Od 1 marca szczepienia również w aptekach

Wkrótce w aptekach będziemy mogli nie tylko kupić leki, ale także się zaszczepić. W przyszłości przeszkoleni farmaceuci będą mogli szczepić przeciwko COVID-19 oraz na inne choroby.

– Obecnie sprawdzamy, w których aptekach wykonywanie szczepień będzie najbardziej odpowiednie i wygodne dla klientów. Apteka musi również spełniać określone wymagania dotyczące przestrzeni i innych wymogów. A więc, usługi szczepień będą dostępne tylko w tych aptekach, które będą spełniały wszystkie wymogi zgodnie z obowiązującymi przepisami – mówi dla „Kuriera Wileńskiego” prezes Litewskiego Zrzeszenia Aptek Kristina Nemaniūtė-Gagė.

Na Litewskim Uniwersytecie Nauk o Zdrowiu (LSMU) odbywają się specjalne szkolenia dla farmaceutów, które pozwolą rozszerzyć ich kompetencje i dzięki temu przyspieszyć proces szczepień na Litwie. Celem szkoleń jest przygotowanie farmaceutów posiadających licencję farmaceuty do uzyskania kwalifikacji zawodowych farmaceuty zaawansowanego w trybie określonym aktami prawnymi Republiki Litewskiej. W przyszłości przeszkoleni farmaceuci będą mogli szczepić przeciwko COVID-19 oraz innym chorobom.

– Każda apteka, w której będą odbywały się szczepienia, musi mieć przeznaczone do tego osobne pomieszczenie. Należy również uzyskać nową licencję na tę usługę. Apteki rozpoczną współpracę z nowymi, nadzorującymi je instytucjami – Państwową Służbą Akredytacji Działalności Zdrowotnej oraz Narodowym Centrum Zdrowia Publicznego przy Ministerstwie Ochrony Zdrowia. Mamy nadzieję, że licencjonowanie i współpraca przebiegną bezproblemowo – zaznacza rozmówczyni.

Szczepić się w aptekach będą mogli tylko dorośli, a zatwierdzony regulamin nie przewiduje jeszcze szczepień szczepionkami refundowanymi przez państwo.

– Osoby przyjeżdżające do apteki na szczepienia nie będą musiały posiadać zaświadczeń od lekarzy, gdyż farmaceuta zaawansowanej praktyki będzie miał kompetencje i prawo do oceny stanu zdrowia pacjenta, wskazań i przeciwwskazań do szczepień. Ponadto farmaceuta będzie zalogowany do systemu e-Zdrowie, gdzie będzie mógł zobaczyć wszystkie informacje o stanie zdrowia pacjenta potrzebne do wykonania szczepienia – podkreśla prezes Litewskiego Zrzeszenia Aptek.

W opinii Litewskiego Zrzeszenia Aptek pomoże to rozładować pracę w przychodniach. Na Litwie działa ponad 1 300 aptek i w zasadzie każda może świadczyć tę usługę.

– Jest to bardzo ważna decyzja. Jeżeli chcemy porównywać się z aptekami z innych krajów Unii Europejskiej, to musimy wprowadzić wiele nowości. To znaczy, w aptekach na Litwie nie tylko muszą być sprzedawane leki, wykonywane szczepionki, ale w przyszłości muszą one wprowadzić większą liczbę usług, takich jak przedłużenie recepty, lub w przypadkach ekstremalnych – wypisanie recepty w aptece – tłumaczy Kristina Nemaniūtė-Gagė.

Prezes sieci aptek Eurovaistinė Laimonas Devyžis w rozmowie z „Kurierem Wileńskim“ powiedział, że w marcu planowane jest rozpoczęcie szczepień w ośmiu aptekach sieciowych, w pięciu głównych miastach: Wilnie, Kownie, Kłajpedzie, Szawlach i Poniewieżu.

Czytaj więcej: Pomoc dla ofiar przemocy domowej w aptekach „Eurovaistinė”

– W tym celu szkolonych jest ponad 50 farmaceutów naszej sieci aptek. Mamy nadzieję, że wkrótce nastąpi rozszerzenie tej usługi w większości naszych aptek sieciowych – podkreśla prezes sieci.

