Planując wakacyjne podróże, warto odpowiednio przygotować się do wyjazdu, aby zapewnić sobie bezpieczny wypoczynek. Odwiedzając inne kraje, a szczególnie egzotyczne, zwiększamy ryzyko złapania jakiejś nietypowej dla nas choroby.
Wybierając się na wakacje, warto najpierw samemu zapoznać się z sytuacją w kraju, do którego się wybieramy i sprawdzić, jakie są tam wymagane szczepienia. Taką informację łatwo znaleźć na stronie internetowej Centrum Chorób Zakaźnych i AIDS (www.ulac.lt). Jednak nie ma jednego, ogólnego schematu szczepienia się dla wszystkich, dlatego bardzo ważne, by zawczasu udać się na konsultację do lekarza, który udzieli indywidualnych rekomendacji i poinformuje o wszystkich, wymaganych szczepieniach. Na wizytę do lekarza najlepiej umówić się w terminie ok. 4-6 tygodni przed wyjazdem. Jednak jeżeli podróż została zaplanowana w „ostatnią minutę“i do wyjazdu zostało mniej czasu, wciąż poleca się jak najszybciej zwrócić się do opieki zdrowotnej, ponieważ niektóre szczepienia mogą być zrobione i później.
Szczepienia dla podróżujących są dwóch rodzajów: obowiązkowe i zalecane. Obecnie w większości egzotycznych krajów, głównie afrykańskich oraz Ameryki Południowej, wymaga się zaszczepienia przeciw żółtej febrze. W niektórych krajach jest też obowiązkowe szczepienie przeciwko zakażeniom meningokokowym. Ta szczepionka jest na przykład obowiązkowa dla pielgrzymujących do Mekki. Dlatego dla każdego podróżnika warto też pamiętać o Międzynarodowym Świadectwie Szczepień (tzw. ,,żółtej książeczce“), które jest dowodem przyjętych szczepionek. ,,Żółtą książeczkę“ należy zabrać ze sobą w podróż, bo bez niej wjazd do kraju może być zabroniony.
Szczepienia zalecane, choć nie są obowiązkowe, warto zrobić. W zależności od kraju i panującej w nim sytuacji, zalecane są różne szczepienia. Najczęściej szczepimy się przeciwko: wirusowemu zapaleniu wątroby A, cholerze, zakażeniom meningokokowym, durowi brzusznemu i żółtej febrze. Jeżeli występuje wielkie ryzyko kontaktu ze zwierzętami, zaleca się też zrobić szczepienia ochronne przeciw wściekliźnie. Dokładniejszej informacji o szczepieniach zalecanych udzieli lekarz, biorąc pod uwagę miejsce i czas trwania pobytu, odporność i wiek danej osoby itd.
Jedną z chorób, która wywołuje też wiele pytań u podróżujących, jest malaria. To choroba pasożytnicza, którą przenoszą komary. Występuje ona w ponad stu krajach tropikalnych, zwłaszcza w Afryce, Azji, Ameryce Południowej i stanowi wielkie zagrożenie nie tylko dla mieszkańców, ale i dla turystów. Nie istnieje obecnie dostępna szczepionka przeciwko malarii, co zatem robić, by uniknąć zachorowania? Przede wszystkim trzeba starać się chronić przed ukłuciami komarów, tzn. używać środki odstraszające, nosić ubranie zakrywające większą część ciała, zabezpieczyć miejsce noclegu i w razie potrzeby korzystać z moskitier, unikać przebywania w miejscach i czasie największej aktywności owadów. Nie mniej ważna jest też chemioprofilaktyka malarii, czyli przyjmowanie leków przeciwmalarycznych, o stosowaniu których może poinformować lekarz. Aby zapobiec komplikacjom zdrowotnym, warto znać też objawy choroby i jak najszybciej zwracać się do lekarza w razie podejrzenia malarii.
Warto jednak pamiętać, że mimo szczepień czy też chemioprofilaktyki, w trakcie podróży nadal trzeba dbać o swoje zdrowie i przestrzegać pewnych zasad. Oto kilka wskazówek, na co warto zwrócić szczególną uwagę:
1. Najczęstszą przyczyną zachorowań wśród podróżnych jest zakażona woda, a więc pij tylko przegotowaną wodę lub z zamkniętych butelek, unikaj lodu dodawanego do napojów.
2. Upewnij się, że podana żywność nadaje się do spożycia. Unikaj potraw surowych, nieprzegotowanych, długo trzymanych w temperaturze pokojowej, zrezygnuj z posiłków na straganach i innych miejsc, gdzie nie przestrzega się norm sanitarnych.
3. Często myj i odkażaj ręce. Zaleca się mieć ze sobą żel lub inne środki do dezynfekcji rąk, z których można skorzystać, gdy nie można umyć rąk.
4. Myj i obieraj owoce oraz warzywa przed ich spożyciem.
5. Niektóre choroby są przenoszone przez owady i kleszcze, więc używaj repelentów, noś ubrania, które zakrywają skórę, zabezpiecz miejsce noclegu i zakładaj moskitiery.
6. Nie głaskaj nieznanych zwierząt.
Przestrzegając pewnych zaleceń i zasad podróżowania, możemy zabezpieczyć sobie wspaniałe wakacje i wrócić w pełni zdrowia z najpiękniejszymi wrażeniami.
Dorota Demjanko