Więcej

    Historyczny balkon Domu Sygnatariuszy zostanie udostępniony zwiedzającym

    16 lutego Litwa będzie obchodzić 105. rocznicę odrodzenia państwa litewskiego. Cały kraj szykuje się do uroczystych obchodów. Od 18 lutego każdy gość działającego w Domu Sygnatariuszy muzeum będzie mógł wejść na balkon, przedtem zamknięty dla zwiedzających.

    Czytaj również...

    Przez wiele lat balkon służył jako trybuna dla osób przemawiających z okazji obchodzonego 16 lutego Dnia Odrodzenia Państwa Litewskiego. Najczęściej do zebranych przy historycznej kamienicy przemawiał Vytautas Landsbergis, faktyczny przewódca państwa litewskiego w latach 1990–1991. Pod koniec ubiegłego roku odnowiono elewację Domu Sygnatariuszy, w tym historyczny balkon. Podczas renowacji konserwatorzy odtworzyli autentyczne elementy dekoru fasady, mi.in. uwieńczenia pilastrów, które teraz można będzie oglądać. Prace restauratorskie kosztowały ponad 600 tys. euro.

    Czytaj więcej: Kto mówi z balkonu Domu Sygnatariuszy?

    Czynne jest muzeum

    16 lutego 1918 r. Rada Litwy (Taryba) pod przewodnictwem Jonasa Basanavičiusa podpisała w budynku przy ulicy Zamkowej Akt Niepodległości oraz ogłosiła odrodzenie niepodległego państwa litewskiego ze stolicą w Wilnie. Podpisy pod Aktem Niepodległości złożyli m.in.: Antanas Smetona, późniejszy prezydent Litwy, Augustinas Voldemaras, późniejszy premier Litwy oraz Stanisław Narutowicz, działacz polityczny, brat pierwszego prezydenta RP Gabriela Narutowicza. Od 2000 r. w budynku czynne jest muzeum, filia Narodowego Muzeum Litwy.

    Dzieje zabytkowej kamienicy

    — Dzieje kamienicy sięgają XV w. Świadczą o tym gotyckie piwnice, które się zachowały. W pierwszej połowie XIX w. budynek stał się własnością kupców Karola i Józefa Sztrallów. Rodzina zarządzała nim do 1940 r. Było tu 14 mieszkań, z których 10 przeznaczono pod wynajem. W pozostałych mieszkali właściciele. Na parterze, gdzie obecnie mieści się Sala Sygnatariuszy, znajdowała się słynna wileńska kawiarnia Biały Sztrall — opowiada „Kurierowi Wileńskiemu” Vilma Bukaitė, starsza przewodniczka muzealna w Litewskim Muzeum Narodowym.

    — Cukiernia była bardzo popularna. W okresie międzywojennym przesiadywali tu profesorowie uniwersytetu, często przychodził Konstanty Ildefons Gałczyński. W pierwszej połowie XX w., gdy działała tu Litewska Rada Państwowa, kamienica należała już do wnuczek słynnych kupców. Tu też mieściła się siedziba litewskiego Stowarzyszenia na rzecz Wspierania Ofiar Wojny. Podczas sowieckiej okupacji historyczna kamienica została znacjonalizowana, a jej właściciele musieli wyjechać z okupowanego Wilna. Dawne, przestronne mieszkania zostały podzielone na mniejsze. Zasiedlono tu nowych lokatorów — kontynuuje Vilma Bukaitė.

    Ekspozycja muzealna opowiada o historii odrodzenia niepodległości Litwy
    | Fot. Marian Paluszkiewicz

    Ekspozycja muzealna

    Ekspozycja muzealna Domu Sygnatariuszy opowiada o historii odrodzenia niepodległości kraju. Do 2022 r. był tu prezentowany oryginalny Akt Niepodległości Litwy.

    — Opowiadamy interesujące fakty z życia każdego z 20 sygnatariuszy. Poprzez ich życiorysy można poznać historię Litwy od II połowy XIX w. do lat 1918–1919. W ekspozycji znalazły się przeróżne przedmioty, meble, fotografie, dokumenty pochodzące z tamtego okresu. Oddzielna ekspozycja poświęcona jest sylwetce dr. Jonasa Basanavičiusa, patriarchy narodu litewskiego. Zajmuje osobną salę muzealną — dodaje przewodniczka.

