analizująca sytuację mieszkanek Litwy — uczestniczek wojny partyzanckiej — nie tylko w regionalnym, ale także w kontekście szerszym — całej Europy.
„Z połowy XX w. pochodzi wiele świadectw będących odzwierciedleniem pragnień licznych kobiet z różnych krajów europejskich dotyczących walki nie tylko z totalitarnym reżimem sowieckim i nazistowskim, ale także osobistej wojny toczonej z tradycyjnym poglądem na społeczną rolę kobiet w społeczeństwie: czy kobieta jest i musi pozostać tylko opiekunką domowego ogniska, pozbawioną możliwości posiadania i bronienia własnych postaw politycznych, czy też może walczyć o swoje ideały polityczne z bronią w ręku na równi z mężczyznami?” — pyta Ramona Staveckaitė-Notari, kierowniczka działu Programów Badań Historycznych z Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy.
Co motywowało kobiety Europy, by nie zostawać na uboczu, by wstąpić w szeregi uzbrojonych bojowników? Czy bolesne wydarzenia II wojny światowej doprowadziły do rozwoju emancypacji kobiet? Czy zbrojny ruch oporu był bezpieczną przestrzenią dla kobiet? Na te wszystkie pytania będą szukali odpowiedzi naukowcy z Litwy, Łotwy, Estonii, Polski, Włoch, Ukrainy i Serbii.
Konferencja odbędzie się we czwartek, 27 października, od godz. 10:00.
Miejsce konferencji — Wileńskie Więzienie na Łukiszkach 2.0, zaułek Łukiski 6, Wilno. Sala Soborowa.
Program konferencji
9:30 Rejestracja
10:00–10:15 Przemówienie powitalne Paulė Kuzmickienė, przewodniczącej sejmowej Komisji ds. Walk o Wolność i Pamięci Historycznej
Przemówienie powitalne dr Arūnasa Bubnysa, dyrektora generalnego Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy
10:15–10:45 Kobiety w zbrojnym ruchu oporu: przypadek litewskich partyzantów z regionu północno-wschodniego (króla Mendoga) — Andrius Tumavičius, Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy
10:45–11:15 Łotewskie kobiety — uczestniczki narodowego zbrojnego ruchu oporu w latach 50–60 XX w. — Inesa Dreimane, Łotwa
11:15–11:45 Rola estońskiej kobiety w antysowieckim ruchu oporu — Martin Andreller, Estoński Instytut Pamięci Historycznej, Estonia
11:45–12:15 Emancypacja oddolna: jugosłowiańskie kobiety–partyzantki i ruch oporu wobec komunizmu podczas II wojny światowej — dr. Ivana Pantelić, Instytut Nowej Historii, Serbia
12:15–13:00 Przerwa na kawę
13:00–13:30 Kobiety w polskim podziemiu niepodległościowym 1944‒1948 r. — dr Magda Wysocka, prof. Tomasz Balbus, Instytut Pamięci Narodowej, Polska
13:30–14:00 Kobiety we włoskim ruchu oporu, 1943-1945 r. (i wcześniej). Wieloaspektowość walki kobiet z nazizmem i faszyzmem — dr. Isabella Insolvibile, Muzeum Shoah Foundation, Włochy
14:00–14:30 Litewskie Żydówki w antynazistowskim partyzanckim ruchu oporu – dokt. Neringa Latvytė, Uniwersytet Wileński, Litwa
14:30–15:00 Żywa pamięć. Wideo wspomnienia kobiet, uczestniczek wojny partyzanckiej na Litwie — Dalius Žygelis, Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy, Litwa
15:00–15:30 (wykład zdalny) W poszukiwaniu równowagi między życiem osobistym i politycznym: życie osobiste kobiet ukraińskiego podziemia narodowego w latach 1940–1950 — dr Oksana Kis, Instytut Etnologii Ukraińskiej Akademii Nauk, Ukraina
15:30–16:30 Dyskusja
16:30–18:00 Wycieczka po byłym więzieniu na Łukiszkach (w jęz. ang. i lit.)
Czytaj więcej: Łukiskie więzienie jako centrum reakracyjne już otwarte