— To przerażające liczby. Moim zdaniem powinny one niepokoić całą społeczność. Jestem pewien, że niektórzy z tych młodych ludzi, którzy nie nadają się do odbycia obowiązkowej służby wojskowej, po prostu jej unika i na różne sposoby stara się z niej wycofać. To ogromny problem. Żeby to zmienić, musimy zacząć od instytucji. Co powinno zrobić Ministerstwo Ochrony Kraju i armia litewska, aby młodzież chciała iść do wojska? Musimy stworzyć harmonogram dla tych młodych ludzi, który pozwoli im rozwijać się jako obywatelom, zdobywać umiejętności, doświadczenia przywódcze, doświadczenia technologiczne. Myślenie o tym powinno zaczynać się już na etapie szkolnym. Należy umożliwić działalność pewnym organizacjom, takim jak np. młodzi strzelcy. Warto w klasach 7, 8 czy 9 przeprowadzać szkolenie wojskowe i patriotyczne, może szkolenie przywódcze — mówi w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” szef sejmowego Komitetu Ochrony Kraju i Bezpieczeństwa Giedrimas Jeglinskas.
Przerażające liczby
Każdego roku ponad 50 proc. kandydatów do odbycia obowiązkowej służby wojskowej nie nadaje się do niej. Do jej odbycia w 2024 r. z powodów zdrowotnych nie nadawało się 51,1 proc. poborowych, w 2023 r. — 54,2 proc., w 2022 r. — 51,6 proc.
Najwyższy odsetek poborowych uznanych za niezdolnych do służby jest spowodowany chorobami psychicznymi — około 40 proc., podczas gdy choroby terapeutyczne stanowią około 25 proc., choroby chirurgiczne/traumatologiczne około 20 proc., a inne choroby około 15 proc. Większość kandydatów do obowiązkowej służby wojskowej uznawana jest za niezdolną do jej odbycia z powodu problemów ze zdrowiem psychicznym, przy czym większość z nich stanowią problemy umysłowe i związane z edukacją.
„Poborowi, którzy nie chcą odbyć obowiązkowej służby, zazwyczaj starają się hiperbolizować istniejące wcześniej problemy zdrowotne lub indywidualne dolegliwości. Próbują symulować wszystkie choroby, a najbardziej te, które są trudniejsze do »sprawdzenia«, zobiektywizowania, takie jak zaburzenia neurologiczne. Zauważyliśmy, że wzrosła liczba przedstawianych dokumentów medycznych z nowymi, niedawnymi diagnozami psychiatrycznymi. Wojskowe badanie lekarskie obejmuje kompleksową ocenę badanych; brane są pod uwagę zarówno przedstawione dolegliwości, jak i historia medyczna, a także obiektywne i dodatkowe dane testowe. Ocena ta jest przeprowadzana przez doświadczonych lekarzy zgodnie z zatwierdzonymi kryteriami oceny stanu zdrowia i pozostawia niewiele miejsca na oszustwa. W niejasnych przypadkach pacjenci są kierowani do dalszych specjalistycznych konsultacji” — napisano w nadesłanym „Kurierowi Wileńskiemu” komunikacie z Departamentu Komunikacji Strategicznej Litewskich Sił Zbrojnych.
Zmiany od 1 stycznia
Od 1 stycznia 2025 r. wszyscy młodzi ludzie w wieku 17 lat muszą skontaktować się z jednostką terytorialną Służby Poboru i Rekrutacji Litewskich Sił Zbrojnych (KPKT) i podać swoje dane kontaktowe. Młodzi ludzie będą przechodzić wstępne badania lekarskie drogą elektroniczną i wykorzystane będą dane dotyczące ich stanu zdrowia dostarczone przez instytucje opieki zdrowotnej i samych młodych ludzi. Nie będzie potrzeby uczestniczenia w badaniach lekarskich. W przypadku stwierdzenia poważnego uszczerbku w stanie zdrowia, który czyni daną osobę niezdolną do służby wojskowej, nie zostanie ona umieszczona na liście poborowych na dany rok kalendarzowy i nie będzie dalej uczestniczyć w procesie poboru.
Czytaj więcej: Na tegorocznej liście poborowych prawie 3,9 tys. młodych ludzi