Helena Juchniewicz: „Współczesna szkoła jest niewątpliwie inna”

„W naszej szkole najważniejszy zawsze był uczeń, duszą szkoły – nauczyciel, a dumą – jej absolwenci” – powiedziała „Kurierowi Wileńskiemu” dyrektor Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Wilnie Helena Juchniewicz.

Honorata Adamowicz: Czym jest dla Pani nominacja do tytułu „Polak Roku” w konkursie organizowanym przez redakcję „Kuriera Wileńskiego”?

Helena Juchniewicz: Ta nominacja jest wyróżnieniem, pozytywnym nastrojem przed świętami, odpowiedzialnością, refleksją o wynikach pracy i układaniem nowych planów. Przyjemnością i zaszczytem. Wśród zacnych osób nominowanych do tytułu „Polaka Roku” są również nasi absolwenci, Albert Wołk i Tomasz Bożerocki, więc jako nauczyciel i dyrektor niezmiernie się cieszę, że mamy tak godnych wychowanków gimnazjum. Na podium „Polaka Roku” w poprzednich nominacjach także byli nasi absolwenci: Marzena Mackojć-Sinkevičienė oraz Piotr Andrzejewski. Widzę, że rzetelna praca pedagogów owocuje.

Co znaczy dla Pani bycie Polką na Litwie?

Już wybór polskiej szkoły odzwierciedlał chęć moich rodziców, aby wychowywać dziecko w tradycjach polskich, umacniać tożsamość. Od kiedy pamiętam, piękne święta bożonarodzeniowe kojarzą mi się z potrawami przyrządzanymi przez całą rodzinę, śpiewaniem kolęd. Nawet gdy mama miała odbyć kurację w sanatorium, ja, mając 8 lat, piekłam pierożki i przygotowywałam potrawy z ojcem. Swego syna również wychowałam w tradycjach polskich. Pielęgnuję również polskie tradycje w szkole. Mamy przełamanie się opłatkiem, jasełka z dziećmi i rodzicami. Dbam o to, by po ukończeniu naszego gimnazjum młodzież była dumna, że ukończyła właśnie tę szkołę. Dla mnie jako dyrektora szkoły bycie Polką na Litwie to odpowiedzialność za młode pokolenie Polaków.

Co jest Pani największym marzeniem jako dyrektora Gimnazjum im J. I. Kraszewskiego?

Od lat pedagodzy i rodzice polskich szkół na Litwie dążyli do przywrócenia matury z polskiego jako egzaminu obowiązkowego. Matura z języka polskiego stanie się obowiązkowym egzaminem państwowym. Odpowiednią decyzję podpisali ministrowie resortów oświaty Litwy i Polski. Teraz mamy to omówić w środowisku polskim, jak widzimy to rozwiązanie w praktyce. Poprawna decyzja należy do nas, Polaków na Litwie. Trzeba tylko podjąć przychylną decyzję, a wtedy marzenie się spełni. Innym moim marzeniem jest wydanie książki pt. „Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Wilnie filarem polskości”, która opowiadałaby o bogatej historii polskiej szkoły w Nowej Wilejce.

Jak wiele się zmieniło, od kiedy Pani jest dyrektorem?

O naszej szkole można by mówić wiele i długo. Na przestrzeni lat zmieniała swoje oblicze, strukturę. Współczesna szkoła jest niewątpliwie inna. Obiektywnie musimy przyznać, że wiele się zmieniło przez ten czas. W naszej szkole najważniejszy zawsze był uczeń, duszą szkoły – nauczyciel, a dumą – jej absolwenci. Współczesność stawia wysokie wymagania, a my jako szkoła staramy się im sprostać, dlatego inicjowałam współpracę z kilkoma szkołami i gminami w Polsce: Szkołą Podstawową nr 3 w Łomiankach oraz Liceum im. C. K. Norwida w Lublinie, gminami Krokowa, Konstancina-Jeziorny. Rozszerzamy zakres użycia technologii informacyjnej, zainstalowany jest system Wi-Fi w całej szkole i rozpoczynamy szkolenia dla nauczycieli dotyczące bezpiecznego korzystania z sieci i tworzenia przychylnej przestrzeni elektronicznej dla dzieci. Rozbudzamy także zainteresowania sztuką, literaturą, teatrem. Możemy poszczycić się wieloma olimpijczykami.

Obecnie jesteśmy pionierami w odnawianiu programów kształcenia ogólnego. Nasi nauczyciele, fizyk Paweł Stankiewicz, polonistka Joanna Szczygłowska, pracowali w zespołach redakcyjnych nad ich odnawianiem. Jesteśmy pilotażową szkołą do badań nad odnowionymi programami. Współpracując z naukowcami, wnioski o skuteczności programów przedstawimy do ogólnego raportu badań i zaleceń nad odnowionymi programami. Uprawnienia do takiej działalności naszej szkoły (wybrano 30 szkół na Litwie i 4 szkoły w Wilnie) potwierdza rozporządzenie minister oświaty Litwy z września 2021 r. Bardzo mnie cieszy, że możemy przekazywać doświadczenie i informacje dla szkół o wdrażaniu odnowionych treści przedmiotowych. Uważam, że wiele zrobiliśmy i powoli stajemy się centrum kształcenia dla innych szkół, więc marzenia dyrektora szkoły się spełniają.

