Wileńszczyzna obchodzi 79. rocznicę operacji „Ostra Brama”

Miejsce, gdzie sowieci internowali żołnierzy AK

Już wieczorem 6 lipca na cmentarzu w Miednikach odbyła się uroczystość zainicjowana przez Polski Teatr „Studio” w Wilnie i Wielofunkcyjny Ośrodek Kultury w Rudominie. Przy grobie nieznanego żołnierza, więźnia tymczasowego obozu internowania dla żołnierzy AK, który stał się z inicjatywy sowieckiej epilogiem operacji „Ostra Brama” dla ok. 6 tys. żołnierzy, aktorzy odśpiewali patriotyczne piosenki, recytowali wiersze. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele starostwa, organizatorzy oraz mieszkańcy Miednik. Za troskę o grób nieznanego żołnierza i podtrzymywanie pamięci o żołnierzach AK na tych terenach podziękował zebranym Edward Kiejzik. W uroczystości wzięli też udział reprezentanci Oddziału IPN w Białymstoku, dyrektor dr Marek Jedynak oraz Urszula Gerasimuk, naczelniczka Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej w Białymstoku. List ambasadora RP Konstantego Radziwiłła odczytała konsul Anna Pustuł.

Czytaj więcej: Mieszkańcy Wileńszczyzny nie zapominają o bohaterach Operacji „Ostra Brama”

Cmentarz w Kolonii Wileńskiej

7 lipca skromne uroczystości odbyły się w Kolonii Wileńskiej. Spoczywają tam żołnierze Armii Krajowej z 1. i 3. Zgrupowania AK, 3. i 8. Brygady Wileńskiej AK, I, III i V batalionów z 77. Pułku Piechoty AK oraz z Oddziału Rozpoznawczego Komendy Okręgu Wileńskiego AK. Polegli w pierwszej fazie walk o Wilno, 7 lipca 1944 r., w starciu z przeważającymi siłami niemieckimi, wspieranymi pociągiem pancernym.

Jak co roku Kolonia Wileńska stała się także celem pieszego rajdu „Szlakiem Armii Krajowej podczas operacji »Ostra Brama« Góry-Hrybiszki-Rossa”, który organizuje Klub Rekonstrukcji Historycznej Garnizon Nowa Wilejka.

— Od kilku lat w ten sposób udaje nam się uczcić pamięć żołnierzy AK. W tym roku również nie zabrakło pasjonatów; znalazło się ok. 20 osób, które razem z nami przeszły drogę. Było wśród nich trochę młodzieży, członkowie garnizonu oraz goście z Polski, w tym pan Krzysztof, który przeszedł drogę z bardzo ciężkim plecakiem pełnym książek historycznych, które rozdawał na Rossie. W tym roku udało nam się również przygotować klip do piosenki „Śpiewka. Żołnierzom Armii Krajowej na Wileńszczyźnie poświęcamy”, którą przepięknie wykonała Elżbieta Rossowska, uczennica Gimnazjum im. Józefa Kraszewskiego — mówi Waldemar Szełkowski, prezes garnizonu.

Uroczystości na Rossie

Z Kalwarii Wileńskiej uczestnicy skierowali się na cmentarz na Rossie, gdzie odbyły się uroczystości organizowane przez Związek Polaków na Litwie.

„Przypominamy bohaterstwo i poświęcenie tysięcy Polaków, córek i synów tej ziemi, świadomych, że wolna ojczyzna wymaga niekiedy najwyższego poświęcenia. Nie możemy w tym miejscu nie pamiętać o epilogu tej walki — likwidacji 17 lipca Armii Krajowej i przekreśleniu nadziei na sprawiedliwe zakończenie wojny. Dziś my wszyscy jesteśmy dumni z patriotyzmu i poświęcenia się tych, którzy wtedy walczyli i ginęli także tutaj, na Ziemi Wileńskiej” — podczas uroczystości na cmentarzu na Rossie powiedziała konsul RP Irmina Szmalec.

Nie zabrakło tradycyjnego złożenia wieńców, a wiązankę piosenek patriotycznych wykonały dwa zespoły z rejonu solecznickiego — „Gromada” z Jaszun oraz „Ejszyszczanie” z Ejszyszek.

Czytaj więcej: „Pąki białych róż” — tym co Ostrą Barmę wyzwalali. Hołd Polskiego Teatru „Studio”

Wileńskie uroczystości

— W obchodach rocznicy operacji „Ostra Brama” w Wilnie miałem zaszczyt i przyjemność uczestniczyć pierwszy raz. Najbardziej uroczysty charakter miały oczywiście uroczystości na Rossie. Muszę przyznać, że w stosunku do innych uroczystości mających na celu upamiętnienie AK obchody wileńskie są zdecydowanie skromniejsze pod względem liczby uczestników. Może dlatego, że nie była to okrągła rocznica. Spodziewam się, za rok, 80. rocznica operacji „Ostra Brama” będzie obfitowała w dużo większą liczbę wydarzeń, a także ściągnie do Wilna na obchody powstania wileńskiego rzeszę sympatyków historii AK, przedstawicieli młodego pokolenia, ludzi, którzy szukają śladów po swoich przodkach, szukających korzeni tej tradycji walk o niepodległość Rzeczypospolitej — komentuje dla „Kuriera Wileńskiego” dr Marek Jedynak.

Dyrektor białostockiego IPN zauważył również, że wileńskie obchody, choć mniej liczne, mają bardzo charakterystyczne rysy.

— Piękna oprawa uroczystości na Rossie wyróżniała się na tle uroczystości zagranicznych, które organizują środowiska polskie. Nigdy wcześniej nie miałem okazji, by uczestniczyć w wydarzeniu, które rozpoczyna się nie hymnem państwowym Rzeczpospolitej, a właśnie „Rotą” Marii Konopnickiej. Pokazuje to przywiązanie do polskości, do polskiej tradycji, do których nawiązano również w utworach wykonywanych przez zespoły artystyczne — podkreśla rozmówca „Kuriera Wileńskiego”.

Czytaj więcej: Projekt „Podziemie łączy” dotarł do Sejn

Obchody rocznicy nadal trwają. ZPL zaprasza do uczczenia ostatniej bitwy operacji „Ostra Brama” w Krawczunach.

13 lipca, Krawczuny, godz. 17:00 (o godz. 16:00 odjazd spod Domu Kultury Polskiej w Wilnie na miejsce uroczystości).