Seklerszczyzna (węg. Székelyföld, łac. Terra Siculorum, rum. Ținutul Secuiesc) — to teren o powierzchni niemal 17 tys. kilometrów kwadratowych, znajdujący się w północno-zachodnim Siedmiogrodzie (Transylwanii) w Rumunii.
Większość mieszkańców regionu stanowią Seklerzy — ludność węgierskojęzyczna, której nazwa wywodzi się od węgierskiego słowa oznaczającego granicę: „szegély”. Historycznie Seklerzy pełnili właśnie rolę strażników granicy przed najazdami tatarskimi, tureckimi i rosyjskimi.
Znaczenie zjazdów MIDAS-u
Zjazdy MIDAS są przede wszystkim okazją do wymiany doświadczeń dzienników mniejszości narodowych i etnicznych w całej Europie, ale także dyskusji na temat stanu mediów i przestrzeni informacyjnej.
Służyło temu m.in. spotkanie z László Szűcsem, przewodniczącym Stowarzyszenia Dziennikarzy Węgierskich w Rumunii (węg. Magyar Újságírók Romániai Egyesülete), a także wykład dziennikarki „Hargita Népe” Orsolyi Sarány, która opowiadała na przykładach publikacji w mediach węgierskich i rumuńskich, wydawanych na Seklerszczyznie, o budowaniu przez media równoległych wspólnot poprzez konstruowanie w nich różnych dyskursów medialnych, a zatem różnych rzeczywistości informacyjnych.
Zebrani podczas zgromadzenia omawiali także aktualność ochrony prawnej mniejszości narodowych, dochodząc do wniosku, że jest ona zwłaszcza aktualna w obecnej rzeczywistości geopolitycznej.
Dwie nagrody — dla mniejszości i większości
Zjazd MIDAS co roku wręcza także dwie nagrody: Nagrodę MIDAS dla dziennikarzy redakcji zrzeszonych w stowarzyszeniu oraz nagrodę Otto von Habsburga, przyznawaną dziennikarzom mediów „większościowych” za poruszanie tematyki i działania na rzecz polepszenia ochrony praw mniejszości narodowych oraz lepszego rozumienia ich problematyki.
W tym roku obydwie nagrody zostały przyznane dziennikarzom z okręgu Hargita, w którym 86 proc. mieszkańców stanowią żyjący tu od tysiąca lat Seklerzy.
Nagroda MIDAS została przyznana 27-letniej Ágnes Péter. Od czterech lat zajmuje się sprawami mniejszości, m.in. szkolnictwem węgierskim, ale i nauczaniem języka rumuńskiego w szkołach dla mniejszości węgierskiej. Zapowiadający laureatkę w swojej laudacji János Botond Burus, redaktor naczelny „Hargita Népe”, podkreślił, że podchodzi do tematyki mniejszościowej w sposób szczególnie odpowiedzialny i delikatny.
Do nagrody MIDAS nominowany został jej obszerny wywiad z wielokrotnie nagradzanym fotografem Péterem Kornissem z miasta Koloszvár/Cluj-Napoca, który uwiecznił na przestrzeni lat transformację społeczną odległej węgierskiej wioski Szék/Sic. W latach 1967-2002 fotograf towarzyszył mieszkańcom w ich codziennym życiu i fotografował zmiany, jakie zachodziły w miejscowości, która na początku przemian nie miała jeszcze prądu.
Nagroda Otto von Habsburga
Laureatem tegorocznej nagrody Otto von Habsburga zaś został rumuński dziennikarz, tłumacz i naukowiec społeczny Marius Cosmeanu, uchodzący za serdecznego przyjaciela mniejszości węgierskiej.
Jak zaznaczył Bence Balázs, redaktor naczelny dziennika „Szábadsag” (węg. „Wolność”) z Koloszvár/Cluj-Napoca — Cosmeanu zna język węgierski i nie boi się używać słowa „Sekler”, chociaż w rumuńskim dyskursie nie jest to popularne, zwłaszcza iż są tacy, którzy negują istnienie Seklerszczyzny w ogóle.
W swojej pracy dla dużych rumuńskich wydawnictw Marius Cosmeanu zajmuje się problemami mniejszości węgierskiej, ale także romskiej — prowadził kampanię na rzecz praw mniejszości w licznych projektach.
Ze względu na nieobecność przedstawicieli rodziny von Habsburgów na tegorocznym zjeździe, obydwie nagrody wręczyła prezes MIDAS, Edit Slezáková, dyrektor węgierskiego dziennika „Új Szó” z Bratysławy na Słowacji.
Nowy członek MIDAS-u
Odbywające się przy okazji zjazdu Walne Zgromadzenie MIDAS podjęło także decyzję o przyjęciu nowego członka. Dziennik „Nós diario” (gal. „Nasz dziennik”) z Galisji (Hiszpania) został 28. członkiem MIDAS podczas Walnego Zgromadzenia w Csíkszeredzie/Miercurea-Ciuc.
Gazeta, wydawana w języku galisyjskim (znanym również jako galicyjski lub galego), została założona w Santiago de Compostela w 2020 roku. Językiem galisyjskim, który jest blisko spokrewniony z portugalskim, posługują się trzy miliony osób i jest on uznawany za język mniejszości w Hiszpanii. Wcześniej do MIDAS należał galisyjski dziennik „Galicia Hoxe”, ale zaprzestał on ukazywania się w druku w 2011 roku.
Czytaj więcej: Goście redakcyjni z MIDAS-u
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 21 (62) 01-07/06/2024
