„Dwa kraje – wspólna kultura i historia” projekt wspierany ze środków finansowych UE w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa Programu Współpracy Transgranicznej Łotwa-Litwa-Białoruś, zorganizowany przez samorząd rejonu wileńskiego, którego pierwszy etap — międzynarodowy plener literacki „Wiosna poezji” trwał od 22 do 25 maja.
Zakończył się w Muzeum Władysława Syrokomli na Borejkowszczyźnie świętem poezji „Lira Syrokomli”, na które przybyło powyżej 120 miłośników poezji. W przedsięwzięciu zorganizowanym przez samorząd rejonu wileńskiego brali udział przedstawiciele literatury i kultury rejonów wileńskiego i rejonu oszmiańskiego z sąsiedniej Białorusi. Łączna liczba uczestników pleneru z Litwy i Białorusi — 45 osób.
Podczas przedsięwzięcia zostały napisane i wyłonione najlepsze wiersze, które wejdą do antologii „Mała Ojczyzna”, jako podsumowanie działań przedsięwzięcia przyjaźni i współpracy transgranicznej.
— W projekcie „Dwa kraje — wspólna historia i kultura” plener poetycki to pierwsza działalność, która zaowocuje tomikiem poezji. Gdy tomik będzie wydany, będzie jego promocja na terenie Białorusi w sierpniu. Następnie we wrześniu odbędzie się otwarcie ekspozycji w Muzeum Władysława Syrokomli na Borejkowszczyźnie.
Grażyna Gołubowska, główny specjalista wydziału kultury, sportu i turystyki samorządu rejonu wileńskiego powiedziała „Kurierowi”:
„W ramach projektu przewidziane są 4 przedsięwzięcia: dwa na Białorusi i dwa na Litwie. Koszt całego projektu – 172 tys. euro, otrzymaliśmy z UE, 10 tys. euro przydzielił prowadzący partner, czyli samorząd rejonu wileńskiego, natomiast rejon oszmiański wniósł 7 255 euro”.
Obóz-plener poetycki „Wiosna poezji” w tych dniach 22-24 rozlokował się w gościnnej sadybie „Karklėnai” w rejonie wileńskim. Uczestnicy mieli wspaniałe warunki do zajęć i wypoczynku. W sadybie były noclegi i posiłki dla uczestników przedsięwzięcia.
W toku pleneru w ramach integracji odbywały się wieczorki twórcze przy ognisku i każdy z uczestników mógł przedstawić swoją twórczość zebranym oraz podzielić się wrażeniami minionego dnia.
Dni w obozie upływały szybko. Bogaty zakres edukacyjnych i poznawczych przedsięwzięć. A przede wszystkim wycieczka do Wilna „Śladami poetów”, do miejsc częstokroć dotkniętych wspólną bogatą historią i dziejami Litwy i Białorusi, do miejsc, w których zaznaczone są ślady znanych poetów i działaczy w dziedzinie edukacji i kultury były bardzo interesujące. Wyczerpującą wiedzą dzieliła się ze zwiedzającymi przewodnik Anna Adamowicz oraz dr Józef Szostakowski, który był także moderatorem całego pleneru poetyckiego.
Zabytkowe Wilno wzruszało swym pięknem architektury, unikatów z minionych stuleci oraz pięknem niepowtarzalnym świątyń. Wycieczka rozpoczęła się od Anioła na Zarzeczu do pomnika wielkiego Adama, kościołów Bernerdynów i św. Anny, św. Janów, św. Kazimierza, św. Teresy i, oczywiście, Ostrej Bramy, gdzie wielu uczestników zaniosło swoje prośby i modlitwy do Najświętszej Pani.
Uczestnicy pleneru z zaciekawieniem zapoznawali się ze Starówką i jej uliczkami, na których niegdyś mieszkali wielcy i znani — Juliusz Słowacki, Ferdynand Ruszczyc, Franciszek Skaryna, oglądali kwartał żydowski i dom Gaona, wspominali Gałczyńskiego. Odwiedzili Muzeum-mieszkanie Adama Mickiewicza na Bernardyńskiej. Pracowniczka muzeum opowiedziała historię przebywania tu wielkiego Mickiewicza.
Zauroczył zwiedzających także Uniwersytet Wileński. Przybliżono sylwetki znanych i zasłużonych uczonych i wykładowców UW, w tym Joachima Lelewela. Zwiedzanie rozpoczęto od Biblioteki Uniwersyteckiej, w której drzemią wiekowe, fantastyczne dzieje.
— To najbardziej reprezentacyjne miejsce w kraju — tak określiła na wstępie pracowniczka biblioteki i kontynuowała, że kiedyś gośćmi Biblioteki Uniwersyteckiej były takie znane osobistości jak papież Jan Paweł II, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska i in. Odsłonięte kulisy Białej Sali również budziły zachwyt. Poeci z zaciekawieniem wysłuchali historię kościoła św. Janów. Uniwersytecki kościół ma piękne tradycje, które pielęgnuje i kontynuuje.
