— Populacja pszczół spada na całym świecie, także na Litwie. Badania pokazują, że średni roczny spadek populacji pszczół na świecie wynosi 30 proc. Na Litwie śmiertelność pszczół to ok. 10 proc. W niektórych regionach jest jeszcze większa ze względu na pewne skutki działalności człowieka. Pestycydy i intensywna gospodarka leśna są najczęstszą przyczyną wymierania pszczół. Dlatego trzeba robić wszystko, żeby pszczoły miały jak najlepsze warunki do przetrwania. Jeżeli ktoś myśli, że pszczelarstwem można się zajmować tylko na wsi, to bardzo mocno się myli. Dzisiaj miasto jak najbardziej się do tego nadaje – zaznacza Paulius Chockevičius w rozmowie z „Kurierem Wileńskim”.
Czytaj więcej: Pszczoły i zapylacze zagrożone w całym świecie. Naukowcy alarmują
Miejscy bzykacze
Wraz z malejącą populacją pszczół miejskie parki i ogrody straciły swojego najważniejszego zapylacza. Pszczelarstwo miejskie to rozwijająca się działalność dla mieszkańców miast, mająca na celu przywrócenie pszczół do świata ludzi i przyczynienie się do zrównoważonego i zielonego rozwoju miast. Ule są już umieszczane na dachach dużych miast na całym świecie, a zespół Urbanbee.lt jest pionierem tej inicjatywy na Litwie.
Jak mówi Chockevičius, środowiska miejskie są bardziej korzystne dla populacji pszczół ze względu na obfitość odpowiednich roślin i kwiatów. W miastach pszczoły znajdują szeroki wybór drzew i krzewów w parkach, na skwerach i terenach zielonych, a wiele kwiatów kwitnie na tarasach, balkonach, parapetach i przed domami.
Pszczoły żyją również na dachach, które znajdują się znacznie wyżej nad ziemią, zastępując ich naturalne siedliska w dziuplach wysoko na drzewach. Kolonie pszczół żyjące wyżej są mniej narażone na działanie wilgoci. Żyjąc na dachach, pszczoły mogą bez przeszkód wchodzić i schodzić do swoich uli. Ich ścieżki wznoszenia nie przecinają się z ludzkimi przestrzeniami, dzięki czemu zarówno ludzie są bezpieczni, jak i pszczoły spokojne.
Zaopiekuj się pszczołą
Miejskie ule dają mieszkańcom możliwość zbliżenia się do tych wyjątkowych strażników chroniących środowiska i ponownego odkrycia ich związku z naturą. Interakcja z pszczołami ma pozytywny wpływ na ludzkie samopoczucie i stanowi okazję do wzmocnienia społeczności. Hodowla pszczół we własnym środowisku nie tylko przyczynia się do osiągnięcia celów społecznych i środowiskowych lub poprawy wskaźników bioróżnorodności miasta, lecz także pozwala mieszkańcom miasta kultywować świadomość, produktywność i zrównoważone podejście do środowiska miejskiego.
– Pszczoły przynoszą naturze ogromne korzyści. 70 proc. żywności, którą spożywamy, zawdzięczamy zapylaniu przez pszczoły. Dzięki nim nasze środowisko jest czystsze. Od ich pracy zależy, jakie będziemy mieć zbiory. W miastach pszczoły przyczyniają się też do ogólnej edukacji społeczeństwa. W dzisiejszych czasach młode pokolenie nie wie nawet o tym, skąd pochodzi miód. Jest to szansa dla dzieci, aby zbliżyć się do pszczół i się tego dowiedzieć – podkreśla miejski pszczelarz.
Ludzie, którzy są obeznani z pszczołami i mieszkają na obszarach miejskich, mogą samodzielnie podejmować działania na rzecz pszczół, mogą tworzyć karmniki i poidełka dla pszczół lub sadzić rośliny miododajne. Jeśli chcemy mieć więcej pszczół, musimy sadzić więcej roślin, aby zwiększyć bioróżnorodność dla wszystkich zapylaczy przyrody, pszczół, trzmieli, motyli.
