„Bądź wierny Idź” — cytat z wiersza „Przesłanie Pana Cogito” Zbigniewa Herberta jest mottem tegorocznej, jubileuszowej XXV Olimpiady Literatury i Języka Polskiego na Litwie.
W pierwszym dniu finałowych zmagań, w środę 19 marca, uczestnicy olimpiady zasiedli do pisania prac pisemnych, następnego dnia — w czwartek — wygłoszą przed komisją wystąpienia ustne na tematy literackie. „Olimpijczyków” i ich nauczycieli zgromadziła pod swym dachem Alma Mater licznych zastępów polonistów, uczących obecnie w polskich szkołach na Wileńszczyźnie — Litewski Uniwersytet Edukologiczny (czyli dobrze znany Instytut, następnie Uniwersytet Pedagogiczny), a ściślej Centrum Języka Polskiego, Kultury i Dydaktyki, czyli nasza polonistyka.
Gości przywitała kierownik Centrum Języka Polskiego, Kultury i Dydaktyki doc. dr Irena Masojć. Miłym wprowadzeniem w liryczny nastrój był występ zespołu studenckiego „Evviva l’arte”, złożonego ze studentek II roku polonistyki, który z akompaniamentem gitary zaśpiewał piosenkę do słów Herberta.
Święto zaszczycili swą obecnością dostojni goście: kuratorka olimpiady, starszy specjalista ds kształcenia podstawowego i średniego z Ministerstwa Oświaty i Nauki Ona Čepulėnienė, radca-Minister, konsul generalny ambasady RP na Litwie Stanisław Cygnarowski, dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie Małgorzata Kasner.
Nie mogło też zabraknąć osób, które przed 25 laty zapoczątkowały historię Olimpiady Języka Polskiego na Litwie — na uroczyste otwarcie przybyły też Teresa Kostkiewiczowa, honorowa przewodnicząca Komitetu Głównego Olimpiady Literatury i Języka Polskiego przy Instytucie Badań Literackich PAN oraz dyrektor Szkoły Średniej im. Sz. Konarskiego Teresa Michajłowicz. Życzenia uczestnikom olimpiady złożył również dziekan Wydziału Filologii Gintautas Kundrotas.
— Mam jeszcze w pamięci tę pierwszą Olimpiadę Literatury i Języka Polskiego — nie kryła wzruszenia Teresa Kostkiewiczowa. — Odbywała się ona w dość dramatycznych warunkach, doskonale pamiętam atmosferę tamtych czasów, a przede wszystkim dobrze pamiętam uczestników. Po raz pierwszy zetknęłam się wtedy z młodzieżą polską Litwy i z wielkim wzruszeniem i przejęciem słuchałam pięknej polszczyzny.
Dziś olimpiada ma już 25 lat, wyrosło nowe pokolenie jej uczestników.
— Chciałabym powiedzieć, że jest to wielkie osiągnięcie, wielki sukces środowiska polskiego w Wilnie i na Litwie — mówiła Teresa Kostkiewiczowa. — Pamiętam pierwszych uczestników olimpiady, którzy przyjechali do Polski na zawody, którzy osiągali coraz większe sukcesy i sprawiali coraz większą radość organizatorom na Litwie i nam, w Warszawie. Cieszyliśmy się, że możemy wymieniać wrażenia i nasze myśli dotyczące literatury i języka, nawiązać przyjaźnie.
Inicjatorka pierwszej olimpiady języka Polskiego na Litwie, Teresa Michajłowicz, mówiła o trudnościach i obawach towarzyszących organizacji historycznej olimpiady:
— Odbywała się ona w czasach, gdy połowę programu nauczania stanowiła literatura litewska, zaś na poznawanie języka ojczystego uczniowie szkół z polskim językiem nauczania mieli zaledwie 3 godziny tygodniowo. Ale, jak się okazało, obawialiśmy się niepotrzebnie.
Po życzeniach „…aby język giętki powiedział wszystko, co pomyśli głowa” nad pracami pisemnymi pochyliło się 35 uczniów, którzy przybyli do Wilna ze szkół rejonów wileńskiego, solecznickiego, trockiego, święciańskiego oraz stolicy. Prace olimpijczyków oceni komisja sprawdzająca złożona z wykładowców obu polonistyk — Litewskiego Uniwersytetu Edukologicznego oraz Uniwersytetu Wileńskiego z przewodniczącą komisji dr Barbarą Dwilewicz na czele.
Uroczyste zamknięcie XXV Olimpiady Języka Polskiego na Litwie i wręczenie nagród laureatom odbędzie się 21 marca br. w Szkole Średniej im. Szymona Konarskiego w Wilnie.
TEMATY PRAC PISEMNYCH
1. „Życie nasze całe składa się z pasma poświęceń” (S. Żeromski). Między „urodą życia” a troską o dobro innych. Porównaj postawy poszczególnych bohaterów literackich wobec konieczności wyboru
2. „Bez ustanku pracują we mnie ręce moich przodków”. Rozwiń myśl Zbigniewa Herberta, zastanawiając się nad rolą domu i tradycji w kształtowaniu tożsamości człowieka. W rozważaniach odwołaj się do wybranych tekstów literackich
3. „…by ci co po nas przyjdą uczyli się znowu najtrudniejszego kunsztu — odpuszczania win” (Z. Herbert). Motyw winy i kary, zemsty i przebaczenia w literaturze
4. Interpretacja wiersza Z. Herberta „Domysły na temat Barabasza”
5. Interpretacja porównawcza wierszy J. Tuwima „A jak sobie wieczorem…” i J. Iwaszkiewicza „Włóczęga”
