Wydłużyła się lista poszukiwanych zawodów na 2022 rok

163 specjalności znalazły się na nowej liście zawodów, dla których jest prognozowane szczególne zapotrzebowanie na krajowym rynku pracy w 2022 r. W ubiegłym roku na liście było 96 zawodów. Ta lista dotyczy obcokrajowców przyjeżdżających do pracy na Litwę – jeśli uwzględni się ich zawód, mogą przyjechać do pracy w sposób uproszczony.

W 2021 r. lista brakujących zawodów obejmowała 96 profesji, z których 36 należało do sektora budowlanego, 56 do sektora przemysłowego, 1 do sektora usług i 3 do sektora rolnego, leśnego i rybackiego. W wykazie zawodów, który wejdzie w życie w 2022 r., uwzględniono 163 zawody, z czego 58 należy do sektora budowlanego, 93 do sektora przemysłowego, 4 do sektora usług i 8 do sektora rolnego, leśnego i rybackiego.

– Po opublikowaniu wykazu brakujących zawodów na 2022 r. otrzymano od pracodawców, ich przedstawicieli i innych zainteresowanych osób propozycje uzupełnienia tej listy. Natomiast gdy była opublikowana lista brakujących zawodów na 2021 r. nie otrzymano żadnych dodatkowych propozycji w ciągu określonego czasu, co spowodowało znaczny wzrost liczby zawodów brakujących na liście zawodów na rok 2022 we wszystkich sektorach działalności – powiedziała „Kurierowi Wileńskiemu” Milda Jankauskienė, rzecznik prasowy Służby Zatrudnienia.

Na 2022 r. wpłynęły 32 wnioski i uwagi dotyczące opublikowanego wstępnego wykazu brakujących zawodów. Złożyły je: Ministerstwo Gospodarki i Innowacji oraz Ministerstwo Rolnictwa, stowarzyszenia pracodawców – Konfederacja Przemysłowców Litwy, Stowarzyszenie Przemysłu Inżynieryjno-Technologicznego Litwy LINPRA, Stowarzyszenie Przemysłu Odzieżowego i Tekstylnego Litwy, Stowarzyszenie Transportu Pasażerskiego Litwy, Stowarzyszenie Producentów i Przetwórców Grzybów Litwy, Litewskie Stowarzyszenie Przedsiębiorstw Rolniczych, a także Izba Rolnicza Republiki Litewskiej, spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

– Po dokonaniu oceny otrzymanych umotywowanych informacji o przewidywanym wzroście popytu w zawodzie, inwestycjach, tworzeniu miejsc pracy w najbliższych latach oraz sprawdzeniu, czy proponowany zawód spełnia określone kryteria, podjęto ostateczną decyzję o wpisaniu na listę dodatkowych zawodów brakujących. Po zbadaniu i ocenie zgłoszonych propozycji, do opublikowanej listy dodano 41 brakujących zawodów: w budownictwie 8, przemyśle 25, w sektorze usługowym 3 zawody, w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 5 dodanych zawodów – zaznaczyła.

Dyrektor Służby Zatrudnienia 12 listopada 2021 r. wg zamówienia nr V-457 zatwierdził „Listę zawodów z niedoborem pracowników w Republice Litewskiej według rodzaju działalności gospodarczej na 2022 r.”, która wejdzie w życie 1 stycznia 2022 r.  

– Pracodawcy, którzy nie mogą znaleźć wymaganego pracownika na Litwie lub w krajach UE, mają prawo zatrudniać cudzoziemców z krajów trzecich. Wysokość wynagrodzenia wypłacanego obywatelom państw trzecich jest ściśle określona w przepisach regulujących zatrudnianie cudzoziemców. W art. 62 ustawy Republiki Litewskiej o statusie prawnym cudzoziemców p. 3d. ustalono, że: „wynagrodzenie cudzoziemca nie może być niższe niż wynagrodzenie rezydenta Republiki Litewskiej pracującego u tego samego pracodawcy, a w przypadku nieobecności takiego pracownika wynagrodzenie cudzoziemca nie może być niższe niż ostatnie opublikowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej wraz z danymi o zarobkach osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą według odpowiedniej działalności gospodarczej – tłumaczy Milda Jankauskienė.

Przyszłoroczna lista to ponad 80 nowych zawodów dodanych do obecnej. Zabraknie fryzjera, kontrolera jakości, kierowcy trolejbusu, operatora żurawia wieżowego i wielu innych fachowców, których nie było na liście w zeszłym roku.

Czytaj więcej: Powrót seniorów na rynek pracy

Wyzwaniem 2022 r. – brak wykwalifikowanych pracowników

W przyszłym roku co druga firma stanie przed wyzwaniami braku wykwalifikowanej siły roboczej i konkurencyjnej oferty płac – takie nastroje pracodawców pokazują coroczne badanie pracodawców przeprowadzane przez Urząd Pracy. W tym roku w ankiecie swoją opinię wyraziło 2,5 tys. osób.

W czasie sondażu 49,2 proc. respondentów wymieniło, że prawdopodobnie w 2022 r. zetkną się z brakiem wykwalifikowanej siły roboczej, 47,3 proc. z konkurencyjną ofertą płac. 29,3 proc. zmierzy się z wyzwaniami związanymi z motywacją pracowników i przyciągnięciem do firmy młodych specjalistów, 23,9 proc. zetknie się z niedoborem niewykwalifikowanej siły roboczej.

