Osoby, które chcą studiować polonistykę na Uniwersytecie Wileńskim, muszą mieć zaliczone trzy państwowe egzaminy maturalne (trzeba osiągnąć minimum 50 pkt). Rekrutacja na studia licencjackie potrwa do 6 sierpnia.
– Później mają się odbyć dodatkowe tury rekrutacyjne. A więc faktycznie zgłaszać się będzie można do 28 sierpnia – poinformowała „Kurier Wileński” prof. Krystyna Rutkowska z Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego. Dodaje, że w tym roku na studia magisterskie przyjęto więcej osób niż w roku poprzednim.
Przewagi wileńskiej polonistyki
Nasza rozmówczyni podkreśla, że studia polonistyczne na Uniwersytecie Wileńskim są inne niż na innych wydziałach filologicznych. – To nie są studia typowo polonistyczne. Różnimy się choćby od studiów polonistycznych w Polsce. Nasze studia nie tylko doskonalą język, lecz także dają wiedzę o regionie, o relacjach polsko-litewskich, o dwujęzyczności i wielokulturowości. W tym tkwi nasza siła i moc. Kształcimy fachowców, którzy przyjdą nam z pomocą, jeżeli chcemy kreować lokalną kulturę, mówić o sobie – twierdzi polonistka.
Tegoroczna matura z pewnością zostanie zapamiętana przez protest uczniów dotyczący egzaminu z matematyki. Maturzyści obawiali się, że gorsze oceny z tego egzaminu zamkną im drogę na studia wyższe w kraju. Resort oświaty wyciągnął ku nim rękę, dodając 10 pkt do wszystkich wyników.
Szefowa resortu oświadczyła, że być może od następnego roku matematyka nie będzie już egzaminem obowiązkowym. „Na pewno będziemy rozmawiać o konieczności zdawania obowiązkowego egzaminu z matematyki. Czy naprawdę dziecko, które ubiega się o przyjęcie na kierunki humanistyczne, powinno zdawać obowiązkowy egzamin z matematyki?” – powiedziała Raminta Popovienė.
W przyszłym roku bez matematyki?
Prof. Krystyna Rutkowska uważa, że byłoby to słuszne posunięcie. – Powrót do tego, co było, sądzę, że byłby czymś dobrym. Na pewno ta decyzja byłaby na naszą korzyść. Niestety, humanistyka przeżywa obecnie kryzys. Nie tylko na Litwie, ale w całym świecie. Studentów na kierunkach humanistycznych brakuje. Trzeba pamiętać o tym, że bez humanistyki nie będziemy dobrze mówić, myśleć, pisać i rozwijać się. Przedmioty techniczne rozwijają nas tylko w jednym kierunku – dzieli się refleksją prof. Rutkowska.
W wypadku studiów magisterskich w Centrum Polonistycznym program jest teraz na etapie kształtowania. – To będą studia dotyczące regionu ujęte z różnych perspektyw. Sądzimy, że właśnie tego student przyszłych studiów magisterskich potrzebuje – mówi prof. Rutkowska.
– Bardzo się cieszymy, gdy polska młodzież wybiera się także na studia doktoranckie, ponieważ po ich obronie doktoratu zyskujemy młodych badaczy i naukowców. Tematy, które ja prowadzę oraz które polecam, dotyczą przede wszystkim zagadnień etnologicznych i antropologicznych. W takiej sytuacji jest możliwość studiowania w Litewskim Instytucie Folkloru i Literatury, gdzie zachował się jeszcze kierunek etnologii. Właśnie tam kształcą się moi młodzi badacze – opowiada prof. Rutkowska.
Jej zdaniem łączony doktorat, czyli studia prowadzone w dwóch instytucjach, daje o wiele większe możliwości dla studiującego. – Duża jest możliwość wyjazdów, staży zagranicznych. To są staże nie tylko w Polsce, ale w całej Europie. Jest też możliwość podjęcia studiów podoktoranckich, skierowana do młodych osób ze stopniem doktorskim. Tuż po studiach nie zawsze mają oni bowiem zapewnione miejsce pracy. Te studia trwają dwa lata. Można znaleźć nowego promotora. Mieć własny projekt. Jest to sposób na pewne dojrzewanie naukowe – wyjaśnia naukowczyni.

| Fot. Marian Paluszkiewicz
Tematy interesujące doktorantów
Na studia doktoranckie w Wilnie zgłaszają się nie tylko osoby z Litwy, lecz także z Polski. – Moje dwie pierwsze prace doktorskie, jako promotorki, dotyczyły lingwistyki kognitywnej. Praca Moniki Bogdziewicz dotyczyła konceptualizacji w języku uczuć, natomiast praca Ireny Wankiewicz- Snukiškienė odnosiła się do pojęć prawdy i kłamstwa – chodziło o kognitywne obrazy, jak to widzimy na podstawie języka i jak to zostało w języku utrwalone. Teraz dr Wankiewicz- Snukiškienė ubiega się o studia podoktoranckie i chce zajmować się konceptualizacją czasu. W przypadku osób z Polski były to prace z zakresu tekstologii. Teraz mam jednego doktoranta z Polski, z Muzeum Historii Żydów Polskich „Polin” w Warszawie, który zajmuje się podmiotowością w narracjach Żydów polskich i prowadzi badania w nurcie historii mówionej – wymienia prof. Krystyna Rutkiewicz.
Polonistyka na Uniwersytecie Wileńskim powstała w 1993 r. Początkowo działała Katedra Filologii Polskiej, od 2007 r. przekształcona w Centrum Polonistyczne. Katedra powstała na mocy umowy pomiędzy Litwą a Polską.
„Pracownicy Centrum Polonistyki prowadzą badania naukowe indywidualnie lub w ramach projektów zespołowych. We wszystkich ich pracach poruszane są zagadnienia językoznawcze i literaturoznawcze, głównie o charakterze porównawczym lub konfrontatywnym, czyli związane z obszarem relacji polsko-litewskich. Praca badawcza stanowi niezwykle istotny i stały obszar działalności Centrum Polonistyki. Dysponujemy wystarczającą liczbą wykwalifikowanych specjalistów, którzy samodzielnie prowadzą badania i publikują ich wyniki w pracach naukowych, współpracując z najważniejszymi ośrodkami naukowymi o podobnym profilu w Litwie, Polsce oraz innych krajach, by stać się widocznym na arenie międzynarodowej centrum naukowym” – czytamy na stronie Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego.
Obecnie kierownikiem Centrum jest doc. dr Mirosław Dawlewicz.
Czytaj więcej: Polonistyka na Uniwersytecie Wileńskim to studia wieloaspektowe
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym dziennika „Kurier Wileński” Nr 30 (84) 26/07-01/08/2025