W ubiegłym tygodniu z terytorium Europy mogliśmy oglądać częściowe zaćmienie Księżyca. Zjawisko zbiegło się z tzw. superpełnią, kiedy nasz naturalny satelita wydawał się być większy niż zwykle. Do obserwacji nocnego spektaklu nie było potrzeby korzystania ze specjalnych przyrządów. W związku z tymi okolicznościami przyjrzyjmy się bliżej Księżycowi.
Czytaj więcej: Henryk Sielewicz — człowiek, który żyje niebem i dzieli się tym z ludźmi!
Mówi lekarz rodzinny
– Arystoteles uważał, że Księżyc ma silny wpływ na choroby nerwowe i epilepsję. Jednak w badaniach naukowych ustalono, że pełnia Księżyca nie ma wpływu na epilepsję, ale może wpływać na ataki drgawek innej natury. Jeśli jednak chodzi o inne choroby nerwowe, wydaje się, że Arystoteles miał częściowo rację – mówi w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” prof. Julius Kalibatas, prezes Litewskiego Stowarzyszenia Lekarzy Rodzinnych.
Okazuje się, że pełnia Księżyca ma wpływ na kliniczne zaostrzenie zaburzeń dwubiegunowych, z przyspieszoną przemianą między fazami depresyjnymi i maniakalnymi. Kiedyś zaburzenie dwubiegunowe nazywano psychozą maniakalno-depresyjną. Kiedy trwa pełnia Księżyca, napady między fazami depresyjnymi i maniakalnymi stają się krótsze i bardziej odczuwalne. Kiedy osoba ma fazę depresyjną, nie jest w stanie nic robić, zazwyczaj leży. Po pewnym czasie następuje faza nadaktywności, faza maniakalna, kiedy człowiek pracuje, nie czując zmęczenia, np. wstaje w nocy i zaczyna sprzątać, ma dużo energii i chce pracować.
– Spotkałem wiele osób, które twierdzą, że Księżyc ma wpływ na przebieg migreny, sprawiając, że ataki są częstsze i bardziej dotkliwe. Niedawno czytałem artykuł naukowca z Turcji, który badał wpływ faz Księżyca na przebieg migreny. Badania te zostały przeprowadzone w klinice dziecięcej i okazało się, że gdy Księżyc był „młody”, ataki migreny nasilały się, a gdy była pełnia, ataki były krótsze. Jak widać, podczas pełni ataki migreny były lżejsze – relacjonuje lekarz.
Księżyc a sen
Literatura popularna sugeruje, że pełnia Księżyca wywołuje różne zaburzenia zachowania, takie jak: impulsywność, nerwowość, a nawet zaostrzenie chorób przewlekłych i apatię u niektórych osób. Naukowcy z wielu krajów próbowali dowiedzieć się, czy rzeczywiście tak jest. Rozszerzona analiza 37 poważnych badań naukowych wykazała, że nie ma statystycznie wiarygodnego związku między różnymi fazami Księżyca a zmianami w zachowaniu ludzi.
– Jestem lekarzem pierwszego kontaktu i wielu moich pacjentów twierdzi, że podczas pełni Księżyca ich sen staje się znacznie gorszy. Sprawdziłem, co na ten temat mówią laboratoria snu (na całym świecie istnieje wiele laboratoriów zajmujących się badaniem snu). Sen jest bardzo ważną funkcją, która pozwala człowiekowi odpocząć i być w stanie pracować. Okazuje się, że podczas pełni Księżyca ludzie zasypiają o 5 minut później, o 20 minut krócej śpią. To normalne, że przez całą noc przeplatają się okresy głębokiego snu i okresy snu powierzchownego. A jeśli ktoś budzi się, gdy jest w głębokim śnie, jest to bardzo stresujące dla tej osoby i jej organizmu. Okazuje się, że podczas pełni te okresy głębokiego snu są od 3 do 10 minut krótsze. Można więc stwierdzić, że pełnia Księżyca ma wpływ na sen. Wykazano, że na kilka dni przed pełnią Księżyca poziom testosteronu, męskiego hormonu, i melatoniny, hormonu odpowiedzialnego za sen, spada – tłumaczy Julius Kalibatas.
