IV Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Tożsamość na styku kultur” rozpoczęła się 17 października w Akademii Edukacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Wilnie. Wydarzenie z udziałem naukowców z Polski, Czech, Ukrainy, Niemiec oraz Litwy potrwa dwa dni.
W imieniu organizatorów przybyłych gości przywitała doc. dr Irena Masojć z Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej.
„Jak wskazuje nazwa, myślą przewodnią konferencji są problemy wzajemnego oddziaływania na siebie różnych kultur: narodowych, lokalnej i globalnej, elitarnej i masowej. Tym razem szczególną uwagę chcielibyśmy poświęcić tożsamości młodego pokolenia i wypływającym z rozważań na ten temat problemom dydaktycznym. W konferencji bierze udział 25 uczestników z Polski, Czech, Ukrainy, Niemiec oraz Litwy, co pozwoli skonfrontować badania prowadzone na różnych obszarach Europy Środkowej” – podkreśliła doc. dr Irena Masojć.
Uczestników konferencji przywitała również kanclerz Akademii Edukacji UWW, prof. dr Vilija Salienė, ciesząc się, że studia polonistyczne na tej uczelni są realizowane i rozwijane. „Ta konferencja jest dowodem kontynuacji prac i ciągłości działania” – zaznaczyła kanclerz.
Jak zauważyła, temat konferencji jest symboliczny.
„Tożsamość na styku kultur może być postrzegana w różny sposób. Styk możemy postrzegać jako konfrontację, ale również jako współpracę. Życzę, by w dyskusjach praktycznych, naukowych przyświecała nam idea szukania pozytywnego aspektu, byśmy szukali wspólnych, jednoczących nas spraw” – mówiła prof. dr Vilija Salienė.
W imieniu posła na Sejm Jarosława Narkiewicza organizatorom konferencji dziękował jego doradca, Tomasz Bożerodski. „Wileńszczyzna zawsze była regionem wielokulturowym, którego mieszkańcy wypracowali unikatową tożsamość zbiorową, co warto zachowywać, rozwijać i oczywiście – badać” – mówił.
Dr Barbara Stankiewicz, doradca ministra oświaty, nauki i sportu, podkreśliła, że bardzo ważną i często decydującą częścią tożsamości jest język. „Język dzisiaj to nie tylko lingwistyka, ale także pewien model myślenia. Unikatowe jest to, że tożsamość tworzy się zawsze na styku – w stosunku do innej osoby, do innej kultury i dzisiaj chodzi nam nie tylko o to, jak zachować tożsamość, ale również o to, jak w dzisiejszych czasach globalizacji tę tożsamość ciągle na nowo określać” – mówiła dr Barbara Stankiewicz.
Czytaj więcej: Wilno szuka swojej tożsamości
Owocnych obrad i rozwiązań praktycznych uczestnikom konferencji życzyli przedstawiciele Ambasady RP w Wilnie. „Ogromnie cieszymy się, że właśnie centrum edukacji polonistycznej na Uniwersytecie Witolda Wielkiego jest organizatorem tej konferencji. Odpowiada ono na pewne potrzeby. Jak wiemy, tematyka tożsamości jest bardzo złożona. Mam nadzieję, że dyskusje będą owocne i doprowadzą do rozwiązań praktycznych” – mówiła konsul Irmina Szmalec.
Paweł Krupka, zastępca dyrektora Instytutu Polskiego w Wilnie, zwrócił uwagę na istotny aspekt badań humanistycznych – ich stronę praktyczną.
- Podczas konferencji prelekcję na temat oświaty mniejszości narodowych na Litwie wygłosiła dr Vida Montvydaitė, dyrektor Departamentu Mniejszości Narodowych przy Rządzie RL. Jak mówiła, na Litwie mieszkają przedstawiciele 154 narodowości. Wilno jest jednym z najbardziej różnorodnych narodowościowo miast, wielokulturowa jest również Kłajpeda, gdzie mieszka 76 narodowości.
„Rzeczą ważną dla każdego narodu jest zachowanie tożsamości i języka. Polem bitwy i polem poszukiwań dla każdego nauczyciela czy profesora jest aspekt, jak zachować własną tożsamość w zderzeniu z globalizacją. W swojej pracy spotykam przedstawicieli różnych mniejszości narodowych, których absorbuje jedno zagadnienie: jak zachować własną kulturę, język, jak wszczepić te wartości młodemu pokoleniu” – mówiła dr Vida Montvydaitė.
Zaprezentowała ona dane statystyczne dotyczące szkół mniejszości narodowych na Litwie. Jak wynika z danych, mimo ujemnego przyrostu demograficznego na Litwie, w szkołach mniejszości narodowych ilość uczniów prawie się nie zmienia. Ciekawym materiałem badawczym są dane dotyczące wyników egzaminów państwowych z języka litewskiego. „Litwa znajduje się w ciekawej sytuacji w porównaniu do innych krajów. Dla przykładu, w Kownie, które jest uznawane za najbardziej litewskie miasto, egzamin z języka państwowego złożyło 92 proc. uczniów, w Wisaginii, gdzie mieszka 60 proc. Rosjan, egzamin z litewskiego zdało 62 z 69 uczniów. W rejonie solecznickim, gdzie zwarcie zamieszkują Polacy, egzamin zdało 64 proc. uczniów. Potrzebna jest pomoc naukowców, badania dotyczące problemów metodycznych, problemów programu nauczania; dlaczego nie potrafimy zapewnić uczniowi kończącemu szkołę skutecznej integracji i możliwości robienia kariery” – zwróciła uwagę dr Vida Montvydaitė.
Partnerami dwudniowej konferencji są uczelnie z innych krajów: katedra slawistyki z Uniwersytetu Ostrawskiego w Republice Czeskiej i Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.