17 grudnia planowane jest przyjęcie budżetu na 2020 rok. Według danych Ministerstwa Finansów po zrewidowaniu budżetu na przyszły rok wydatki wzrosły o 55 mln euro.
„Budżet jest realistyczny, oparty na kompromisach z wieloma środowiskami, zbilansowany, w pełni odpowiadający przepisom dyscypliny fiskalnej, skierowany również na zmniejszenie ubóstwa” – powiedział minister finansów Vilius Šapoka.
Według prognoz, dochody przyszłorocznego budżetu Litwy wzrosną o 9 proc. (956 mln euro) do 11,545 mld euro. Wydatki budżetu w 2020 roku mają wzrosnąć o 8 proc. (940 mln euro) do 12,646 mld euro.
W 2020 r. wzrosną akcyzy na mocny alkohol, tytoń i paliwa, zostaną zlikwidowane ulgi akcyzowe na olej napędowy służący do ogrzewania budynków. Dzięki zwiększeniu akcyzy na paliwo do budżetu wpłynie dodatkowo 31 mln euro, ale litr benzyny zdrożeje średnio o 4 centy, a olej napędowy o 3 centy. Na zmniejszeniu ulg akcyzowych na olej napędowy służący do ogrzewania budżet zyska 14,8 mln euro, na zwiększeniu akcyzy na mocny alkohol 10 mln euro.
Minimalne miesięczne wynagrodzenie brutto wzrośnie o 52 euro (z 555 do 607 euro), natomiast netto o 41 euro. W przyszłorocznym budżecie największa jego część przeznaczona zostanie na opiekę społeczną – 6,16 mld euro. W nowym roku planowana jest większa odpowiedzialność finansowa samorządów. Dochody budżetów samorządowych wzrosną o 337,6 mln euro (o 11,4 proc.).
CZYTAJ WIĘCEJ: Zmiany w opiece socjalnej 2020 roku
Tzw. pieniądze na dziecko od 1 stycznia 2020 roku dla dzieci niepełnosprawnych, pochodzących z rodzin wielodzietnych oraz nisko uposażonych wzrosną o 20 euro w porównaniu do roku bieżącego (z 70 do 90 euro), natomiast od 1 lipca 2020 roku wzrosną o kolejne 10 euro i wyniosą 100 euro. Od 1 lipca większe o 10 euro będą również świadczenia wypłacane dla wszystkich innych dzieci – wyniosą 60 euro miesięcznie (obecnie 50 euro). Średnia emerytura dla osób w powszechnym wieku emerytalnym wzrośnie o 30 euro (od 345 do 375 euro), natomiast średnia emerytura z wymaganym stażem pracy wzrośnie o 32,5 euro (od 364,5 do 397 euro).
Wzrosły kwoty skierowane na podniesienie wynagrodzeń dla pracowników oświaty i kultury, większe kwoty przeznaczono również na podniesienie wynagrodzeń dla lekarzy i pielęgniarek, strażaków, pracowników policji.
Pomimo optymistycznych prognoz związki zawodowe strażaków zapowiedziały akcję protestacyjną, która ma być przeprowadzona dziś, 17 grudnia. Saulius Džiautas, szef związku zawodowego strażaków, nie kryje rozczarowania. Zaznacza, że strażakom zostanie przyznany w przyszłym roku dodatkowo 1 milion euro zamiast oczekiwanych 20 milionów.
Ekonomiści twierdzą, że Litwa powinna ostrożnie oszacowywać możliwości. Główny ekonomista „Swedbank“ Nerijus Mačiulis, w rozmowie z „Kurierem Wileńskim”, zaznaczył, że nie przypomina sobie takiego chaosu z powodu przyjęcia budżetu.
– Pozostaje zaledwie dwa tygodnie do końca roku, a nadal nie wiadomo czy od 1 stycznia będziemy płacić nowe podatki. Coraz bardziej w ekonomii namacalna też jest rozbieżność pomiędzy wydatkami i planowanymi dochodami. Obecnie można zauważyć pogorszenie międzynarodowej sytuacji gospodarczej. Międzynarodowe organizacje nie tylko obniżają prognozy, ale i wskazują, że w przyszłości mogą być one jeszcze bardziej obniżone. Dlatego właśnie Litwa powinna bardzo ostrożnie oszacowywać swe możliwości – mówi ekonomista.
Negatywnie ocenia też skutki ekonomiczne eksperymentalnych podatków – opodatkowania banków i supermarketów.
– Warto by było przeanalizować doświadczenia innych krajów, które pozwolą przekonać się, że to nie jest najlepszy pomysł – zaznacza Mačiulis.
Dotychczas też nie wiadomo, czy zostanie wprowadzony kontrowersyjny podatek od samochodów, które zatruwają środowisko.
Omawiając ważne kwestie budżetowe, wciąż wypływa sprawa ministra komunikacji Jarosława Narkiewicza.
Prezydent Gitanas Nausėda przed kilkoma tygodniami wyraził wotum nieufności wobec ministra oraz zaapelował do niego o ustąpienie ze stanowiska. Z kolei premier Saulius Skvernelis powiedział, że nie widzi podstaw prawnych do dymisjonowania ministra Narkiewicza.
– Decyzję ws. ministra komunikacji Jarosława Narkiewicza premier Saulius Skvernelis podejmie w przyszłym tygodniu – wczoraj po spotkaniu prezydenta Gitanasa Nausėdy z premierem poinformował doradca szefa państwa ds. polityki wewnętrznej Povilas Mačiulis. Dodał, że premier poprosił o możliwość skoncentrowania się w tym tygodniu na przyjęciu budżetu na przyszły rok.
„Prezydent podczas spotkania raz jeszcze podkreślił, że minister komunikacji, który stracił zaufanie społeczeństwa i szefa państwa, stał się problemem rządu, a przedłużające się rozwiązywanie tego problemu obniża autorytet niniejszego rządu i instytucji państwowych. Premier poprosił o możliwość skoncentrowania się w tym tygodniu na najważniejszej ustawie roku – budżecie na 2020 rok. Decyzję ws. ministra premier obiecał podjąć w przyszłym tygodniu” – podczas konferencji prasowej powiedział Povilas Mačiulis.
Fot. Marian Paluszkiewicz