– Żeby pszczoły przestały ginąć, ludzie muszą zaprzestać stosowania pestycydów – i nie chodzi tu tylko o dużych rolników, ale także o ludzi, którzy stosują pestycydy we własnych ogrodach i ogródkach przydomowych. Bardzo ważne jest, aby tworzyć wodopoje dla pszczół ze świeżą wodą. Ludzie, którzy chcą, mogą sami stać się opiekunami pszczół, wziąć ul do siebie. Osoby, które chcą, mogą mieć ul na własnym podwórku, a my chętnie im w tym pomożemy, a jest wiele osób, którym pomagamy w ten sposób, ucząc ich, jak dbać o pszczoły, zapewniając im ul i pszczoły. Prowadzimy kursy, jak zostać pszczelarzem i w ten sposób szkolimy nowych pszczelarzy – radzi.
| Fot. Freepik.com
Miód jako pokarm i lek
Paulius Chockevičius, założyciel Urbanbee.lt i pszczelarz, który hoduje pszczoły w mieście, mówi, że korzyści płynące z miodu dla ludzi są ogromne. Miód jest bardzo dobry jako naturalny słodzik, który może być używany codziennie. Jest znakomitą alternatywą dla cukru przemysłowego.
Jednocześnie miód jest bardzo dobrym źródłem energii. Ma działanie energetyzujące, tonizujące i jest bardzo bogaty w mikroelementy. Ma wysokie właściwości antybakteryjne i jest bardzo dobrym wzmacniaczem odporności.
Ludzie używają miodu nie tylko wewnętrznie, ale także zewnętrznie, do smarowania ran lub często jako krem do skóry. Miód miejski jest przydatny, gdy ludzie mają alergię na pyłki, a wówczas spożywając miód z obszaru, w którym mieszkamy, nasz organizm powoli otrzymuje w małych dawkach pyłki, na które jesteśmy uczuleni – w podobny sposób działają przecież szczepionki odczulające. Jeśli więc, na przykład, osoba z Wilna jest uczulona na kwiat lipy i spożywa miód z lip w Wilnie, stopniowo buduje odporność na pyłek lipy, a tym samym zmniejsza swoją alergię na niego.
– W przeszłości pszczelarstwem na Litwie zajmowali się głównie ludzie starsi, osoby, które przeszły już na emeryturę i szukały dodatkowego dochodu lub chciały się zrealizować i znaleźć jakieś zajęcie. Obecnie jednak obserwujemy tendencję, że coraz więcej młodych ludzi traktuje pszczelarstwo jako hobby i chętnie się nimi zajmuje. Na Litwie nie ma zbyt wielu dużych pszczelarzy – zaznaczył.
Pszczelarze miejscy Urbanbee.lt jako pierwsi na Litwie świadczą profesjonalne usługi w zakresie pszczelarstwa miejskiego i współpracują z firmami i organizacjami odpowiedzialnymi społecznie i przyjaznymi dla środowiska. Pszczelarstwo miejskie jest główną gałęzią działalności i oferuje szeroki zakres usług: pełną opiekę nad koloniami, umieszczanie silnych kolonii i uli, pozyskiwanie miodu, szkolenia pszczelarskie, seminaria i edukację na temat pszczół i ich znaczenia.
Głównym celem jest ratowanie zagrożonych pszczół poprzez zapraszanie ich do miast. Edukując i uświadamiając społeczeństwo, budują wokół nas zrównoważoną, świadomą i przyjazną dla środowiska społeczność miejską.
Międzynarodowy Dzień Pszczół został ogłoszony przez Organizację Narodów Zjednoczonych w grudniu 2017 r. Propozycja obchodów tego światowego święta wyszła ze Słowenii, kraju znanego z bogatych tradycji pszczelarskich i zaangażowania w ochronę środowiska, w celu podniesienia świadomości na temat znaczenia pszczół i ich roli w zrównoważonym rozwoju.
Wybór 20 maja jako daty Międzynarodowego Dnia Pszczół ma szczególne znaczenie, bowiem w tym dniu przypada rocznica urodzin Antona Janšy, słoweńskiego pszczelarza, uważanego za pioniera nowoczesnych technik pszczelarskich. Wiedza i praktyki Janšy znacząco przyczyniły się do rozwoju pszczelarstwa w XVIII w.
Pierwszy w historii Międzynarodowy Dzień Pszczół obchodzony był na całym świecie w dniu 20 maja 2018 r. Wydarzenie to cieszyło się szczególnym zainteresowaniem pszczelarzy, organizacji ekologicznych, naukowców, edukatorów i osób pasjonujących się ochroną pszczół. Była to okazja do podkreślania znaczenia pszczół i ich kluczowej roli w produkcji żywności, różnorodności biologicznej i zrównoważonym ekosystemie.
Czytaj więcej: 20 maja – Światowy Dzień Pszczół
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 19 (56) 18-24/05/2024