Przez prawie cały grudzień można było wesprzeć finansowo inicjatywę „Ukraińska kultura nie ma czym się bronić”, dzwoniąc na numer telefonu 1409 i ofiarować 5 euro czy przelewem przekazać dowolną kwotę. Organizatorami przedsięwzięcia były: Litewskie Muzeum Narodowe, litewski publiczny nadawca radiowo-telewizyjny LRT, organizacja pozarządowa „Stiprūs kartu” (Silni razem), partnerami — Stowarzyszenie Muzeów Litwy i Litewski Komitet Narodowy ds. UNESCO.
Niszczenie zabytków, a poprzez to ukraińskiej pamięci
Jak głosi komunikat opublikowany przez Litewskie Muzeum Narodowe, zebrane w ramach akcji wsparcia środki zostaną przeznaczone na zakup materiałów oraz sprzętu potrzebnego do renowacji zabytków. Zakupiony sprzęt będzie dostarczony do Narodowego Muzeum Historii Ukrainy, następnie przekazany innym placówkom muzealnym.
Jak już informowaliśmy na łamach „Kuriera Wileńskiego”, podczas działań wojennych zniszczeniom uległy historyczne centra Odessy i Lwowa, kijowski sobór św. Sofii wraz z zespołem budynków klasztornych Ławrą Peczerską, Muzeum Archeologiczne w Odessie. Z wykazów przedstawionych przez UNESCO wynika, że w Ukrainie zniszczonych zostało 329 obiektów: 125 budynków sakralnych, 28 muzeów, 143 budynki zabytkowe, 19 pomników, 13 bibliotek, 1 archiwum. Celem działań agresora jest niszczenie zabytków, a poprzez to ukraińskiej pamięci i tożsamości.
Czytaj więcej: Ukraina szykuje się do świąt: świętowanie uległo zasadniczym zmianom
Ludobójstwo także kulturowe
Przewodnicząca ukraińskiego oddziału Międzynarodowej Rady Muzeów (ICOM), Anastasija Czerednychenko, podkreśla, że w Ukrainie ma miejsce nie tylko ludobójstwo fizyczne, ale także kulturowe. „Rosja od początku wojny intensywnie przywłaszcza sobie ukraińskie wartości kulturowe i robi to w ramach prowadzonej przez Rosjan polityki państwa. Z terenów okupowanych wywożone są zbiory, celowo niszczone są zabytkowe obiekty, manipuluje się faktami historycznymi. Wojna Rosji z Ukrainą zasadniczo zmieniła pracę muzealników w naszym kraju — w wielu miejscach zlikwidowano ekspozycje, a eksponaty ukryto w bezpieczniejszych miejscach” — zaznaczyła Czerednychenko podczas wystąpienia na międzynarodowym forum „Muzea: siła do zmian”.
Plan działań
Jak informuje Litewskie Muzeum Narodowe, w ramach akcji wsparcia udało się zebrać około 10 tys. euro. Aktualnie placówka wraz ze swoimi ukraińskimi partnerami przygotowują plan dalszych działań. W miarę możliwości dzięki ofiarowanym środkom można będzie zakupić potrzebne materiały oraz sprzęt.
Dr Rūta Kačkutė, dyrektor generalna Narodowego Muzeum Litwy, akcentuje, że Litwę i Ukrainę łączy szczególna więź, która wynika ze wspólnej historii, państwowości i tradycji kulturowej. „Historia naszego państwa pokazuje, jak ważne jest zachowanie przeszłości dla przyszłości” — podkreśla szefowa Narodowego Muzeum Litwy.
Brak środków państwowych
Wiele eksponatów muzealnych w Ukrainie znajduje się obecnie w takim stanie, że restauratorzy muszą stale się o nie troszczyć. Często cenne arcydzieła, uratowane przed agresorem, przekazywane są do ukraińskich muzeów w celu przechowania. Tu właśnie praca konserwatorów jest niezwykle istotna, gdyż bez ich pomocy dzieła te mogą po prostu ulec zniszczeniu. Z powodu trwającej wojny odnotowuje się niedobór środków państwowych potrzebnych do nabycia materiałów i sprzętu renowacyjnego.
Czytaj więcej: Akcja na rzecz wsparcia ukraińskich obiektów kultury