Projekt pod tytułem „Verba-rze”, nawiązujący do litewskiego słowa „verba” oznaczającego palmę, prezentuje bogactwo i głębię tradycji wileńskich palm — sztuki przekazywanej przez pokolenia palmiarek zamieszkujących miejscowości znajdujące się na północny-zachód od Wilna, a także z innych regionów Wileńszczyzny.
Niezwykła sztuka ludowa
W centrum projektu stoi Agata Granicka, wybitna twórczyni ludowa, która od ponad 35 lat zgłębia tajniki tworzenia palm. Współpraca z polskim fotografem Bartoszem Frątczakiem oraz malarzem, florystą i dekoratorem Edgarasem Vegysem zaowocowała stworzeniem niezwykłej ekspozycji, która będzie hołdem dla tradycji wyplatania palm, która odgrywa niebagatelną rolę w kulturze Wileńszczyzny. Fotografie Frątczaka oraz instalacje artystyczne Granickiej i Vegysego, wykorzystujące wileńskie palmy autorstwa różnych twórców ludowych, ukazują wspaniałość i różnorodność tej niezwykłej sztuki ludowej.
Warsztaty edukacyjne z wyplatania palm
Efekt trójstronnej współpracy artystów zostanie zaprezentowany 14 marca br. o godz. 18:00 w Tamošaičių galerija „Židinys”. Wystawa w galerii „Židinys” będzie czynna do 7 kwietnia br. Planuje się także ekspozycję w Muzeum Drewnianej Architektury Miejskiej w Wilnie, gdzie dodatkowo odbędą się warsztaty edukacyjne z wyplatania palm dla dzieci i młodzieży, które poprowadzi Agata Granicka.
Projekt „Verba-rze” uzyskał wsparcie finansowe ze strony Samorządu Rejonu Wileńskiego i Instytutu Polskiego w Wilnie.
Partnerzy:
Anastazijos ir Antano Tamošaičių galerija „Židinys”
Muzeum Drewnianej Architektury Miejskiej w Wilnie
Stowarzyszenie Twórców Ludowych
O autorach projektu:
Agata Granicka – twórczyni ludowa, która od ponad 35 lat zgłębia tajniki tworzenia palm, a jej rodzina zajmuje się tym rzemiosłem już od 7 pokoleń. Mistrzyni była jedną z inicjatorek wpisania tradycji wyrobu palm na litewską listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego w marcu 2019 r. Otrzymała nagrodę dla Najlepszego Twórcy Ludowego Roku 2019 oraz wyróżnienie w konkursie „Złoty Wieniec”.
Czytaj więcej: Wileńska palmiarka Agata Granicka wyróżniona przez ministerstwo
Edgaras Vegys – malarz, florysta i dekorator, członek Związku Litewskich Twórców Ludowych. Styl artysty jest bardzo wyrazisty. Szeroka gama kolorystyczna ujawnia subtelne przeżycia, wewnętrzny dialog i nieoczekiwane osobiste przełomy emocjonalne artysty.
Urodzony 3 listopada 1985 r. w małym miasteczku w południowo-wschodniej Litwie. W 2004 r. ukończył szkołę średnią (klasę o profilu artystycznym). Rozpoczął studia w Seminarium Duchownym im. św. Józefa w Wilnie. Podczas studiów malowanie stało się jedynie hobby. Po ukończeniu studiów pracował w różnych instytucjach kościelnych i państwowych. W 2018 r. rozpoczął naukę w Międzynarodowej Szkole Florystycznej w Kłajpedzie, gdzie odkrył wyjątkową formę sztuki kwiatowej.
Bartosz Frątczak – Bartas (ur. 1987 r., PL) polski fotograf artystyczny i dokumentalny, pedagog i dziennikarz mieszkający na Litwie. Bartas jest autorem ponad 25 wystaw indywidualnych i zbiorowych. Przygotował takie wystawy jak „Nie-istnienie”, „Widok przez zamknięte oczy. Szkice kresowe”, „Ostatni świadkowie. Portrety bohaterów II wojny światowej”, „Z cienia” czy „Miasto. Sto razy Folk”. Bartas jest również zaangażowany w działalność edukacyjną, ucząc fotografii dzieci i młodzież. W 2023 r. został członkiem ZPAF – Związku Polskich Artystów Fotografików oraz rozpoczął studia na Instytucie Twórczej Fotografii w Opavie w Czechach.
Czytaj więcej: Bartosz Frątczak nominowany do Grand Press Photo — w kategorii „Projekty dokumentalne” i „Ludzie”
Serdecznie zapraszamy na wystawę oraz kierujemy prośbę o włączenie się w promocję tej wyjątkowej ekspozycji. Zwłaszcza, że projekt „Verba-rze” nie tylko promuje dziedzictwo kulturowe regionu, ale także stanowi ważny krok w kierunku uhonorowania tej wyjątkowej tradycji na arenie międzynarodowej. Istnieje szansa, że już w 2025 r. wileńskie palmy zostaną wyróżnione miejscem na liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Informacja o projekcie: https://instytutpolski.pl/vilnius/pl/2024/03/04/verba-rze-wystawa-fotografii-oraz-artystycznych-instalacji-z-wykorzystaniem-palm-wilenskich/
Instytut Polski w Wilnie