Mówi się, że Pan Bóg stworzył babcię i dziadka, ponieważ nie mógł być wszędzie… W Polsce już od 56 lat Dzień Babci obchodzony jest 21 stycznia, a dzień później swoje święto mają dziadkowie. Na Litwie dziadkowie i babcie nadal nie mają swojego święta.
Szczerze mówiąc, nie wiem, dlaczego na Litwie nie mamy święta babci i dziadki. Ten temat był poruszany przed wieloma laty, ale jakoś ucichł, no i nadal nie mamy tego ważnego święta. Bardzo dziękuję „Kurierowi Wileńskiemu”, że poruszył tę sprawę. Od razu, gdy tylko zadzwoniono do mnie z pytaniem, dlaczego na Litwie nie mamy święta babci i dziadka, zaczęliśmy o tym dyskutować.
Polska obchodzi Dzień Babci i Dzień Dziadka i bardzo to święto celebruje. Polacy mieszkający na Litwie także obchodzą te święta 21 i 22 stycznia. Dzieci swoim dziadkom szykują laurki, wystawiają przedstawienia w polskich szkołach i przedszkolach – mówi „Kurierowi Wileńskiemu” posłanka Rimantė Šalaševičiūtė, przewodnicząca sejmowej komisji spraw socjalnych i pracy, była minister zdrowia.
Czerpać wzór z Polski
Jak zaznacza Rimantė Šalaševičiūtė, z Polski Litwa bierze wiele dobrych przykładów, np. wsparcie na dziecko wypłacane jest na Litwie na wzór polskiego programu 500+, na wzór Polski weszła także w życie ustawa o Karcie Rodziny.
– Nie rozumiem, dlaczego nie przejęliśmy tak pięknego święta. Jeszcze raz wam dziękuję i obiecuję, że na ten temat w Sejmie podyskutujemy, zaagitujemy niektórych członków mojej komisji i zarejestrujemy tę propozycję. Czy to zostanie zrealizowane, zależy już od Sejmu – deklaruje posłanka Šalaševičiūtė.
– W pierwszą niedzielę maja na Litwie obchodzimy Dzień Matki, a w pierwszą niedzielę czerwca obchodzony jest Dzień Ojca. Myślę, że najlepiej byłoby, gdyby to święto u nas przypadało latem, np. w lipcu czy sierpniu. I na wzór Polski – pierwszy Dzień Babci, a następny Dzień Dziadka. Tylko że w lipcu mamy dużo świąt państwowych, a w sierpniu Matki Bożej Zielnej, święto katolickie – zastanawia się polityk.
– Święto Babci i Dziadka na Litwie powinno być sformalizowane. Sama jestem babcią, mam czworo wnuków i byłoby mi bardzo miło, gdyby w Dzień Babci przyjechały do mnie wnuki. To dla każdej babci i dziadka na pewno byłoby przyjemne – zaznacza Rimantė Šalaševičiūtė.
Wnuki to dla babć cały świat
I chociaż na Litwie formalnie nie ma takiego święta, uczniowie polskich szkół i przedszkoli na Wileńszczyźnie z okazji polskiego Dnia Babci organizują imprezy, na które zapraszają swych dziadków.
– Mam dwie wnuczki, obie uczęszczają do polskiego Gimnazjum w Rudominie im. Ferdynanda Ruszczyca. Byłam u jednej i drugiej wnuczki na Dzień Babci, dzieci przygotowały przedstawienie dla babć i dziadków i wręczyły im laurki. Teraz wnuczki są w starszych klasach, ale pamiętają, że 21 stycznia to Dzień Babci, a dzień później Dzień Dziadka i zawsze nas pozdrawiają. Moje koleżanki, których wnuki chodzą do litewskich szkół, bardzo mi zazdroszczą tego święta. Nie wiem, dlaczego na Litwie go nie obchodzimy.
Czasami babcia zastępuje mamę. Tak było w mojej sytuacji, bardzo wcześnie zostałam sierotą i wychowywała mnie moja babcia. Jestem jej za wszystko wdzięczna. Babcia to prawdziwy skarb. Moim zdaniem to wstyd, że nie mamy tego święta. Często mówi się, że wnuki kochamy jeszcze bardziej niż dzieci – i to chyba jest prawdą. Moje wnuczki to dla mnie cały mój świat. Nie wyobrażam sobie życia bez nich i jest mi bardzo miło, gdy 21 stycznia przychodzą do mnie z życzeniami – mówi „Kurierowi Wileńskiemu” babcia Regina Szostak.
