Przed 82 latami, 3 sierpnia 1940 roku, Litwa oficjalnie stała się częścią ZSRS. Chociaż faktyczna okupacja Litwy zaczęła już 15 czerwca, kiedy na terytorium kraju wkroczyło 150 tys. żołnierzy Armii Czerwonej, a dzień wcześniej Kreml wystosował ultimatum względem Litwy.
Szybko sowieci powołali marionetkowy rząd ludowy, a później zorganizowali „wybory” do tzw. Sejmu ludowego, który „poprosił” Moskwę o włączenie Litwy w skład ZSRS. Ówczesna okupacja Litwy przebiegała praktycznie według tego samego scenariusza, jaki został zrealizowany w 2014 roku przez Rosję podczas aneksji Krymu.
Pod koniec lipca 1940 r. sekretarz stanu USA Benjamin Sumner Welles wydał deklarację, w której potępiona została okupacja krajów bałtyckich. Chociaż w ciągu 50 lat nikt na Zachodzie zbytnio nie kwestionował granic ZSRS, tym niemniej dokument miał charakter symboliczny. Dzięki niemu udało się zachować resztki litewskiej państwowości, a po 11 marca 1990 r. łatwiej było walczyć o uznanie niepodległości na arenie międzynarodowej. To samo dotyczy okupowanego Krymu. Ważny jest sam fakt nieuznania aneksji przez społeczność międzynarodową, ponieważ daje to Ukrainie prawne możliwości do ubiegania się o przywrócenie okupowanych przez Rosję terytoriów.
Czytaj więcej: Rosyjska aneksja Litwy — mit, trafna prognoza, czy plan?