Na sto dni przed datą 16 lutego 2018 roku, kiedy będzie obchodzona 100. rocznica odzyskania Niepodległości Litwy, ze stacji kolejowej w Wilnie wyruszy pociąg.
Tak zwany ekspres stulecia uda się do nadmorskiej miejscowości Šilutė, a jadący nim pasażerowie będą mogli napisać kartkę „Ačiū“ z podziękowaniem skierowanym do kraju lub konkretnej, zasłużonej osoby. W czasie podróży historycy wygłoszą wykłady na temat stulecia państwowości. W Pałacu Prezydenckim zostanie umieszczony zegar, odliczający czas do 16 lutego.
W przyszłym roku podczas obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Litwę niepodległości będzie miało miejsce ponad tysiąc wydarzeń. Ponad siedemdziesiąt imprez okolicznościowych odbędzie się poza granicami kraju.
Jak mówi koordynator obchodów stulecia, Neringa Vaisbrodė, obchody będą się odbywały w 3 kierunkach: poznaj, twórz, świętuj. Złożą się na nie różne wydarzenia: filmy, wystawy, kampanie informacyjne, Święto Pieśni, uroczyste obchody 16 lutego. Planowany jest pokaz 17 filmów, zorganizowanie 9 wystaw – większość będzie miała miejsce w 2018 r., część imprez rozpocznie się już w bieżącym tygodniu.
Zasadnicza część uroczystości będzie miała miejsce 16 lutego oraz w dniach 30 czerwca – 6 lipca, kiedy odbędzie się Święto Pieśni.
„Szczególnym akcentem obchodów 16 lutego będzie projekt „Gloria Lietuvai“, kiedy o godz. 12.30 w całej Litwie będą rozbrzmiewać dzwony. Jednocześnie w Wilnie zostanie zaprezentowany specjalny utwór muzyczny, w którym zabrzmi sto dzwonów najważniejszych kościołów Litwy. Utwór zostanie wykonany ponownie podczas koncertu w Teatrze Opery i Baletu” – poinformowała dziennikarzy Neringa Vaisbrodė podczas prezentacji programu obchodów.
Uroczystości poświęcone obchodom Święta Niepodległości Litwy odbędą się również za granicą kraju. Będzie to wystawa malarskiego symbolizmu krajów bałtyckich w paryskim Muzeum D’Orsay, mobilna wystawa modernizmu, koncerty pod batutą dyrygent Mirgi Gražinytė-Tyla w Nowym Jorku, Berlinie, Birmingham, Sztokholmie, koncerty Martynasa Levickisa, kwartetu smyczkowego Mettis i pianisty Gabrieliusa Alekny. Imię Litwy będzie obecne na kiermaszu książek w Londynie czy na festiwalu kultury we Włoszech.
Ze swej strony Departament Turystyki zaprezentowało trasę „Keliauk ir pažink“ („Podróżuj i zwiedzaj”), na której znalazło się ponad 100 ważnych obiektów historycznych. Dla potrzeb gości zagranicznych dostosowano krótsze zwiedzanie 20 obiektów. Departament planuje kampanie reklamowe obchodów stulecia Litwy także w Polsce, Estonii, na Łotwie, na międzynarodowych wystawach turystycznych.
Zdaniem historyka, prof. Alfredasa Bumblauskasa, ważnymi dla Litwy datami są również dzień koronacji Mendoga 6 lipca, a także Święto Odrodzenia Niepodległości 11 marca. 16 lutego, według historyka, jest świętem szczególnym, ponieważ wskazuje na początek nowoczesnej Litwy.
„Stulecie jest naszym stuleciem – nie upamiętniamy tylko tych ludzi, którzy byli 16 lutego, ale szukamy punktu odniesienia dla całego stulecia” – twierdził profesor.
Historyk Norbertas Černiauskas podkreślił, że mimo prób historyków stworzenia galerii stu najsłynniejszych osobistości, nie udało się tego zrobić, bowiem bohaterów Litwy jest dużo więcej.
„Bohaterami stulecia są wszyscy ludzie, którzy opowiedzieli się za wolnością i dotrzymali wierności Litwie, dlatego myślę, że każdy z tu obecnych może uważać siebie za bohatera i tworzyć Litwę nowego stulecia” – mówił Černiauskas.
Na obchody stulecia w budżecie przewidziano 3,66 mln euro, w następnym roku – kolejne 7,5 mln euro. Najwięcej środków przeznaczy się na realizację filmów i wystaw.
Stulecie państwowości Litwy przypada w 2018 roku. 16 lutego 1918 r. Litewska Rada Państwowa (Taryba) podpisała dokument, w którym ogłosiła „przywrócenie niezależnego, opartego na demokratycznych fundamentach państwa ze stolicą w Wilnie, z porzuceniem wszelkich dotychczasowych związków państwowych z innymi narodami”.
Prof. Liudas Mažylis z Uniwersytetu Witolda Wielkiego w marcu bieżącego roku w archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych Niemiec trafił na odręcznie napisany tekst postanowienia w sprawie przywrócenia państwowości Litwy w języku litewskim oraz niemieckim z podpisami 20 sygnatariuszy. Historycy przypuszczają, że tamtego dnia mogły być podpisane inne dokumenty, ale miejsce ich przechowywania nie jest znane.