Niedobór wykwalifikowanej siły roboczej będzie prawdopodobnie najbardziej dotkliwy w sektorze budowlanym i przemysłowym. 9 na 10 badanych firm budowlanych stwierdziło, że spodziewa się zmierzyć się z tą trudnością w nadchodzących latach. Niedobór wykwalifikowanych pracowników jako przyszłe wyzwanie wskazała połowa (50,5%) przedsiębiorstw rolniczych i dwie piąte (39,3%) przedsiębiorstw usługowych. Pracodawcy w sektorach przemysłowym i budowlanym uznali za problemy konkurencyjne płace i atrakcyjność młodych specjalistów.

Czytaj więcej: Przywileje dla pracowników socjalnych w związkach zawodowych. Zachęcą do zapisów

Kwoty dla cudzoziemców

– Pracodawcy zamierzający zatrudniać cudzoziemców z krajów trzecich muszą przestrzegać tych wymogów niezależnie od tego, czy chcą zatrudniać cudzoziemców w Republice Litewskiej w zawodzie, który jest na liście, czy w innym zawodzie. Od 1 stycznia 2021 r. wprowadzono kwotę dla cudzoziemców z krajów trzecich, którzy przyjeżdżają na Litwę w celu wykonywania zawodu znajdującego się na liście zawodów z niedoborem pracowników w Republice Litewskiej. Ustalona na 2021 r. w sposób uproszczony kwota pozwoliła na zatrudnienie 32 200 cudzoziemców (w 96 zawodach), których zawód znajduje się na liście zawodów brakujących w Republice Litewskiej: 11 600 pracowników w usługach, 9 500 w przemyśle, 9 100 w budownictwie i 2 000 w rolnictwie – podkreśliła Milda Jankauskienė, rzecznik prasowy Służby Zatrudnienia.

Od 2022 r. zmienia się procedura ustalania kwot dla cudzoziemców. Wielkość kwoty na brakujące zawody dla cudzoziemców zostanie ustalona na podstawie liczby faktycznie zatrudnionych osób oraz zastosowanych kwot. Listę aktualnie brakujących zawodów oraz liczbę kwot ustala się na podstawie oceny zarejestrowanych wakatów. Zgodnie z nową procedurą, w przyszłym roku kwoty pozwolą zatrudnić 35,6 tys. cudzoziemców, których zawód znajduje się na liście pracowników: 16 tys. w zakresie usług pracowniczych, 9,5 tys. w przemyśle, 9,1 tys. w budownictwie, 1 tys. w rolnictwie. Co prawda, po wyczerpaniu kwot nie oznacza to, że pracownik zagraniczny nie może już przyjeżdżać do pracy na Litwę, ale będzie musiał zmierzyć się z bardziej skomplikowaną procedurą rekrutacyjną, złożenie odpowiednich dokumentów do Urzędu Zatrudnienia w sprawie zatrudnienia cudzoziemca będzie wymagało zezwolenia na pracę lub decyzji o dostosowaniu się do potrzeb rynku pracy. Wszystko to może potrwać nawet kilka miesięcy.

Lista zawodów, dla których w Republice Litewskiej brakuje pracowników, zatwierdzana jest na jeden rok kalendarzowy i może być aktualizowana raz w roku.

Automaty „wyręczają” ludzi

Światowe Forum Ekonomiczne (dalej WEF, ang World Economic Forum) podało listę najbardziej potrzebnych zawodów. Analizy specjalistów podkreślają szeroką perspektywę dla miejsc pracy związanych z technologią i potrzebę przekwalifikowywania lub doszkalania kadry pracowniczej ze względu na nowy podział pracy między ludźmi i maszynami. Intensywny rozwój sztucznej inteligencji stopniowo wypiera wiele stanowisk pracy, jednocześnie robiąc przestrzeń dla innych specjalności. Są to głównie zawody powiązane z szeroko pojętą technologią i automatyzacją.

Wzrasta nie tylko zapotrzebowanie na niektóre zawody, ale także wzrasta liczba wymierających zawodów. W jakich branżach coraz mniej potrzeba ludzkich rąk? Automatyzacja wypiera z rynku wiele zawodów lub ogranicza na nie popyt. W czasach, kiedy klienci częściej stawiają na szybkość i ilość, a rzadziej na jakość, okazuje się, że wystarczy tylko jeden szewc czy zegarmistrz w średniej wielkości mieście, a młode pokolenia nie wiedzą, czym zajmuje się zdun lub zecer. Przyczyną tego jest automatyzacja produkcji, ale także swobodny dostęp do taniej siły roboczej i zalew produktami m.in. z Chin.

Proces globalizacji rynku postępujący od lat, przyspieszył gwałtownie dzięki cyfryzacji. Dodatkowo wybuch pandemii COVID-19 w 2020 r. spowodował konieczność jeszcze bardziej rozszerzonej automatyzacji i digitalizacji procesów na rynku. Zaczynając od produkcji, przez obsługę klienta, a na logistyce i analityce kończąc. To wszystko wpływa na zmieniające się trendy i zapotrzebowania na pracowników. Tendencja spadkowa jest wyraźnie widoczna w obszarach produkcji przetwórstwa spożywczego czy administracji państwowej.

Automatyzacja usprawnia prowadzenie biznesów i wpływa na obniżenie kosztów przedsiębiorstw, dlatego z czasem lista zawodów odchodzących do lamusa będzie stopniowo się wydłużać. Pewnie już dzisiaj można by do niej dopisać kilka pozycji. Jednocześnie w naturalny sposób pojawia się zapotrzebowanie w sferze projektowania, programowania, automatyki i robotyki czy samej obsługi urządzeń „wyręczających” człowieka.

Na przykład do 2022 r. ponad połowa zadań związanych z przetwarzaniem danych i wyszukiwaniem informacji, a nawet niektóre zadania związane z rozumowaniem, podejmowaniem decyzji i administracją będą wykonywane przez maszyny.

Więcej więcej: Praca na okrągło przez cały rok – swoje święto obchodzą meteorolodzy