— Zakłócenia w dostawach są ciągłe, ale ostatnio stało się to szczególnie bolesnym i systemowym problemem. Problem braku niektórych leków odczuwa cała Europa. Producenci prawie codziennie zgłaszają Państwowej Agencji Kontroli Leków przy Ministerstwie Ochrony Zdrowia o zakłóceniach w dostawach produktów leczniczych. Rejestracja części leków na rynku litewskim zostaje zakończona poprzez sprzedaż ostatków — informuje „Kurier Wileński” Rasa Bričkienė, dyrektor Stowarzyszenia Producentów Leków.
Powody braku medykamentów
Jak mówi rozmówczyni, jest kilka powodów braków medykamentów. Niezwykle rygorystyczna regulacja cen leków refundowanych na Litwie prowadzi do tego, że rynek litewski staje się nieatrakcyjny. Także konsekwencje Covid-19 i wojny na Ukrainie zakłóciły łańcuchy dostaw. Koszt produkcji leków wzrósł ze względu na wzrost kosztów materiałów aktywnych, pomocniczych i opakowaniowych, surowców energetycznych, logistyki — o dziesiątki i setki procent. Na przykład, ze względu na wady materiału opakowaniowego aluminium, seria leków nie może zostać dopuszczona do obrotu. Kiedy wszystkie te powody zostaną podsumowane, negatywny efekt staje się jeszcze silniejszy.
Czytaj więcej: Na Litwie leki na receptę przez internet. Rusza nowy system dla pacjentów
Wzrasta ryzyko zakłóceń w dostawach leków
— Stowarzyszenie Producentów Leków, które jest członkiem Europejskiego Stowarzyszenia „Medicines for Europe”, wielokrotnie zwracało uwagę odpowiedzialnych władz i polityków Litwy na fakt, że wzrasta ryzyko zakłóceń w dostawach leków i ich niedoboru dla pacjentów. Stowarzyszenie jest w stałym dialogu z odpowiedzialnymi organami państwowymi, politykami, szukając sposobów poprawy sytuacji — mówi Rasa Bričkienė.
Rynek litewski jest bardzo mały. Sytuacja byłaby łatwiejsza, gdyby istniała konkurencja rynkowa. Im więcej dostawców, tym mniejsze ryzyko i konsekwencje niedoborów leków dla pacjentów.
— Projekt ustawy o prawie farmaceutycznym jest obecnie przedmiotem dyskusji w porządku obrad Sejmu. Stowarzyszenie Producentów Leków przedstawiło propozycje z żądaniem zaprzestania zewnętrznych odniesień cenowych i zamrożenia cen, które ograniczają konkurencję na rynku — zaznacza dyrektor Stowarzyszenia Producentów Leków.
Rolanda Lipnevičiūtė, rzecznik prasowa sieci aptek „Eurovaistinė”, w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” powiedziała, że mimo zakłóceń w dostawach leków, w aptekach zawsze są dostępne alternatywy.
— W tej chwili zauważamy, że ludzie najczęściej borykają się z niedoborem antybiotyku amoksycyliny dla dzieci. Planujemy, że lek ten trafi do aptek już na początku grudnia, a w tej chwili mamy amoksycylinę z kwasem klawulanowym z antybiotyków dla dzieci, które można przepisać w leczeniu podobnych chorób — informuje Rolanda Lipnevičiūtė.
Co robić, gdy nie ma potrzebnych leków
Rolanda Lipnevičiūtė radzi, jak się zachować, gdy w aptece nie ma potrzebnych nam leków. Gdy nie znajdujemy jednego lub drugiego leku na receptę, farmaceuta może skierować go tylko do lekarza, ponieważ lekarz musi wystawić nową receptę na leki dostępne w aptekach. Czasami możliwe jest to również w samej aptece, jeśli uda się natychmiast skontaktować z lekarzem rodzinnym telefonicznie. E-recepty poprzez e-system docierają do farmaceuty w około 15 minut.
— Gdy lek jest dostępny bez recepty, pacjenci powinni skontaktować się z farmaceutą, który zaoferuje alternatywne medykamenty. Na przykład, jeśli chodzi o syrop paracetamol do obniżania temperatury dzieci, nie jest on obecnie dostępny na rynku, ale dla dzieci farmaceuci mogą oferować rozpuszczalne granulki tej samej substancji czynnej (od 4. roku życia) lub czopki do najmniejszych. Mamy również syrop ibuprofenowy, który działa analogicznie do wspomnianego leku — doradza rozmówczyni.
Czytaj więcej: Zmienione nawyki prowadzą do dobrego samopoczucia i zdrowia