W Polsce ideę podsunęła prasa
W pierwszym dniu października na Litwie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Seniorów. Propozycję ogłoszenia Dnia Dziadków, za przykładem innych państw, w tym Polski, w 2010 r. kilkakrotnie składał wówczas obecny poseł na Sejm Evaldas Jurkevičius.
Jego zdaniem nie należało porównywać święta dziadków z dniem seniorów, którego celem jest zwrócenie uwagi raczej na starzenie się człowieka i związane z tym problemy.
Natomiast święto dziadków, które przypadałoby 28 sierpnia, według posła, służyłoby wzmacnianiu więzów między pokoleniami, wyrażaniu szacunku swoim babciom i dziadkom. Niestety, litewski Sejm nie poparł tej pięknej inicjatywy.
W 1964 r. w Polsce za sprawą tygodnika „Kobieta i Życie” powstał pomysł uczczenia pani o siwych włosach, siedzącej w okularach w fotelu i robiącej na drutach. Już rok później święto to zaczął popularyzować „Express Poznański”. W 1966 r. „Express Wieczorny” ogłosił dzień 21 stycznia Dniem Babci.
Czytaj więcej: Miłości nigdy za dużo
Babcie i dziadkowie świętują na całym świecie
Święto dziadków obchodzone jest na całym świecie w różnych dniach. Hiszpanie oraz Brazylijczycy świętują 26 lipca.
Bułgarzy obchodzą Dzień Babci także 21 stycznia, tak jak w Polsce.
W Wielkiej Brytanii Dzień Dziadków obchodzony jest 11 lutego i nazywa się go Grandmother Achievement Day.
Japończycy są narodem, który starsze osoby darzy wielkim szacunkiem. Święto Babć i Dziadków celebrują wszystkie starsze osoby. W 1966 r., aby podkreślić wartość długiego życia, ustanowiono 15 września Dniem Szacunku dla Wieku. W języku japońskim nazywa się go Keiro no Hi.
Co ciekawe, na Okinawie dzień ten trwa tam cały rok. Starsi ludzie są tam obdarzani powszechnym i głębokim szacunkiem, a dla młodych są autorytetami odnośnie do życia i moralności. Starość, wbrew temu, co pokazuje zachodnia moda mówiąca, że królować powinny piękno i młodość, jest w Japonii powodem do dumy i ludzie nie ukrywają wieku.
W Niemczech Dzień Babci ma ruchomą datę. Obchodzony jest w każdą drugą niedzielę października. Dla Niemców to nowe święto, wprowadzono je zaledwie kilka lat temu.
Kościelne lub komercyjne pochodzenie święta
W Stanach Zjednoczonych Narodowy Dzień Babci i Dziadka obchodzony jest od 1978 r. w pierwszą niedzielę po Dniu Pracy, we wrześniu. Oficjalnymi kwiatami święta są niezapominajki. Z tej okazji John Prill skomponował także specjalny hymn pt. „A Song for Grandma and Grandpa”.
We Francji dzień dedykowany babciom (obchodzony od 1987 r.) przypada w pierwszą niedzielę marca, a dziadkom – w pierwszą niedzielę października. Pomysłodawcą święta była marka Le Café Grand’Mère, ale mimo komercyjnego pochodzenia dzień zyskał znaczną popularność i od ćwierć wieku Francuzi chętnie go obchodzą.
Włoskie święto babć i dziadków, czyli La Festa dei nonni przypada na 2 października i został ustanowiony w 2005 r. Data została wybrana nieprzypadkowo – tego dnia w Kościele katolickim jest celebrowane święto Świętych Aniołów Stróżów. Podobnie jak w Stanach Zjednoczonych oficjalnym kwiatem święta we Włoszech jest niezapominajka.
W Australii od 2010 r. Dzień Babci i Dziadka obchodzi się w pierwszą niedzielę listopada.
W Estonii Dzień Babci i Dziadka celebrowano po raz pierwszy w 2010 r., święto ustanowiono na drugą niedzielę września.
Rosjanie też kochają swoje babuszki i dieduszków. Od 2009 r. w Rosji świętuje się Dzień Babci 15 października.
***
„Niech dziadkowie nigdy, z żadnego powodu, nie będą wyłączeni z rodziny. Są skarbem, którego nie możemy odebrać nowym pokoleniom, zwłaszcza ich świadectwa wiary” – przestrzegał papież Benedykt XVI.
Fot. Adobe Stock (2)
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” nr 3(7) 18-24/01/ 2020