O działalności artystycznej „Tumielanki” opowiada Zygfryd Binkiewicz, prezes Wisagińskiego Oddziału ZPL, radny Samorządu m. Wisaginia z ramienia Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin oraz chórzysta zespołu.
| Fot. archiwum zespołu „Tumielanka”
Justyna Giedrojć: Wisaginia jest miastem wielonarodowym. Przedstawiciele jakich narodowości należą do zespołu?
Zygfryd Binkiewicz: Zespolacy to przedstawiciele sześciu narodowości — Polacy, Litwini, Rosjanin, Ormianie, Bułgarzy i Ukrainiec. Wszyscy są mieszkańcami Wisagini. Ogółem zespół, na który składa się chór i kapela, liczy 20 osób. Jest to najliczniejszy skład w całej historii istnienia „Tumielanki”. W okolicznych wsiach i w samym mieście Wisaginia mieszka sporo Polaków, zarówno miejscowych jak i przybyłych z innych regionów kraju.
Kto był inicjatorem założenia „Tumielanki”?
Zespół został założony w 1998 r. z inicjatywy pani Krystyny Gotowskiej, ówczesnej prezes miejscowego oddziału ZPL, nauczycielki w polskiej szkółce niedzielnej. Zespół działa pod egidą Wisagińskiego Centrum Kultury, siedzibą zespołu jest pomieszczenie, które wynajmuje Wisagiński Oddział Związku Polaków na Litwie. W tym samym lokalu działa polska szkółka niedzielna. Kierownikiem zespołu jest Svetlana Mikelskaitė, kierownikiem kapeli — Skaidrūnė Baliunaitė.
Czytaj więcej: Cerkiew rozważa powrót do mszy z wiernymi, uwzględnia decyzję Kościoła katolickiego
| Fot. archiwum zespołu „Tumielanka”
Skąd pochodzi nazwa?
W pobliżu Wisagini, nad jeziorem Dryświaty, znajduje się miejscowość Tumelina. Nazwa pochodzi od nazwiska dawnego właściciela terenów, który nazywał się Tumiel. Kiedyś to był folwark, później nieduża wieś. W XIX w. właścicielem folwarku był szlachcic Edward Stoma, powstaniec styczniowy 1863 r. W 70-tych latach ub. wieku, przed rozpoczęciem budowy elektrowni atomowej na tych terenach była położona dosyć spora miejscowość. Gdy przystąpiono do budowy elektrowni, z pobliskich wsi zaczęto wysiedlać ludzi. Była to bardzo nieprzemyślana decyzja. Mieszkańcy opuszczając rodzinne strony palili swoje domy i zabudowania. Potem ziemie, na których dawniej znajdowały się wsie, oddano pod działki.
Jakie utwory zespół posiada w swym w repertuarze?
Repertuar stanowią przede wszystkim polskie pieśni ludowe, patriotyczne, okazyjnie wykonujemy także inne utwory muzyczne. Tradycyjnie, w okresie świąt Bożego Narodzenia w Wisagini, w kościele pod wezwaniem św. Pawła Apostoła odbywa się koncert kolęd w wykonaniu zespołu. W repertuarze jest także szereg piosenek autorskich, w tym też nasza „wizytówka” — piosenka o „Tumielance”, do której muzykę napisała była kierowniczka zespołu Ludmiła Żukowa, autorką słów jest Helena Krasnopolska. Dzięki wsparciu finansowemu Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” mieliśmy możliwość nabycia strojów krakowskich i łowickich.
| Fot. archiwum zespołu „Tumielanka”
Gdzie koncertował zespół?
Na Litwie, Łotwie, w Polsce. Często koncertujemy w Zambrowie i Lidzbarku Warmińskim, w miastach zaprzyjaźnionych z Wisaginią. Niejednokrotnie braliśmy udział w Festiwalu Kultury Wileńskiej Kaziuki – Wilniuki w Lidzbarku Warmińskim. Wówczas w ramach imprezy tradycyjnie występujemy w Szczytnie, Bartoszycach, Kętrzynie, Olsztynie, Braniewie. W sierpniu br. uczestniczyliśmy w uroczystych obchodach 180. rocznicy urodzin Marii Konopnickiej w Przedborzu w Polsce. Wzięliśmy tam udział w konkursie i zostaliśmy odznaczeni Nagrodą Specjalną. Z okazji 20-lecia założenia „Tumielanki” zespół został odznaczony nagrodą pieniężną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
Czytaj więcej: Jolanta Adamczyk: Kaziuki-Wilniuki zrodzone ze wspomnień…
15 października w Wisagini odbył się 23. Festiwal Kultury Polskiej, podczas którego wystąpiła „Tumielanka” oraz zespoły ludowe Wileńszczyzny. Imprezę zorganizował miejscowy Oddział ZPL. W listopadzie weźmiemy udział w Festiwalu Folklorystycznym „Pokrowskije Kołokoła”.
Jesteśmy stałymi uczestnikami świąt i imprez odbywających się w naszym mieście takich jak np. Dzień Miasta, Noc Świętojańska, Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny „Rudeninės”, „Buki sveikas kaimynėlį”. Uczestniczymy w tradycyjnych festynach kultury polskiej organizowanych przez oddziały ZPL. Współpracujemy także z Andriejem Safronowym, filmowcem, dzięki któremu udało się przygotować już 4 muzyczne teledyski, a przy okazji utrwalić polskie tradycje, pieśni, nastrojowe obrazki wsi północnej Wileńszczyzny.
W przyszłym roku przypada 25-lecie zespołu. Czy szykujecie się do obchodów tej daty?
Oczywiście planujemy uczcić tą datę, ale to jeszcze kwestia przyszłości, dlatego nie chcemy zapeszyć.
Projekt jest częściowo finansowany przez Departament Mniejszości Narodowych przy Rządzie RL