Równolegle angażujemy się w trzech dwuletnich projektach Narodowego Centrum Egzaminacyjnego. Biorąc aktywny udział w projektach, pozyskaliśmy środki na laboratoria językowe z jęz. litewskiego, wzmocniliśmy bazę dydaktyczną i technologiczną jęz. obcych, jęz. polskiego. Od wielu lat w naszym gimnazjum istnieje harcerstwo. Stałam u źródeł zakładania drużyny harcerskiej. Z mojej inicjatywy nawiązaliśmy kontakty z instruktorami harcerstwa w Olsztynie, byłam drużynową pierwszych harcerzy w szkole. Do dziś z sentymentem wspominam wyjazdy z harcerzami na obozy szkoleniowe pod namioty do Rudaw Janowickich.

Czytaj więcej: Znani już są kandydaci do tytułu „Polak Roku 2021”

Jakie plany ma szkoła na przyszłość?

W tym roku szkolnym planuję: zakończyć prace nad zieloną przestrzenią edukacyjną, czyli tzw. zieloną klasę, zakończyć rekonstrukcję i zagospodarowanie stadionu. Praktycznie powstał nowy obiekt sportowy przy szkole! W skład obiektu wchodzą boiska do następujących gier sportowych: boisko do piłki nożnej ze sztuczną nawierzchnią, boisko do tenisa ziemnego, boisko do siatkówki, boisko do koszykówki, bieżnia lekkoatletyczna 4-torowa o długości 250 m (nawierzchnia tartanowa), bieżnia 4-torowa na 100 m. Płyta boiska posiada oświetlenie LED, umożliwiające przeprowadzenie treningów w późnych godzinach wieczornych.

Planuję umożliwić korzystanie z obiektu sportowego mieszkańcom naszej dzielnicy. Sport pozwoli poznać naszą placówkę przez rodziców, przybliży szkołę i być może wpłynie na wybór naszej szkoły dla dziecka. Chcę nadal pracować nad jakością nauczania, przygotowaniem młodzieży do życia, wyboru kariery. Każdego roku w głowach maturzystów pojawia się bardzo ważne pytanie: „Jakie studia wybrać?”. Podjęcie takiej decyzji nie jest łatwe, ponieważ ten wybór w znacznym stopniu decyduje o przyszłości. Za wyborem studiów często stoją wizje kariery zawodowej, oczekiwania społeczne, a niekiedy oczekiwania rodziców i bliskich. 

Nasze gimnazjum odpowiedzialnie przygotowuje uczniów do wyboru zawodu i planowania kariery. Nasi absolwenci wybierają przyszłościowe i perspektywiczne studia na uczelniach Litwy, Polski i Europy: fizykę i biznes high-tech, finanse, prawo, informatykę, programowanie, energetykę, studia medyczne, logistykę, pilotowanie samolotów (mamy absolwentkę pilotkę Airbusa A320 oraz studentki na kierunku), mechanikę, automatykę, elektronikę, przemysł kreatywny, zarządzanie i marketing, bankowość, kierunki artystyczne.

Czytaj więcej: Ks. prałat Wojciech Górlicki – zdobywcą tytułu „Polak Roku 2020“ „Kuriera Wileńskiego“

Jakie ma Pani pasje i zainteresowania?

Mamy szczególne czasy, w których przyszło nam wspólnie zmagać się z ograniczeniami, zarówno w obszarze życia codziennego, jak i działalności dydaktycznej. Trudno się odnaleźć w rzeczywistości, która ogranicza możliwość spotkań osobistych, społecznych. Jedyną odskocznią pozwalającą przetrwać te dziwne czasy staje się pasja oraz różnorodne zainteresowania. Jedną z moich dawnych pasji jest czytanie. Obecnie czytam współczesną literaturę litewską, a mianowicie tetralogię „Silva rerum”, „Petro imperatorė II” Kristiny Sabaliauskaitė oraz „Vilko valanda” Andriusa Tapinasa.

Moją inną pasją są kwiaty, dlatego teren dookoła szkoły każdego roku pokrywa się kolorowym pachnącym dywanem. Na odzyskanej ojcowiźnie prowadzimy z mężem i rodziną syna agroturystkę w pięknej miejscowości Sidabry, niedaleko Dubinek, więc usługi turystyczne, przekazywanie historii malowniczych miejscowości oraz pielęgnowanie kwiatów są moim hobby latem.

Interesuję się również kulturą i biorę udział w różnych ciekawych wydarzeniach. Do dziś pozostały mi niezatarte wrażenia z opery „Straszny dwór” Stanisława Moniuszki, koncertu jego „Pieśni” w Pałacu Władców czy też opery „Carmen” Georges’a Bizeta. Gdy tylko mam możliwość, wybieram się na koncerty zespołów ludowych Wileńszczyzny. Film polski podczas tygodni kultury polskiej cieszy się w naszej rodzinie dużą popularnością. Przypominają mi się również wystawy: „Litwo, Ojczyzno Moja…. Adam Mickiewicz i jego poemat »Pan Tadeusz«”, „O dobro Ojczyzny. Litwa i Polska w epoce Konstytucji 3 maja”.

Z mojej inicjatywy odbywają się spotkania opłatkowe i zapusty. Moją ogromną pasją są też występy na scenie. Angażuję się w okolicznościowe inscenizacje jasełek i zapustów w szkole, w których biorą udział uczniowie, rodzice, pedagodzy oraz pracownicy gimnazjum. Przedstawienia prezentowaliśmy dla społeczności dzielnicy Nowa Wilejka oraz w Domu Kultury Polskiej w Wilnie. Wystawialiśmy też je w Olsztynie, Ostródzie, Konstancinie-Jeziornej. Wraz z zespołem „Melodia” podczas spotkań bożonarodzeniowych śpiewałam kolędy i pastorałki na występach na Wileńszczyźnie i w Polsce.

A więc pasje zmuszają mnie, aby być zawsze aktywną w wirze wydarzeń kulturalnych.