Polonez to jeden z najstarszych polskich tańców narodowych. Jego historia sięga czasów starosłowiańskich. W Polsce znany był wśród wszystkich warstw społecznych. Uświetniał zarówno bale na dworach królewskich, jak i wiejskie wesela, stając się symbolem narodowej i kulturowej tożsamości. Był popularny również w innych krajach Europy. Inspirował wielu kompozytorów, w tym Fryderyka Chopina, Jana Sebastiana Bacha czy Jerzego Fryderyka Händla.
Czytaj więcej: Akcja „Poloneza czas zacząć”. Pokazać jedność i siłę ducha Polaków na całym świecie
Charakterystyczny element polskiej kultury
— Polonez jest najbardziej rozpowszechnionym polskim tańcem narodowym również dzisiaj. Taniec otwiera uroczystości patriotyczne i narodowe, jak też uroczystości prywatne — mówi w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Marzena Suchocka, kierowniczka reprezentacyjnej grupy tanecznej Polskiego Zespołu Artystycznego Pieśni i Tańca „Wilia”.
Rozmówczyni podkreśla, że polonez jest charakterystycznym elementem polskiej kultury.
— Wykonywany jest nie tylko przez zespoły ludowe, tym tańcem rozpoczynane są studniówki, bale maturalne, sylwestrowe, wesela. Polonez na 100 par wykonany był m.in. na placu Ratuszowym w Wilnie w 2018 r. z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę i Litwę. We wrześniu tego roku polonez tańczono na placu Katedralnym. W obu przedsięwzięciach aktywny udział brali członkowie „Wilii”, a w przypadku poloneza na 100 par zespól był również inicjatorem wydarzenia — opowiada Marzena Suchocka.
Symbol polskości
Zespół „Wilia” w swoim repertuarze posiada szeroką ofertę polonezów.
— Mamy aż dziewięć różnych polonezów wykonywanych przez tancerzy oraz również w większości przez chór. Są to polonezy Ogińskiego, Chopina, Moniuszki z opery „Halka”, Kurpińskiego, noworoczny, wileński, żywiecki, warszawski, a także słynny polonez Wojciecha Kilara z filmu „Pan Tadeusz”. Wszystkie charakteryzuje wyjątkowa muzyka — zaznacza choreografka zespołu.
Każdy polonez wykonywany jest dostojnie, elegancko, z powagą.
— Jest symbolem polskości i naszą dumą narodową. Moim zdaniem polonez jak najbardziej zasługuje na to zaszczytne wyróżnienie — wpisanie na listę UNESCO — zauważa Marzena Suchocka.
Poloneza czas zacząć…
W Wilnie istnieje tradycja wykonania poloneza przez maturzystów szkół polskich. Już od kilku lat tańczą go na placu Katedralnym. Po raz pierwszy z inicjatywą zatańczenia poloneza w sercu miasta wystąpiło Liceum im. Adama Mickiewicza (ówczesne gimnazjum) jeszcze w 2015 r. W kolejnych latach dołączyły też inne polskie szkoły wileńskie.
17 września br. na placu Katedralnym też tańczono poloneza. W strojach narodowych i historycznych wystąpiły 192 pary. Była to demonstracja jedności i siły ducha Polaków w rocznicę napaści sowieckiej na Polskę. Wydarzenie transmitowano na antenach telewizji TVP, która była jego inicjatorem. Tancerzom przygrywała orkiestra na żywo, a polonez autorstwa Wojciecha Kilara z filmu Andrzeja Wajdy „Pan Tadeusz” wykonała orkiestra litewskich muzyków. Do udziału we wspólnym tańcu zgłosiły się znane w Wilnie i na Wileńszczyźnie polskie zespoły: „Sto uśmiechów”, „Wilenka”, „Wilia”, grupy z rejonów trockiego, solecznickiego, wileńskiego. Zgłosiły się też pojedyncze osoby. Najmłodsi tancerze mieli 14 lat, najstarsi — ponad 60.
Czytaj więcej: „To zdarza się raz w życiu”. Polonez na placu Katedralnym
|Graf. Kornelii, domena publiczna
Kolejny polski wpis na liście UNESCO
Od 2003 r. to już szósty polski wpis, który znalazł się na prestiżowej liście, stworzonej na podstawie Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Do niematerialnego dziedzictwa zaliczane są m.in.: tradycje i przekazy ustne; sztuki widowiskowe i tradycje muzyczne; zwyczaje, obyczaje i obchody świąteczne; wiedza o przyrodzie i wszechświecie, a także umiejętności związane z tradycyjnym rzemiosłem. Zjawiska są odtwarzane i przekazywane z pokolenia na pokolenie, zapewniając danej wspólnocie poczucie tożsamości i ciągłości, przyczyniając się do poszanowania różnorodności kulturowej i ludzkiej kreatywności. Na liście UNESCO widnieją także takie polskie tradycje, jak szopkarstwo krakowskie, bartnictwo, tradycja dywanów kwietnych na procesje Bożego Ciała, sokolnictwo i flisactwo.