W środę 15 marca, w Centrum Polonistycznym Uniwersytetu Wileńskiego rozpoczęły się eliminacje krajowej XXVIII Olimpiady Literatury i Języka Polskiego.
Do udziału w tym święcie języka ojczystego zakwalifikowano 24 zwycięzców pierwszego – szkolnego, drugiego – rejonowego oraz stołecznego etapu zawodów polonistycznych. Swą miłość do języka i literatury polskiej z piórem w ręku potwierdzają niezmiennie uczniowie szkół polskich z Wilna oraz rejonu solecznickiego, wileńskiego, trockiego i święciańskiego.
Tegorocznej olimpiadzie polonistycznej towarzyszy motto Ryszarda Kapuścińskiego „Boję się świata bez wartości, bez wrażliwości, bez myślenia”. W sposób szczególny upamiętnia ona również dwie daty: 150. rocznicę urodzin polskiego pisarza i laureata Nagrody Nobla, Władysława Stanisława Reymonta, oraz 10. rocznicę śmierci polskiego reportażysty i publicysty, Ryszarda Kapuścińskiego.
Uczestników olimpiady przywitała doc. dr Nijolė Juchnevičienė, prodziekan Fakultetu Filologii UW, zaznaczając, że młodzież obecna na sali już osiągnęła sukces.
– Widzę na tej sali prawdziwie intelektualną, elitarną społeczność polską. Chrońcie własną kulturę, interesujcie się nie tylko twórczością współczesnych autorów polskich, ale także kulturą Obojga Narodów. Musimy szukać tego, co nas łączy. Nie porzucajcie swego wyboru, swego powołania. Interesujcie się, snujcie rozważania, bądźcie odpowiedzialni i stale zadawajcie sobie pytania: Kto, jeżeli nie ja? Kto, jeżeli nie ja, będzie pośrednikiem, kto, jeżeli nie ja, ukaże wartość kultury, kto, jeżeli nie ja, ukaże piękno języka polskiego? – mówiła dr Nijolė Juchnevičienė.
Powodzenia uczestnikom olimpiady życzyli również starszy specjalista wydziału kształcenia podstawowego i średniego z Ministerstwa Oświaty i Nauki Ona Čepulienė, a także metodyk Dina Mackevič, przedstawiciel Litewskiego Centrum Kształcenia Nieformalnego Uczniów, które jest również współorganizatorem olimpiady.
Otwarcie wileńskiej olimpiady polonistycznej zaszczycili również swą obecnością goście z Uniwersytetu Warszawskiego, dr Konrad Niciński oraz dr Igor Piotrowski, którzy reprezentują Komitet Główny Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w Warszawie.
– Część uczestników przyjedzie za kilka tygodni do Konstancina pod Warszawą najpierw składać egzamin ustny, a dzień później pisemny. Razem z państwem przyjadą uczniowie z różnych krajów – Łotwy, Ukrainy, Rumunii, Białorusi, Europy Zachodniej. Niemniej jednak Litwa ma w tej grupie zawsze miejsce szczególne. Na Litwie olimpiada poza Polską była najwcześniej. Na uczniów z Litwy zawsze czekamy w sposób szczególny – podkreślił dr Konrad Niciński.
Uczniowie zgromadzeni tego dnia w Centrum Polonistycznym UW byli żywym zaprzeczeniem coraz powszechniej szerzącego się stereotypu, jakoby czytelnictwo upadało i młodzież coraz rzadziej sięgała po książki. Sięga – i to bardzo chętnie, kontakt z książką staje się dla wielu głębokim, osobistym przeżyciem. Uczestniczka olimpiady polonistycznej, Diana Kwakszys z 11c z Gimnazjum im. Władysława Syrokomli w Wilnie, przyznaje, że powodem, dla którego zdecydowała wziąć udział w olimpiadzie, jest to, że język ojczysty stanowi dla niej wartość, co zmusza ją do nieustannego pogłębiania wiedzy na jego temat.
– Chciałabym głębiej poznać literaturę polską. W przygotowaniach do olimpiady więcej czasu poświęciłam lekturze utworów Stefana Żeromskiego, który jest jednym z moich ulubionych autorów. Olimpiada stała się też piękną okazją do poznania tekstów Ryszarda Kapuścińskiego, który rzeczywiście, według mnie, jest mistrzem reportażu – dzieliła się refleksjami z Kurierem Wileńskim.
– Być może większość uczniów nie jest zainteresowana lekturami, ale są tacy, którzy również dzisiaj lubią prozę czy poezję. Olimpiada w pozytywny sposób motywuje do częstszego sięgania po wartościową literaturę, jaką niewątpliwie jest literatura polska. Myślę, że naprawdę wielu wybitnych polskich pisarzy i poetów może stać się bliskimi dla współczesnej młodzieży. Osobiście lubię poezję Haliny Poświatowskiej i Bolesława Leśmiana, a w przygotowaniach do olimpiady zgłębiłam twórczość Gabrieli Zapolskiej. Myślę, że warto sięgać po książki. To inny, głębszy świat – mówiła Marta Stankiewicz z Gimnazjum im. Władysława Syrokomli.
Na uczestników olimpiady czekają dwa dni zmagań – środa była dniem eliminacji pisemnych, w czwartek komisja wysłucha odpowiedzi ustnych. W skład komisji oceniającej weszli wykładowcy polonistyki wileńskich uczelni – Litewskiego Uniwersytetu Edukologicznego oraz Uniwersytetu Wileńskiego. To przewodnicząca komisji dr Teresa Dalecka oraz członkowie: doc. dr Irena Masojć, doc. dr Halina Turkiewicz, doc. dr Romuald Naruniec, dr Józef Szostakowski, doc. Krystyna Rutkowska, doc. dr Barbara Dwilewicz, dr Irena Fedorowicz, doc. dr Mirosław Dawlewicz.
Uroczyste podsumowanie olimpiady i wręczenie nagród laureatom odbędzie się w piątek, 17 marca, w Gimnazjum im. ks. Józefa Obrembskiego w Mejszagole.
Tematy prac pisemnych XXVIII Olimpiady Literatury i Języka Polskiego
TEMATY ROZPRAWEK
1. Ustosunkuj się do myśli Ryszarda Kapuścińskiego: (…) właśnie różność, inność jest bogactwem i wartością, jest dobrem. W swoich rozważaniach odwołaj się do utworów literackich i innych tekstów kultury.
2. Wieś nie jest tak prosta, jakby się zdawało (S. Żeromski). Które utwory literackie o tematyce wiejskiej, Twoim zdaniem, odzwierciedlają istotne problemy ogólnoludzkie i narodowe?
3. Motyw młodości w literaturze – od filomatów i filaretów do współczesności. Omów postawy młodych bohaterów różnych epok.
INTERPRETACJA TEKSTÓW LITERACKICH
1. Dokonaj interpretacji fragmentu reportażu Ryszarda Kapuścińskiego W cieniu drzewa w Afryce.
2. Dokonaj interpretacji porównawczej fragmentu opowieści Władysława Stanisława Reymonta Chłopi i wiersza Jarosława Iwaszkiewicz Lipiec.
3. Dokonaj interpretacji wiersza Teodora Bujnickiego Ujeżdżanie Pegaza.