Ustalono, że restauracje Da Antonio, Ertlio namas i Arrivee nie oferują udogodnień w postaci ramp czy podjazdów dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. W ocenie służby jest to dyskryminacja osób z niepełnosprawnościami.
Skarga od mieszkańca
Dochodzenia wszczęto po otrzymaniu skargi od mieszkańca Wilna. Zażalenie złożył mężczyzna, który rezerwując stolik we wspomnianych restauracjach zapytał, czy dostanie się do środka na wózku inwalidzkim. Wyjaśniono mu, że lokale nie są dostosowane do potrzeb klientów na wózkach.
Po wszczęciu dochodzenia pracownicy służby ustalili, że w lokalach tych schody są zbyt strome, drzwi wejściowe za wąskie, toalety nie są przystosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową. Przedstawiciele restauracji twierdzą, że planowali wprowadzić pewne zmiany w tym kierunku, ale napotkali na przeszkody w postaci poszczególnych ograniczeń architektonicznych. Restauracje znajdują się na Starówce, w budynkach objętych wymogami ochrony dziedzictwa.
Nieco wcześniej brak tego rodzaju udogodnień namierzono w restauracji Augustin i winiarni SOMM.
Dostępność przestrzeni publicznej staje się priorytetem
Zdaniem Žemyny Survilė, prawniczki służby, wyzwania związane z wymogami ochrony dziedzictwa nie powinny stać się przeszkodą. Prawniczka zauważa, że zapewnienie dostępności przestrzeni publicznej dla osób z niepełnosprawnościami staje się priorytetem w wielu krajach, w tym także na Litwie. Rampy i podjazdy są kluczowymi elementami infrastruktury, które umożliwiają osobom z ograniczoną mobilnością swobodne poruszanie się i pełne uczestnictwo w życiu społecznym. Wymogi zapewnienia dostępności środowiska dla osób niepełnosprawnych zawarte są w wielu aktach prawnych zarówno na poziomie krajowym jak i międzynarodowym. M.in. w Konwencji Narodów Zjednoczonych, ustawie o podstawowych zasadach ochrony praw osób z niepełnosprawnościami, ustawie o równych możliwościach.
Z kolei Służba Rzecznika Praw Obywatelskich ds. równych możliwości zasugerowała lokalom nawiązanie współpracy w Departamentem Dziedzictwa Kulturowego oraz stołecznym samorządem.
Rozwiązanie problemu nie powinno być czasowe
W trakcie prowadzenia czynności sprawdzających restauracja Da Antonio poinformowała służbę o zakupie mobilnej rampy. O posiadaniu takiego urządzenia powiadomiła także restauracja Arrivee.
— Zaskakujące jest, że w przypadku restauracji Da Antonio nabyta rampa w praktyce nie niesie żadnych korzyści. Jak się okazało, drzwi lokalu są zbyt wąskie i osoba na wózku inwalidzkim po prostu przez nie nie przejedzie. Ponadto rozwiązanie problemu powinno być trwałe i skuteczne w dłuższej perspektywie. Chodzi nie tylko o wejście do lokalu, ale także o możliwość swobodnego poruszania się na wózku inwalidzkim między stolikami, przystosowanie toalet itd. Problem powinien być rozwiązany definitywnie, a nie tylko zamaskowany. Jeżeli jednak przy lokalu pojawi się podjazd dla osób na wózkach z którego można korzystać, zalecamy poinformowanie o tym nie tylko na stronach internetowych, ale też przy wejściu do pomieszczenia. Powinien też być wskazany numer telefonu pracownika restauracji, który w razie potrzeby podstawi mobilną rampę — komentuje dla „Kuriera Wileńskiego” Marius Morkevičius, doradca grupy ds. prewencji dyskryminacji i komunikacji Służby Rzecznika Praw Obywatelskich ds. równych możliwości.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Skargi i wnioski
Rozmówca zaznacza, że do służby wpływają różnego rodzaju skargi od mieszkańców. Dotyczą dyskryminacji w różnych obszarach życia, takich jak praca, dostęp do usług czy relacje międzyludzkie. Najczęściej przedmiotem skarg jest dyskryminacji ze względu na płeć.
— Zażalenia dotyczą wielu kwestii, m.in. dyskryminacji w transporcie publicznym, kiedy przykładowo pasażer z wadą słuchu nie mógł uzyskać od kierowcy potrzebnej informacji i został przez niego skrzyczany. Skargi i wnioski składają osoby doświadczające dyskryminacji ze względu na płeć, na wiek, równe traktowanie w zatrudnieniu czy w zakresie wynagradzania. Ostatnio wiele osób starszych skarży się, że niektóre usługi nie są im dostępne, ponieważ nie umieją korzystać z aplikacji mobilnych — wyjaśnia rozmówca.
Przedmiotem skarg była m.in. likwidacja możliwości płacenia za bilety komunikacji miejskiej gotówką. Uznano, że jest to dyskryminacja osób starszych, które często korzystają z gotówki. Ponadto płacąc za bilet kartą bankową w stołecznym systemie komunikacji miejskiej nie można korzystać ze zniżek.
Po rozpatrzeniu skarg służba przedstawia swoje rekomendacje dostawcom różnego rodzaju usług. W okresie 2022—2024 poszczególne instytucje wdrożyły 65 proc. wskazówek. Za ignorowanie wskazówek służba może nałożyć karę pieniężną.
Czytaj więcej: Mam niepełnosprawność fizyczną: jak mogę wzmocnić swoje zdrowie?