Aidas Gedvilas, wiceprzewodniczący sejmowego komitetu ochrony środowiska mówi, że grzywny nie są jedynym narzędziem, które pomogą rozwiązać ten problem, potrzebny jest cały szereg innych środków.
— Problem wyrzucania śmieci w niedozwolonym miejscu w naszym kraju jest ogromny. Trzeba coś z tym zrobić. A ci, którzy śmiecą, wyrządzają ogromne szkody zarówno naturze, jak i ludziom. Należy tutaj rozróżnić dwie grupy osób, które nielegalnie wyrzucają śmieci. Pierwsza to ci, którzy robią interesy i oszukują ludzi, zabierając wszelkiego rodzaju odpady, zarówno budowlane, jak i komunalne, i wyrzucają je na swoje nielegalne wysypiska śmieci. Druga grupa to ludzie, którzy zachowują się nieodpowiedzialnie i wyrzucają własne odpady gdzieś w niedozwolonym miejscu, bo nie chcą za to płacić — w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” zaznacza Aidas Gedvilas.
Czytaj więcej: Nowy system sortowania odpadów w Wilnie: co powinni wiedzieć mieszkańcy?
Grzywny do 84 tys. euro
Od 1 stycznia 2024 r. mieszkańcy w niedozwolonym miejscu wyrzucający do 15 m sześc. odpadów innych niż niebezpieczne lub do 7 m sześc. odpadów niebezpiecznych będą podlegali odpowiedzialności administracyjnej, a za przekroczenie tych „pułapów” będzie grozić odpowiedzialność karna. Do tej pory za wyrzucenie 5 m sześc. odpadów i więcej nakładane są kary w tej samej wysokości.
Kary dla firm za nielegalne wyrzucenie odpadów do środowiska wyniosą nawet 84 tys. euro, ich wielkość jest powiązana z wielkością emisji. Grzywny dla firm wyrzucających nielegalnie 5–7 m sześc. (obecnie 5–50 m sześc.) odpadów niebezpiecznych będą wynosić 22–39 tys. euro zamiast obecnych 8–14 tys. euro. W przypadku powtarzających się naruszeń grzywny wzrosną do 39–84 tys. euro (dziś 14–30 tys. euro).
Edukacja i elastyczność
— Moim zdaniem grzywny nie są jedynym narzędziem, które miałoby się sprawdzić w rozwiązywaniu tych wszystkich problemów i powstrzymaniu złośliwców. Potrzebny jest cały szereg środków, takich jak edukacja na temat tego, jak się zachowywać i gdzie wywozić odpady, czy też elastyczny system ich przyjmowania, tak aby nie było to kosztowne, a ludzie nie chcieli ryzykować dla kilku euro. Należy zachęcać ludzi do pozbywania się niepotrzebnych odpadów w sposób łatwy i tani — mówi Gedvilas.
We wrześniu 2023 r. Departament Ochrony Środowiska opracował interaktywne narzędzie www.tvarkaulietuva.lt w celu wzmocnienia zarządzania odpadami w kraju. Narzędzie to pozwala na szybsze i dokładniejsze informowanie o zaśmieceniu przyrody, a także zachęca mieszkańców do przyczynienia się do zmniejszenia liczby zanieczyszczonych miejsc w kraju poprzez ich jak najszybsze zidentyfikowanie i oczyszczenie.
Od czasu uruchomienia interaktywnego narzędzia „Tvarkau Lietuvą” na początku września, do połowy października Departament Ochrony Środowiska otrzymał 104 zgłoszenia, w tym: 7 nielegalnych wysypisk śmieci zostało zlikwidowanych, 33 zgłoszenia są przedmiotem dochodzenia, 9 zostało zbadanych i przekazanych osobom odpowiedzialnym za zarządzanie nimi, 48 jest w trakcie dochodzenia, a 7 nie zostało potwierdzonych. Ogółem w tym roku wykryto 407 przypadków zaśmiecania. W tym roku otrzymano również 800 zgłoszeń dotyczących niewłaściwego gospodarowania odpadami. Zidentyfikowano 236 przypadków nielegalnego gospodarowania odpadami i skonfiskowano 10 pojazdów.
Czytaj więcej: Jak prawidłowo zagospodarować odpady z ogrodu jesienią