Więcej

    Litwa po raz pierwszy obchodzi Dzień Ratujących Litewskich Żydów

    W tym roku, 15 marca, po raz pierwszy obchodzony był Dzień Ratujących Litewskich Żydów. W czasie obchodów nie zabrakło polskich akcentów, bo wśród tych, którzy z narażeniem życia ratowali na Litwie Żydów, byli też Polacy.

    Czytaj również...

    Nieprzypadkowa data

    Data Dnia Ratujących Litewskich Żydów została wybrana dla upamiętnienia bibliotekarki Uniwersytetu Wileńskiego, Ony Šimaitė. 15 marca 1966 r. została pierwszą osobą narodowości litewskiej, której przyznano tytuł Sprawiedliwej wśród Narodów Świata. Aby uczcić jej pamięć, w części rekreacyjnej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wileńskiego, w pobliżu Audytorium Kristijonasa Donelaitisa, otwarta została wystawa przygotowana przez Bibliotekę UW. Na dziedzińcu uniwersytetu przedstawiciele władz, profesorowie i studenci, członkowie rodzin ocalonych i udzielających pomocy odczytali nazwiska 1 785 osób, których pomoc Żydom w granicach dzisiejszej Litwy została udokumentowana przez Wydział Wiecznego Upamiętnienia Ratujących Żydów Państwowego Muzeum Żydowskiego im. Gaona Wileńskiego. Nie zabrakło również przedstawicieli polskiej placówki dyplomatycznej. Ambasadę RP w Wilnie reprezentował Andrzej Dudziński I Radca-Kierownik Wydziału Polityczno-Ekonomicznego.

    Czytaj więcej: Postać Gaona z Wilna obrosła legendami. Warto się z nimi zmierzyć

    Trudna Wileńszczyzna

    Na litewskiej liście Sprawiedliwych wśród Narodów Świata znajdują się obecnie 924 nazwiska. Można wśród nich znaleźć również Polaków. Polaków z Litwy nie brakuje tymczasem na liście polskiej, na której jest najwięcej, bo aż 7 232 nazwiska. Liczby te nie odzwierciedlają rzeczywistej skali pomocy.

    — Nigdzie na świecie nie ma pełnych danych na temat pomocy udzielanej w czasie wojny Żydom. Można powiedzieć, że Litwa, a zwłaszcza Wileńszczyzna, jest pod tym względem wyjątkowo trudnym obszarem. Mamy ogromne problemy ze zbieraniem danych przede wszystkim ze względu na powojenne migracje ludności, które spowodowały zarówno wyjazd ocalonych Żydów, którzy przed wojną byli polskimi obywatelami i mieli prawo do wyjazdu w ramach powojennych przesiedleń, podobnie jak Polacy. Z Litwy wyjechała także większość Polaków — mówi „Kurierowi Wileńskiemu” Danutė Selčinskaja, która od lat 90. zajmuje się zbieraniem informacji na ten temat.

    — Od zakończenia wojny minęło już prawie 80 lat, ale — co może zadziwiać — nadal odnajdujemy nowe informacje. Jestem przekonana, że jeszcze długo będziemy odnajdywać listy, wspomnienia, spotykać ludzi, którzy dopiero teraz zechcą opowiedzieć historię swoich rodzin — wyjaśnia Selčinskaja.

    Wyraz wdzięczności

    Z okazji ustanowienia nowego święta Litewska Wspólnota Żydowska zaprezentowała pamiątkowy znak wdzięczności, zaprojektowany, by upamiętnić ratujących Żydów. Będą nim oznaczane miejsca, w których mieszkały osoby ukrywające Żydów w czasie wojny.

    Wydarzenia upamiętniające ratujących Żydów planowane są również na kolejne dni. 20 marca o 18:00 w Muzeum Żydowskim im. Gaona Wileńskiego odbędzie się wieczór pamięci, podczas którego przypomniane zostaną historie pomocy odczytywane przez litewskich aktorów, Dariusa Gumauskasa i Jolantę Dapkūnaitė. Podczas wydarzenia nie zabraknie polskich akcentów — wykorzystane zostaną fragmenty książki „Tak teraz postępują uczciwi ludzie. Polacy z Wileńszczyzny ratujący Żydów” autorstwa Ilony Lewandowskiej, którą w 2019 r. wydał Instytut Polski w Wilnie.

    — Pamięć o tych, którzy w czasie wojny odważyli się sprzeciwić ludobójstwu i udzielić pomocy Żydom nadal jest bardzo mało obecna w przestrzeni publicznej. Ważne jest, by o tym mówić i to mówić w sposób przystępny, nie tylko informacyjnie, ale także poruszając sumienia ludzi. Taki jest cel wydarzenia, w które się zaangażowałam i na które serdecznie zapraszam — mówi Aneta Anra, pisarka poruszającą w swoich tekstach temat Holocaustu, która razem z reżyserem Povilasem Makauskasem współtworzy wydarzenie.

    Czytaj więcej: Marsz Żywych w hołdzie ofiarom Holocaustu

    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Liczy się tylko uczciwa, sumienna praca. Szkic do portretu Janiny Strużanowskiej

    Na pozostanie w Wilnie zdecydowała się w bardzo świadomym celu. Chciała, żeby ktoś w tym mieście za 30 czy 50 lat mówił jeszcze po polsku…  Na jej oczach dawne, wielokulturowe Wilno przestawało istnieć. Najpierw zagłada wileńskich Żydów, którzy od wieków...

    Radosław Sikorski: „Dzisiaj grozi nam ten sam kraj, który jest agresorem w Ukrainie”

    Podsumowując wydarzenie w Trokach – główny powód przyjazdu szefa polskiej dyplomacji na Litwę – Radosław Sikorski zauważył:  – To jest spotkanie, które ma swoją renomę. Bywałem na wcześniejszych edycjach i bardzo mi miło, że drugą edycję zagraniczną jako minister spraw...

    Nikogo nie ominął prezent

    W tym świątecznym okresie nie mogło zabraknąć życzeń, które złożyli Polakom z Litwy przedstawiciel Ambasady RP w Wilnie Andrzej Dudziński, I radca-kierownik Wydziału Polityczno-Ekonomicznego, oraz organizatorzy koncertu – Mikołaj Falkowski, prezes zarządu Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” im. Jana...

    Tych nie trzeba zmuszać do nauki historii

    Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” im. Jana Olszewskiego po raz kolejny zorganizowała w Domu Kultury Polskiej w Wilnie konkurs „Historiada”.  – Dziękuję, że wam się chce, że nie musicie się zmuszać, ale z ochotą przystępujecie do tych lektur, które wam...