– Bardzo wzniosłe są tradycje tej uczelni! — nie ukrywała zachwytu, gdy zapoznała się z tradycjami wyższej wileńskiej uczelni Jadwiga Czaplińska, poetka pedagog, emerytka z Białorusi.
I chociaż 23 maja mijał w napięciu i natłoku informacji oraz wrażeń, ale po „małej czarnej” nastąpił ciąg dalszy literackich wędrówek po Wilnie.
Obiektem zwiedzania była Katedra. Wielka historia Litwy i Wielkiego Księstwa Litewskiego spoczywa w Katedrze. Od kaplicy św. Kazimierza Królewicza aż do podziemi katedralnych z grobami królów i władców, z walorami architektury i wartości nieprzemijających zapoznawali się uczestnicy pleneru.
— Usłyszeliśmy, że to wszystko działo się i rozpoczynało w Wilnie. Wszystko jest tak ściśle z Wilnem związane! — zaskoczony był Siergiej Żylik, kierownik grupy z Białorusi.
Wycieczkowicze podziwiali także okazały budynek Urzędu Prezydenta RL. A na zakończenie wędrówek odwiedzili cmentarz na Rossie. Wieczór tego dnia był poświęcony poezji śpiewanej, podczas którego uczestnicy pleneru, przy ognisku prezentowali zarówno swoje utwory, jak też znanych autorów.
Kolejny dzień, 24 maja, międzynarodowego pleneru był również treściwy. W tym dniu odbyły się wykłady i warsztaty literackie, które prowadzili dr Józef Szostakowski i dr Halina Turkiewicz. Podstawową tematyką wykładów była literatura XIX-XX w. Następnie była lekcja kaligrafii pisania piórem i stalówką przy pomocy, których powstawały w dawnych czasach wielkie dzieła literackie. Jak się okazało, nie było to łatwą sprawą. Zajęcia odbywały się w Muzeum Władysława Syrokomli na Borejkowszczyźnie, gdzie przybliżono także życie i twórczość poety oraz jego przyjaciół. Dyrektorem placówki jest Helena Bakuła. Wieczór też upłynął w przyjaznej atmosferze. Czytano wiersze, dyskutowano na tematy literatury.
25 maja w ramach projektu „Dwa kraje – wspólna kultura i historia” w Muzeum Władysława Syrokomli na Borejkowszczyźnie odbyło się święto poezji „Lira Syrokomli”. Podczas którego swoją twórczość zaprezentowali uczestnicy międzynarodowego pleneru poetyckiego „Wiosna poezji” z rejonów wileńskiego i oszmiańskiego. Cel — było zaprezentowanie twórczości literackiej uczestników pleneru oraz promowanie literatury wśród młodzieży.
— Święto poezji „Lira Syrokomli” oraz plener literacki „Wiosna poezji” organizowane są w ramach projektu „Dwa kraje – wspólna kultura i historia” i są wspierane w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa Programu Współpracy Transgranicznej Łotwa-Litwa-Białoruś — witając gości, podkreśliła organizatorka imprez, dyrektor muzeum Helena Bakuła.
Na „Lirę Syrokomli” przybyło wiele gości, w tym Zdzisław Palewicz, mer rejonu solecznickiego, Michał Treszczyński, radny samorządu rej. wileńskiego, Leonarda Sapkiewicz, starosta gminy. W święcie poetyckim wzięła udział Szkoła Sztuk Pięknych rejonu wileńskiego pod kierownictwem Sauliusa Balsysa. Uczniowie szkoły wykonali kilka utworów muzycznych i wprowadzili w liryczny i podniosły nastrój zebranych w muzeum słuchaczy.
Z zaciekawieniem była wysłuchana twórczość poetów z rejonu oszmiańskiego jak też z rejonu wileńskiego. Swoją twórczość zaprezentowali Alina Saniuk, Natalia Grygoriewa, Jadwiga Czaplińska, Tamara Sawickaja, Dmitrij Ratkiewicz, Irina Izbickaja oraz inni.
Natomiast stronę litewską przedstawili Aleksander Sokołowski, Regina Pszczołowska, Tomasz Tomašiūnas, Neringa Januševičienė, Dariusz Kaplewski. Śpiewała Luba Nazarenko.
Słuchano poezji Władysława Syrokomli w przekładach na język litewski, białoruski, rosyjski. Poeci, którzy wzięli udział w „Wiośnie poezji” czytali swoje wiersze w językach ojczystych: polskim, litewskim, białoruskim i rosyjskim.
Siergiej Żylik, kierownik grupy białoruskiej, współorganizator projektu, dziękował za gościnność i zapewniał, że stosunki przyjaźni i współpracy będą kontynuowane.
– Talent to bogactwo i podstawa łączenia się na niwie kultury – sugerował koordynator.
Owocem pracy twórczej literackiego pleneru „Wiosna poezji” będzie antologia, która załączy 120 wierszy i będzie wydana ze środków unijnych. Promocja książki odbędzie się w rejonie oszmiańskim w sierpniu, w której wezmą udział także uczestnicy pleneru literackiego z rejonu wileńskiego.
We wrześniu książka zostanie wyeksponowana w Muzeum Władysława Syrokomli na Borejkowszczyźnie.