    Osobna gablota poświęcona jest Stanisławowi Narutowiczowi. Wyeksponowane są stare zdjęcia rodzinne, dokumenty, na podstawie których można poznać ciekawe fakty z życia tego sygnatariusza Aktu Niepodległości. Muzeum nawiązało też kontakt z jego krewnymi, którzy obecnie mieszkają w Polsce.

    Czytaj więcej: W stulecie niepodległości – pamięć o Narutowiczach

    Tablica pamiątkowa

    W okresie sowieckim obchody święta odrodzenia litewskiej państwowości były zakazane. Dopiero po przywróceniu niepodległości 16 lutego ogłoszono świętem państwowym.

    W 1989 r. na swoje dawne miejsce wróciła pamiątkowa tablica przypominająca o tej ważnej dacie. Była to dokładna kopia tablicy autorstwa litewskiego rzeźbiarza Petrasa Rimšy umieszczonej na ścianie budynku w 1940 r. Oryginalna tablica prawie natychmiast została usunięta, a w latach okupacji sowieckiej zaginęła. Dokładna kopia oryginału powstała dzięki temu, że rodzina artysty zachowała gipsową formę.

    — Ciekawy jest też fakt, że tablicę odtworzyły trzy osoby trzech narodowości — Litwin, Polak i Rosjanin. Od tego momentu kamienica wróciła do świadomości mieszkańców kraju jako miejsce, gdzie został podpisany Akt Niepodległości Litwy — zaznacza rozmówczyni.

    11 marca 1990 r. Litwa jako pierwsza z republik sowieckich proklamowała niepodległość. Wtedy też podjęto pierwsze decyzje, by odpowiednio zagospodarować dawny dom Sztrallów. Trzeba też było zadbać o przesiedlenie w nowe miejsce mieszkańców kamienicy. Dzięki pracy konserwatorów udało się częściowo zachować oraz odtworzyć wystrój dawnych wnętrz: fragmenty autentycznego parkietu, piece kaflowe, sztukaterie na sufitach.

    Oddzielna ekspozycja poświęcona jest sylwetce Jonasa Basanavičiusa, patriarchy narodu litewskiego
    | Fot. Marian Paluszkiewicz

    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Wilno przyłączyło do corocznej akcji wspólnego czytania

    Narodowe Czytanie 2024 pod patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy odbyło się w Wilnie 26 września. Instytut Polski w Wilnie tradycyjnie zaprosił uczestników wydarzenia do kawiarni „Sakwa”.  Prezydent RP Andrzej Duda skierował okolicznościowy list, zachęcając do wspólnej lektury. „Chciałbym, aby w trakcie tej...

    Święto zawodowe litewskiej policji – Dzień Anioła Stróża

    Obecnie w kraju brakuje 20 proc. funkcjonariuszy policji czyli około 1 200 osób. Komisarz generalny policji Renatas Požėla zapewnia, że wolne etaty nie wpływają na poziom bezpieczeństwa mieszkańców oraz szybkość reakcji na zgłoszenie.   Przygnębiające statystyki Najbardziej brakuje policjantów w większych miastach.  –...

    Rozpoczął się Festiwal Filmu Polskiego

    Otwarcie festiwalu odbyło się 25 września w stołecznym Multikinie. Po pokazie widzowie mieli okazję spotkać się z reżyserem filmu Krzysztofem Łukaszewiczaem oraz kostiumograf Agnieszką Sobiecką. – W 2024 r. obchodzimy 80. rocznicę bitwy pod Monte Cassino, która miała kluczowe znaczenie...

    Integracja cudzoziemców jest procesem dwustronnym, wymagającym wysiłku od wszystkich

    Justyna Giedrojć: Pracownicy Departamentu Migracji rozpatrują wnioski zarówno obywateli Litwy, jak i obcokrajowców. W jakim celu zgłaszają się najczęściej mieszkańcy kraju? velina Gudzinskaitė: Prawie połowa pracowników departamentu zajmuje się wydawaniem dokumentów tożsamości obywatelom Litwy: dowodów osobistych, paszportów oraz paszportów służbowych...