Astronomia i wskaźniki urodzeń
Badanie przeprowadzone przez indyjskich naukowców wykazało, że pełnia Księżyca zwiększa poziom glukozy we krwi. Okazało się, bez względu na płeć badanego, że podczas pełni Księżyca występuje wzrost stężenia glukozy we krwi i niewielki spadek ciśnienia krwi. Biorąc pod uwagę te rewelacje, badający obecnie pacjentów pod kątem cukrzycy lekarze powinni mieć świadomość, że jeśli testy są wykonywane podczas pełni Księżyca, poziom glukozy może być nieznacznie podwyższony.
Przeprowadzono niemałą liczbę badań, aby dowiedzieć się, w jaki sposób Księżyc wpływa na prokreację. Bardzo interesujące dane pochodzą ze szpitala w Japonii. Naukowcy z tej placówki stwierdzili, że na liczbę urodzeń ma wpływ tzw. superksiężyc. Mowa o tym zjawisku wtedy, gdy Księżyc w pełni znajduje się w maksymalnym zbliżeniu do Ziemi. Z kolei badaniami w Europie objęto ponad 8 tys. urodzeń. Autorzy raportu stwierdzili, że podczas pełni Księżyca urodziło się ponad 14 proc. więcej dzieci niż podczas innych faz Księżyca.
Tymczasem w ciągu pięciu lat w Karolinie Północnej w USA przeanalizowano pół miliona urodzeń. Tam naukowcy nie znaleźli korelacji między fazami księżyca a liczbą urodzonych dzieci. Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego również przeprowadzili podobne badanie i oni również nie doszukali się takiego związku.
Interesujące badanie przeprowadzono w Hiszpanii. Przeanalizowano księgi kościelne z ponad 120 lat, w których zapisywano daty narodzin, i również stwierdzono, że nie ma związku między narodzinami a fazami księżyca. Z kolei francuscy badacze uzyskali zupełnie inne wyniki. Przeanalizowali ponad 5,9 mln urodzeń w okresie 16 lat, a mimo to uzyskali wyniki, że wskaźnik urodzeń był wyższy podczas nowiu.
Jedni wierzą, inni się tym nie przejmują
Obecnie bada się przede wszystkim, w jaki sposób Księżyc wpływa na układ sercowo-naczyniowy, układ trawienny itd. Jak dotąd nie ma wyników wskazujących, że Księżyc wykazuje znaczący wpływ na te układy. Ale na przykład libańscy naukowcy przedstawili interesujące dane, że pełnia Księżyca znacznie zwiększa prawdopodobieństwo pęknięcia tętniaków w mózgu. Jednak te badania były przeprowadzone na bardzo małej próbie. We Francji i w Niemczech, gdzie również przeprowadzono podobne badania i przeanalizowano ok. 900 przypadków, naukowcy takiego zjawiska nie stwierdzili.
– Nie mam wątpliwości, że magia Księżyca porusza umysły nas wszystkich. Liczba tych badań z pewnością wzrośnie i znajdziemy jeszcze kilka powiązań co do tego, jaki wpływ wywiera Księżyc na ludzkie ciało. Jedno jest pewne: istnieje przede wszystkim efekt indywidualny. Niektórzy ludzie twierdzą, że Księżyc ma na nich bardzo silny wpływ, a inni – że nie ma on żadnego wpływu. Ale ja jako lekarz z własnego doświadczenia i z tego, co mi mówią pacjenci, mogę powiedzieć, że Księżyc ma wpływ na samopoczucie ludzi – konkluduje prezes Litewskiego Stowarzyszenia Lekarzy Rodzinnych.
Czytaj więcej: Truskawkowa Pełnia Księżyca, a będzie jeszcze… jesiotrowa!
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 35 (106) 21-27/09/2024