W Talinie zakończyło się czterostronne spotkanie premierów krajów bałtyckich i Polski. Wcześniej, premierzy Polski i Litwy spotkali się w rafinerii Możejkach.
– Ropa naftowa nie jest zwykłym surowcem, ale towarem, który decyduje w dużym stopniu o geopolityce. Bardzo się cieszę, że ta geopolityka łączy nas coraz bardziej z Litwą, a przez rafinerię w Możejkach również z Łotwą, Estonią i eksportem do innych krajów – mówił podczas konferencji prasowej premier Polski Mateusz Morawiecki.
Polski premier podkreślił, że rafineria w Możejkach jest kluczową inwestycją dla bezpieczeństwa energetycznego w regionie, a jej zrealizowanie zawdzięczamy prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu. „Trzeba było odwagi, determinacji, wyobraźni i wizji strategicznej Lecha Kaczyńskiego, żeby przewidzieć, jak ważne będą te powiązania gospodarcze pomiędzy naszymi krajami dla umacniania bezpieczeństwa w wymiarze politycznym, energetycznym, finansowym i po prostu, w wymiarze gospodarczym. Żeby zobaczyć sprawy w szerszej perspektywie niekiedy potrzebujemy czasu. Czas pokazał dobitnie, że prezydent Kaczyński miał rację, kiedy przestrzegał przed zakusami Rosji, kiedy tworzono Nord Stream 1. Później nastąpiła inwazja na Gruzję, potem była Ukraina. Teraz jest Nord Stream 2” – mówił Mateusz Morawicki.
Postać Lecha Kaczyńskiego pojawiła się również w wypowiedzi premiera Litwy. Saulius Skvernelis podkreślił, że to w czasie kadencji prezydentów Lecha Kaczyńskiego i Valdasa Adamkusa Polskę i Litwę zaczęły łączyć bardzo ciepłe relacje. Zauważył, że gdyby nie osobiste zaangażowanie Lecha Kaczyńskiego, rafineria w Możejkach mogłaby trafić w ręce Rosji. „Dziś możemy stawiać sobie retoryczne pytanie: jakie byłyby tego konsekwencje?” – mówił premier Litwy.
Premier Litwy zauważył, że Polskę i Litwę łączą obecnie wspólne interesy w zakresie bezpieczeństwa ekonomicznego, współpracy na forum UE, na forum wojskowym. „Jestem przekonany, że nasze państwa łączy obecnie znacznie więcej niż tylko geograficzne sąsiedztwo” – podkreślił Saulius Skvernelis.
Mateusz Morawiecki wyraził również pragnienie, aby w 10. rocznicę przejęcia kontroli nad rafinerią w Możejkach przez Orlen, wspólnie z premierem Litwy uczcić pamięć Lecha Kaczyńskiego poprzez okolicznościową tablicę. To upamiętnienie miałoby podkreślić, według premiera, jak ważny był to moment do tworzenia przestrzeni dla długofalowej współpracy gospodarczej i politycznej Polski i Litwy. Premier Litwy pozytywnie odpowiedział na propozycję.
W niedzielę wieczorem premierzy Polski i Litwy spotkali się w Tallinnie z szefami rządów Łotwy i Estonii. Politycy wzięli udział w krótkich uroczystościach z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości przez Estonię. Premierzy omówili bieżące kwestie z agendy regionalnej i unijnej, w szczególności stanowisko państw regionu w ramach negocjacji wieloletniego budżetu UE na lata 2021-27, a także trwające prace w zakresie połączenia sieci elektroenergetycznych państw bałtyckich z systemami europejskimi.
Opr. I. L. na podstawie: PAP i premier.gov.pl