Szkolenie składa się z dwóch części – teoretycznej i praktycznej. Podczas szkolenia farmaceuci zdobędą całą niezbędną wiedzę o szczepieniach: znajomość technik szczepień, zasad przechowywania szczepionek, profilaktyki i kontroli chorób, zaleceń dotyczących szczepień, rozwoju odporności, możliwych skutków ubocznych.

Prezes zarządu Eurovaistinė nie wyklucza, że w niedalekiej przyszłości pacjenci będą mogli zaszczepić się w aptekach nie tylko przeciwko grypie i kleszczowemu zapaleniu mózgu, ale także przeciwko COVID-19.

– Jesteśmy gotowi uczestniczyć w procesie zarządzania pandemią i jak najszybciej postaramy się sprostać wymaganiom. Szczepionki przeciwko grypie i kleszczowemu zapaleniu mózgu są wprowadzane do aptek, ponieważ należą do najpopularniejszych i najbardziej istotnych w społeczeństwie – podkreśla Laimonas Devyžis.

Zdaniem rozmówcy w chwili obecnej konieczne jest zapewnienie, aby apteki, w których mają odbywać się szczepienia, spełniały stawiane im wymagania.

– Apteki muszą spełnić wymogi dotyczące przestrzeni i wentylacji, ważne jest, aby zapewnić dostęp do ciepłej i zimnej wody. To naturalne, że nie będziemy w stanie jeszcze zaoferować tej usługi w najmniejszych aptekach, ale w przyszłości na pewno weźmiemy to pod uwagę przy otwieraniu nowych lub przebudowie już istniejących – zapewnia Devyžis.

Praktyka na świecie pokazuje, że liczba zaszczepionych osób wzrasta wraz z wprowadzeniem szczepień w aptekach. Szczepienia w aptekach są już dostępne w wielu krajach, a pacjenci już je doceniają np. w Norwegii, Portugalii, Szwecji.

Według najnowszych danych Litwa ma największą częstość występowania kleszczowego zapalenia mózgu w Europie. Każdego roku 300–700 mieszkańców Litwy zapada na tę groźną chorobę wirusową. Według danych Centrum Chorób Zakaźnych i AIDS w Wilnie śmiertelność z powodu kleszczowego zapalenia mózgu wynosi 0,5–4 proc. Około jedna trzecia osób z kleszczowym zapaleniem mózgu nie wraca w pełni do zdrowia. Najczęstsze powikłania to niezdolność do koncentracji, zaburzenia snu, uporczywe bóle głowy, nadwrażliwość, zmiany w zachowaniu i rzadziej paraliż.

Aby uzyskać pełną odporność na kleszczowe zapalenie mózgu potrzebne są trzy szczepionki. Częściowa odporność rozwija się po dwóch szczepionkach. Drugą szczepionkę podaje się 14 dni po pierwszej, a trzecią 5–12 miesięcy po drugiej. Inne szczepionki przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu są powtarzane co 3–5 lat.

Każdego roku na grypę choruje 5–10 proc. mieszkańców Litwy, w sezonie umiera około 20 osób. Ostatnio, ze względu na bardziej aktywne szczepienia i wprowadzenie kwarantanny, częstość występowania grypy znacznie się zmniejszyła. Mimo to eksperci ds. chorób zakaźnych ostrzegają, że grypa może się zaktywizować w następnym sezonie. Wirus grypy wywołuje ostry przebieg choroby, która jest niebezpieczna ze względu na związane z nią komplikacje. Wirus grypy jest szczególnie niebezpieczny u osób w wieku powyżej 65 lat z przewlekłymi chorobami, dla kobiet w ciąży. Szczepionki są najskuteczniejszym środkiem zapobiegawczym tych chorób zakaźnych. Odporność rozwija się po około dwóch tygodniach od szczepienia przeciw grypie. Szczepienie takie jest wymagane raz w sezonie. Najlepiej jest szczepić się w październiku i listopadzie.

Czytaj więcej: Szczepionka – nasza szansa na powrót do normalnego życia